ING: H "ακτινογραφία" της αγοράς εργασίας στην Ευρώπη - Πτώση της ανεργίας στο Νότο αύξηση στον Βορά

Αντίθετη πορεία ακολουθούν οι αγορές εργασίας του ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου, διαπιστώνει η ING. Αν και η αγορά υπήρξε εξαιρετικά ανθεκτική σε ολόκληρη την Ευρωζώνη τα τελευταία χρόνια της οικονομικής αδυναμίας και της αβεβαιότητας, εντούτοις από το 2023 και μετά, οι χώρες του Νότου ξεχωρίζουν, με ισχυρή μείωση της ανεργίας, την ώρα στον Βορρά καταγράφεται αύξηση.

Μάλιστα, χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία παρουσιάζουν τον πιο υγιή συνδυασμό της ισχυρής δημιουργίας θέσεων εργασίας και της αύξησης της παραγωγικότητας. «Πριν από μία δεκαετία, μετά την ευρωπαϊκή κρίση, ελπίζαμε για εξελίξεις σαν και αυτή», γράφουν οι αναλυτές της ING. Η σύγκλιση, επισημαίνουν, κάνει τη ζωή ευκολότερη για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Από το 2023 και μετά, ο ευρωπαϊκός νότος, και κυρίως η Ελλάδα, σημειώνει αξιοσημείωτη πρόοδο στην αγορά εργασίας, με την ανεργία να μειώνεται θεαματικά και την απασχόληση να ενισχύεται σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Αυτή η εξέλιξη δεν αφορά μόνο την ανάκαμψη μετά την πανδημία, αλλά φαίνεται πως αποτελεί δομική μεταστροφή που ενισχύει τη σύγκλιση βορρά-νότου, με καθοριστικές συνέπειες για την οικονομική πολιτική και τις αποφάσεις της ΕΚΤ.

Από τις αρχές του 2023, ο Νότος της Ευρωζώνης, και ειδικά η Ελλάδα, καταγράφει σημαντική μείωση της ανεργίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ING, οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου έχουν δει πτώση της ανεργίας από -0,8 έως και -2,6 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ αντίθετα, χώρες του βορρά όπως το Βέλγιο και η Γερμανία εμφανίζουν αυξήσεις στην ανεργία.

Για την Ελλάδα, η θετική αυτή εξέλιξη αντανακλάται και στην ενίσχυση της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, ιδιαίτερα στους τομείς του λιανεμπορίου, των επαγγελματικών και επιστημονικών υπηρεσιών, αλλά και στις κατασκευές. Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν υπήρξε αρνητικός ρυθμός απασχόλησης σε κανέναν τομέα της ιταλικής οικονομίας, ενώ παρόμοια είναι η εικόνα και στην Ισπανία, με μικρές μόνο απώλειες στον αγροτικό και τον χρηματοπιστωτικό τομέα..

Αντίστοιχη η εικόνα και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ενώ οι χώρες της νότιας Ευρωζώνης συνεχίζουν να εμφανίζουν σταθερή αύξηση των θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα τα τελευταία δύο χρόνια, οι αντίστοιχοι ρυθμοί στις χώρες του Βορρά έχουν μειωθεί. Συγκεκριμένα, στον Βορρά, η δημιουργία θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα έχει υπάρξει πολύ αδύναμη. Στη Γερμανία, η μεταποίηση εμφανίζει ισχυρή μείωση της απασχόλησης, ενώ πτώση καταγράφεται επίσης στις κατασκευές και τις επαγγελματικές υπηρεσίες.

Στις χώρες του Βορρά, ο (ημι-)δημόσιος τομέας έχει τη βασική θετική συνεισφορά στην απασχόληση, κάτι που σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις έχουν ήδη αρχίσει να συρρικνώνουν την απασχόληση, υπό την πίεση της υψηλής αύξησης των μισθών και της ασθενούς οικονομικής δραστηριότητας. Η ING εκτιμά ότι οι τάσεις αυτές θα συνεχιστούν τους επόμενους μήνες.

Οι λόγοι της εργασιακής σύγκλισης

Υπάρχουν αρκετοί πιθανοί λόγοι για τη μεγάλη διαφορά στην απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα μεταξύ Βορρά και Νότου, και όλα ξεκινούν από τις διαφορές στην οικονομική δυναμική, σημειώνουν οι αναλυτές του οίκου. Η Νότια Ευρώπη εμφανίζει ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη τα τελευταία δύο χρόνια λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης, της άνθησης των υπηρεσιών και κυρίως του τουρισμού μετά την πανδημία και της μικρότερης εξάρτησής της από τη βιομηχανία, κάτι που τώρα αντικατοπτρίζεται και στην αγορά εργασίας.

Ένας άλλος λόγος είναι η διαρθρωτική αδυναμία του τομέα της μεταποίησης, που επηρεάζει τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης περισσότερο από ό,τι τη Νότια Ευρώπη.

Και σύμφωνα με την ING, ο αυτοματισμός και η χρήση τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να είναι άλλη μια εξήγηση για την απόκλιση στις αγορές εργασίας.

Σε κάθε περίπτωση, τονίζει ο οίκος, η Ευρωζώνη βιώνει επιτέλους την πολυαναμενόμενη σύγκλιση, καθώς τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας των χωρών του Νότου μειώνονται και τα χαμηλά ποσοστά του Βορρά αυξάνονται. Η σύγκλιση είναι αρκετά θετική, καθώς μέχρι στιγμής τα ποσοστά ανεργίας του Νότου έχουν μειωθεί ταχύτερα από ό,τι έχουν αυξηθεί τα ποσοστά του Βορρά, σημειώνεται.

Βέβαια, ακόμα και ανάμεσα στις χώρες του Νότου, η εικόνα δεν είναι ενιαία. Όπως σημειώνει η ING, χώρες όπως η Ισπανία και η Ελλάδα, έχουν δει ισχυρή αύξηση των θέσεων εργασίας που συνοδεύεται από αύξηση της παραγωγικότητας. Αυτή είναι η πιο υγιής κατάσταση από οικονομικής άποψης, καθώς ενισχύει την εγχώρια ζήτηση βραχυπρόθεσμα και βοηθά στη μακροπρόθεσμη αύξηση της αποδοτικότητας της οικονομίας, σημειώνεται.