To προφίλ του Έλληνα υπερχρεωμένου

Ομάδα εθελοντών κοινωνιολόγων συνέλεξε για λογαριασμό της Ένωσης Καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ περισσότερα από 263 ερωτηματολόγια, προκειμένου να καταγράψει το προφίλ των υπερχρεωμένων εν μέσω κρίσης. Τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας όπως τα κατέγραψαν οι κοινωνιολόγοι ερευνητές Τατιάνα Αλεξίου, Κατερίνα Καρανίκα, Έιμη Πλάκα και Γεωργία Χαρπαντίδου, είναι τα ακόλουθα:

1. Οι υπερχρεωμένοι στην πλειοψηφία τους είναι άντρες (σε ποσοστό 55%), ηλικίας μεταξύ 35-54 (53,03%), έγγαμοι (61,2%) με παιδιά (36,8%), 37,8% μισθωτοί (δημόσιοι, ιδιωτικοί υπάλληλοι), 23,1% συνταξιούχοι, 22,3% άνεργοι. Το μορφωτικό τους επίπεδο το 41,4% του δείγματος είναι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ το 25,1% υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
2. Περίπου ένας στους πέντε υπερχρεωμένους (19,7%) δηλώνει ετήσιο εισόδημα από 0-4.000 ευρώ, εισόδημα χαμηλότερο από το όριο της φτώχιας. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου της Εθνική Στατιστικής Υπηρεσίας, σε έρευνα που αφορά στο εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών για το 2010, το χρηματικό όριο της φτώχειας ανέρχεται στο ποσό των 7.178 ευρώ ανά άτομο.
3. Ως προς το ύψος του δανεισμού, το 21,7% χρωστάει από 110.001 έως 200.000€, το 19,3% από 20.001 έως 50.000€, το 14,5% από 200.001 έως 300.000€, το 14% από 80.001 έως 110.000€, το 13,5% από 50.001 έως 80.000€, το 9,2% έως 20.000€, το 5,3% από 300.001 έως 500.000€ και τέλος πάνω από 500.001€ το 1,9%.
4. Παρατηρείται ότι περίπου το 70% των ερωτώμενων εκτός από την αδυναμία πληρωμής των οφειλών προς τις τράπεζες, αδυνατεί να ανταπεξέλθει στις καθημερινές οικονομικές υποχρεώσεις του. Το 29,8% αναφέρει ότι οφείλει στη ΔΕΗ, το 26,3% στον ΟΤΕ, το 24,1% στην ΕΥΔΑΠ, επίσης το 24,1% σε ασφαλιστικά ταμεία, το 23,7% στην εφορία.
5. Σύμφωνα με τους ερωτώμενους, η σημαντικότερη αιτία για την κατάσταση της υπερχρέωσης αποδίδεται στις μεθόδους δανεισμού των τραπεζών (52,3%) οι οποίες χαρακτηρίζονται από υψηλά επιτόκια αλλά και από απουσία ελέγχου της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειοληπτών. Ως δεύτερη αιτία (32,6%) αναφέρεται ένα απρόβλεπτο γεγονός που συνέβη στη ζωή των ερωτώμενων το οποίο αφορά σε απώλεια εργασίας, αρρώστια, θάνατο. Ως τρίτη αιτία (20,7%), παρουσιάζονται οι μέθοδοι προσέγγισης των τραπεζών (διαφήμιση, τηλεφωνική επικοινωνία). Τέταρτη αιτία υπερχρέωσης (15,4%) αναφέρεται η οικονομική πολιτική που ακολουθήθηκε από τις κυβερνήσεις (όπως αύξηση των τιμών των προϊόντων και των υπηρεσιών, πληθωρισμός και αύξηση του ΦΠΑ). Τελευταία αιτία (8,9%) συγκέντρωσε η καταναλωτική συμπεριφορά των υπερχρεωμένων.
6. Όσον αφορά στις προσωπικές αιτίες, τα υψηλότερα ποσοστά συγκεντρώνουν: Το υψηλό επιτόκιο των καρτών και των δανείων (61,6%), η ανακύκλωση των οφειλών τους (55,7%), η μείωση των αποδοχών τους (45,1%), η απώλεια της εργασίας τους (35,3%), η αύξηση του πιστωτικού ορίου εν αγνοία των καταναλωτών (31%), η αρρώστια, ένα ατύχημα ή κάποιος θάνατος (27,5%), το υψηλό πιστωτικό όριο των καρτών (20%), η αντιμετώπιση οικονομικών προβλημάτων της ατομικής επιχείρησης (20%), ο λανθασμένος υπολογισμός των οφειλών αλλά και των εσόδων που είχαν (19,6%), οι ασαφείς όροι δανεισμού των τραπεζών (16,1%) κ.α.