Τα υψηλά επιτόκια χτύπησαν και την ΕΚΤ - Επανεξετάζει τους τόκους των κρατικών καταθέσεων

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας επανεξετάζουν τους τόκους που πληρώνει η τράπεζα σε κρατικές καταθέσεις μετρητών, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής περικοπής, για να προσπαθήσουν να περιορίσουν τις αυξανόμενες απώλειες που προκύπτουν από την καταπολέμηση του πληθωρισμού, ανέφεραν πηγές στο Reuters.

Η ΕΚΤ και οι 20 κεντρικές τράπεζες των χωρών της ζώνης του ευρώ άρχισαν να αναφέρουν μεγάλες απώλειες μετά την αύξηση των επιτοκίων των καταθέσεων σε ιστορικό υψηλό, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τον δανεισμό και την αύξηση των τιμών στη ζώνη του ευρώ.
Επιδιώκοντας να μειώσουν αυτές τις πληρωμές τόκων, οι κεντρικοί τραπεζίτες της ευρωζώνης αναβίωσαν μια συζήτηση για την αποζημίωση των κρατικών καταθέσεων στη συνεδρίαση πολιτικής τους την περασμένη Πέμπτη.
Αλλά ανέβαλαν οποιαδήποτε απόφαση μετά την προκαταρκτική συζήτηση της περασμένης εβδομάδας, φοβούμενοι ότι οποιαδήποτε αλλαγή θα μπορούσε να αποτύχει, πρόσθεσαν οι πηγές.

Οι διοικητές ανησυχούν ότι η περικοπή των τόκων που καταβάλουν στο δημόσιο απλώς θα αναγκάσει τις κυβερνήσεις να στραφούν σε εμπορικές τράπεζες, οι οποίες στη συνέχεια θα "παρκάρουν" αυτά τα χρήματα στην ΕΚΤ για ακόμη υψηλότερες αποδοχές, σύμφωνα με τις πηγές.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πιθανότατα θα επανεξετάσουν το θέμα το επόμενο έτος, ανέφεραν οι πηγές, όταν η ΕΚΤ πρόκειται επίσης να αντιμετωπίσει το ευρύτερο ζήτημα της πλεονάζουσας ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα.

Η ΕΚΤ νωρίτερα φέτος έθεσε ανώτατο όριο στην αποζημίωση των καταθέσεων που κατέχουν οι κυβερνήσεις στις κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης ώστε να ισούται με το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο του ευρώ, επί του παρόντος στο 3,9%, μείον 20 μονάδες βάσης.

Η Bundesbank, παραδοσιακά ένας μαγνήτης για τα δημόσια κεφάλαια λόγω της αντιληπτής ασφάλειας της Γερμανίας, και ορισμένες άλλες εθνικές κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης έχουν ήδη μειώσει τα δικά τους επιτόκια στο μηδέν.
Οι κυβερνήσεις στο μεταξύ μείωσαν τις καταθέσεις τους στις κεντρικές τράπεζες του μπλοκ από 647 δισεκατομμύρια ευρώ τον Ιούλιο του 2022 σε 205 δισεκατομμύρια ευρώ κατά την τελευταία καταμέτρηση.

Παραδοσιακά, οι κυβερνήσεις δεν κέρδιζαν τόκους στα ταμειακά τους υπόλοιπα στην κεντρική τράπεζα, σύμφωνα με την απαγόρευση της ΕΚΤ να χρηματοδοτεί τα δημόσια ταμεία.
Όμως, τα χρόνια αγορών κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ και η πιο πρόσφατη άνοδος των επιτοκίων περιέπλεξαν αυτήν την εικόνα.
Η ΕΚΤ αύξησε το επιτόκιο των καταθέσεων των εμπορικών τραπεζών πάνω από το μηδέν τον Σεπτέμβριο του 2022.

Φοβούμενη «απότομη εκροή» δημόσιων μετρητών στην αγορά χρήματος, η οποία είχε στερηθεί ζωτικής σημασίας εξασφαλίσεων από τις αγορές ομολόγων της ίδιας της ΕΚΤ, η κεντρική τράπεζα άρχισε να αποζημιώνει και τις κρατικές καταθέσεις.

Το θέμα μπορεί τώρα να αποδειχθεί πολιτικό αλλά και οικονομικό. Οι εμπορικές τράπεζες έχουν δει τα κέρδη τους να εκτινάσσονται χάρη στα υψηλά επιτόκια της ΕΚΤ, που προσελκύουν εκτός από κριτική και φόρους από τις κυβερνήσεις της Λιθουανίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας.

Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης έχουν επωφεληθεί μόνο ενός μέρους αυτού του ποσού, αλλά μπορούν να πληρώσουν ολόκληρο το λογαριασμό εάν η κεντρική τους τράπεζα χρειαστεί μια διάσωση, όπως προειδοποίησε η Εθνική Τράπεζα της Ολλανδίας ότι μπορεί μια μέρα.

Οι εμπορικές τράπεζες της ευρωζώνης κερδίζουν 4,0% από τα πλεονάζοντα μετρητά που σταθμεύουν στην κεντρική τους τράπεζα, ποσό που ανέρχεται στα 3,5 τρισεκατομμυρίων ευρώ αφότου η ΕΚΤ πλημμύρισε το σύστημα με χρήματα την τελευταία δεκαετία, όταν προσπαθούσε να τονώσει τον πολύ χαμηλό πληθωρισμό μέσω τεράστιου πληθωρισμού στις αγορές ομολόγων.

Από την άλλη πλευρά, οι κυβερνήσεις απολάμβαναν πλούσια μερίσματα από τις κεντρικές τους τράπεζες τα τελευταία χρόνια από τα έσοδα των ίδιων αγορών.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η κεντρική τράπεζα «δεν έχει ως σκοπό να εμφανίσει κέρδη ή να καλύψει ζημίες», προσθέτοντας ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν είχαν συζητήσει την αύξηση του μεριδίου των μη αμειβόμενων αποθεματικών των τραπεζών.

Αλλά το θέμα ταλανίζει τις κεντρικές τράπεζες σε πλούσιες χώρες. Η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας αποφάσισε τη Δευτέρα να μειώσει το ποσό των τόκων που πληρώνει στις εμπορικές τράπεζες και η Federal Reserve και η Τράπεζα της Αγγλίας καταγράφουν επίσης ζημίες.