Δάνεια σε ελβετικό: Η λύση θα έρθει από την Ευρώπη...

Της Έφης Καραγεώργου.

Μάλιστα το συγκεκριμένο πρόβλημα απασχολεί σοβαρά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Ελληνα ευρωβουλευτή κ. Νότη Μαριά σημειώνει πως: «οι τράπεζες υποχρεούνται να προσφέρουν στους καταναλωτές επαρκείς και σαφείς πληροφορίες για βασικά στοιχεία, όπως είναι τα χαρακτηριστικά και η τιμή κάποιου ενυπόθηκου δανείου, συμπεριλαμβανομένης της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Επιπλέον, σύμφωνα με την οδηγία 93/13/ΕΟΚ, ρήτρα σύμβασης που δημιουργεί σημαντική ανισορροπία μεταξύ των μερών εις βάρος του καταναλωτή θεωρείται καταχρηστική και ως εκ τούτου δεν είναι δεσμευτική.»

Συγκεκριμένα ο κ. Μαριάς στο ερώτημα του προς την ΕΕ πληροφορούσε την Επιτροπή ότι : «Στην Ελλάδα χιλιάδες δανειολήπτες βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάστασηλόγω των συμβάσεων στεγαστικών δανείων συνδεδεμένων με την ισοτιμία ευρώ/ελβετικού φράγκου που έχουν συνάψει με ελληνικές τράπεζες καθώς αυτές, καταχρώμενες τη δεσπόζουσα θέση τους στην αγορά και κατά παράβαση των κειμένων διατάξεων για την προστασία των καταναλωτών (Οδηγία 93/13/ΕΟΚ σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές κ.λπ.) δεν παρείχαν κατ’ ελάχιστον προσυμβατική ενημέρωση στους δανειολήπτες για τους κινδύνους, τη δυνατότητα και το κόστος τεχνικών κάλυψης του συναλλαγματικού κινδύνου.

Έτσι οι δανειολήπτες βρέθηκαν σε δυσχερέστατη θέση όσον αφορά το κόστος αποπληρωμής των δανείων τους μετά τη σοβαρή μεταβολή της ισοτιμίας ευρώ/ελβετικού φράγκου, καθώς αγνοούσαν ότι κάθε καταβαλλόμενη μηνιαία δόση επιβαρύνεται με κόστος μετατροπής και πως, ενώ πλήρωναν σε ευρώ, η τράπεζα μετέτρεπε το ποσό αυτό σε ελβετικά φράγκα». Και ρωτούσε κατά πόσο η Επιτροπή είναι ενήμερη για αυτή την καταχρηστική πρακτική, ενώ ζητούσε να πληροφορηθεί με ποιο τρόπο προτίθεται να διασφαλίσει την προστασία των εν λόγω δανειοληπτών ως καταναλωτών και να εξασφαλίσει την τήρηση των κειμένων διατάξεων του δικαίου της ΕΕ.

Ηαπάντησητης Επιτροπής ήρθε δια μέσω της Επιτρόπου κας Γιούροβα την περασμένη Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου και έχει ως εξής:

Η Επιτροπή είναι ενήμερη των προβλημάτων που σχετίζονται με ενυπόθηκα δάνεια σε συνάλλαγμα σε πολλά κράτη μέλη.

Όσον αφορά τον ισχύοντα νόμο προστασίας των καταναλωτών, σύμφωνα με την οδηγία 2005/29/ΕΚ, οι πάροχοι υποχρεούνται να προσφέρουν στους καταναλωτές επαρκείς και σαφείς πληροφορίες για βασικά στοιχεία, όπως είναι τα χαρακτηριστικά και η τιμή κάποιου ενυπόθηκου δανείου, συμπεριλαμβανομένης της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Επιπλέον, σύμφωνα με την οδηγία 93/13/ΕΟΚ , ρήτρα σύμβασης που δημιουργεί σημαντική ανισορροπία μεταξύ των μερών εις βάρος του καταναλωτή θεωρείται καταχρηστική και ως εκ τούτου δεν είναι δεσμευτική.

Η επιβολή της εν λόγω νομοθεσίας συνιστά, κατά πρώτο λόγο, ευθύνη των κρατών μελών.

Αναγνωρίζοντας ότι τα ενυπόθηκα δάνεια είναι μακροπρόθεσμα δάνεια με ιδιαίτερη βαρύτητα για τους καταναλωτές, οι συννομοθέτες συμφώνησαν ειδική νομοθεσία σχετικά με τα ενυπόθηκα δάνεια.Η οδηγία 2014/17/ΕΚ ισχύει για τα ενυπόθηκα δάνεια που χορηγούνται σε καταναλωτές από 21ης Μαρτίου 2016. Η εν λόγω οδηγία, η οποία πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο, περιλαμβάνει απαιτήσεις πληροφόρησης πριν από τη σύναψη της σύμβασης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι καταναλωτές ενημερώνονται δεόντως σχετικά με τα χαρακτηριστικά του προτεινόμενου δανείου πριν από τη σύναψη της σύμβασης. Σύμφωνα με τους εν λόγω κανόνες, οι απαιτήσεις αυτές περιλαμβάνουν λεπτομερή ενημέρωση του καταναλωτή σχετικά με το νόμισμα του δανείου, το εφαρμοζόμενο επιτόκιο και το κόστος, τις πιθανές επιπτώσεις μίας διακύμανσης των συναλλαγματικών ισοτιμιών ή/και του επιτοκίου.

Όσον αφορά τον ισχυρισμό εικαζόμενης κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης από ορισμένες ελληνικές τράπεζες, η Επιτροπή δεν είναι ενήμερη τυχόν στοιχείων που κατά τα φαινόμενα υποδηλώνουν την ύπαρξη συμφωνίας η οποία αντίκειται στον ανταγωνισμό ή δεσπόζουσα θέση.Η ελληνική αρχή ανταγωνισμού είναι το ενδεδειγμένο όργανο για να διερευνήσει ενδεχομένως περαιτέρω το ζήτημα μετά την υποβολή της καταγγελίας.

Υπενθυμίζουμε ότι περίπου 65.000 ελληνικά νοικοκυριά ζουν τον...εφιάλτη του ελβετικού φράγκου, καθώς η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας στα μέσα Ιανουαρίου 2015 αποφάσισε να άρει το πλαφόν που είχε επιβάλει στην ισοτιμία από τον Σεπτέμβριο του 2011 -στο 1,20 (δηλαδή 1 ευρώ = 1,20 ελβετικά φράγκα)-, με αποτέλεσμα η ισοτιμία να διαμορφώνεται πλέον στο 1 προς 1.

Οι 65.000 Ελληνες εγκλωβισμένοι στο ελβετικό, προτίμησαν την περίοδο 2007-2008 έλαβαν στεγαστικά δάνεια με ρήτραchf,που το ύψος τους τότε ήταν περί τα 7 δισ ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδος, τον Σεπτέμβριο 2014 τα συνολικά υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο ήταν στα 8,5 δισ ευρώ. Δηλαδή παρά τις αποπληρωμές, η ενίσχυση του ελεβτικού έναντι του ευρώ, αύξανε το χρέος τους.

Σημειώνουμε ότι κατά μέσο όρο τα δάνεια ήταν ύψους 130.000 ευρώ.Οι δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο έχουν συστήσει Σύλλογο και εντός των ημερών αναμένεται να συζητηθούν στα ελληνικά δικαστήρια οι πρώτες ομαδικές αγωγές.

Οι δανειολήπτες ζητούν να αποπληρώσουν τα δάνεια με βάση την ισοτιμία εκταμίευσης τους και όχι την τρέχουσα.

Υπενθυμίζουμε ότι τον περασμένο Ιούνιο το Πολυμελές Πρωτοδικείο της Ξάνθης είχε δικαιώσει δανειολήπτη που είχε προσφύγει ζητώντας να αποπληρώνει το δάνειο με βάση την ισοτιμία εκταμίευσης.Mε την υπ΄αριθμ. 23/2014 απόφαση του, έκρινε:καταχρηστικό και άκυρο, τον όρο της δανειακής σύμβασης, με τον οποίο ο οφειλέτης υποχρεούται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του προς την τράπεζα σε ευρώ με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορήγησης.