Διαβουλεύσεις στο εξωτικό Μπαλί για συντάξεις και δάνειο ΔΝΤ

Με αυτά τα δεδομένα κατά νου, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα ταξιδέψει αύριο για την Ασία. Στο πρόγραμμά του εκτός από τις επισκέψεις σε Σιγκαπούρη και Χονγκ-Κονγκ για επαφές με επενδυτές, θα υπάρξει και το Μπαλί όπου αναμένεται να συναντηθεί με την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Δύο αναμένεται να είναι τα κυρίαρχα θέματα στην ατζέντα:

1. Η περικοπή των συντάξεων και η πρόθεση της κυβέρνησης να καταθέσει προϋπολογισμό χωρίς την περικοπή, κόντρα στα όσα υποστηρίζει δημόσια εδώ και περίπου δύο χρόνια το ΔΝΤ. Προφανώς ο υπουργός Οικονομικών δεν περιμένει ότι το ΔΝΤ θα αλλάξει στάση από τη μια στιγμή στην άλλη. Περιμένει όμως να υπάρξει περαιτέρω βελτίωση στις εκτιμήσεις του ΔΝΤ όσον αφορά στην πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος ώστε να φανεί ότι η Ελλάδα «έχει δίκιο» με τις αισιόδοξες προβλέψεις της για την εκτέλεση του προϋπολογισμού.
2. Η πρόωρη επαναγορά χρέους του ΔΝΤ ώστε να «εξαφανιστεί» το τμήμα της υποχρέωσης που επιφέρει βάρος της τάξεως του 4,9% για τον ελληνικό προϋπολογισμό. Μετά και την πληρωμή της δόσης που έληγε μέσα στον Σεπτέμβριο, οι υποχρεώσεις της Ελλάδας απέναντι στο ΔΝΤ έχουν περιοριστεί οριακά κάτω από τα 10 δις. ευρώ. Από αυτό το ποσό, περίπου τα 5 δις. ευρώ τοκίζονται με επιτόκιο της τάξεως του 4,9%. Και αυτό διότι το ΔΝΤ υιοθετεί κλιμακωτό επιτόκιο το οποίο αυξάνεται ανάλογα με την έκθεση που έχει η χώρα στα δάνεια του ΔΝΤ αναλογικά με τη «συμμετοχή» της στο ΔΝΤ. Η συμμετοχή της Ελλάδας, ανέρχεται σε περίπου 1,6 δις. ευρώ οπότε το τμήμα του δανείου που ξεπερνά κατά τουλάχιστον τρεις φορές τη συμμετοχή, εκτοκίζεται με επιτόκιο 4,9%. Αυτό το τμήμα του δανείου (ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του) θέλει να αποπληρώσει η Ελλάδα καθώς με μια κίνηση θα μειώσει σημαντικά το συνολικό κονδύλι για τους τόκους.

Τα χρήματα, θα προέλθουν από το «μαξιλάρι ασφαλείας» το οποίο έχει δημιουργηθεί κατά κύριο λόγο με τα δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης τα οποία και «κοστίζουν» στον ελληνικό προϋπολογισμό περίπου 1,7% τον χρόνο. Αυτή η διαφορά των τουλάχιστον τριών ποσοστιαίων μονάδων, μεταφράζεται σε όφελος της τάξεως των 150 εκατ. ευρώ τον χρόνο με μια κίνηση. Εκτός από το επιχείρημα της μείωσης του μέσου επιτοκίου δανεισμού, οι εισηγητές της πρότασης να προχωρήσει άμεσα και κατά προτεραιότητα η μερική εξαγορά του δανείου του ΔΝΤ έχουν και άλλα επιχειρήματα:

1. Πρώτον το δάνειο του ΔΝΤ έχει κυμαινόμενο επιτόκιο οπότε θεωρείται «αυξημένου ρίσκου» ειδικά από τη στιγμή που εκτιμάται ότι μπαίνουμε σε περίοδο αβεβαιότητα για τις διεθνείς αγορές.
2. Δεύτερον η μερική αποπληρωμή των οφειλών, ουσιαστικά δεν συρρικνώνει το «μαξιλάρι ασφαλείας» καθώς με τα κεφάλαια τουESMθα αποπληρωθούν οι δόσεις που λήγουν άμεσα και όχι οι τελευταίες. Έτσι, το «μαξιλάρι» ναι μεν θα μειώνεται σε ποσοτικούς όρους αλλά ο χρόνος για τον οποίο αυτό το μαξιλάρι θα είναι επαρκές, θα παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητος.Αυτός είναι και ο ο λόγος για τον οποίο οι αρμόδιοι του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, εισηγούνται στην κυβέρνηση να αποπληρωθούν κατά προτεραιότητα οι πρώτες λήξεις του δανείου του ΔΝΤ και όχι οι τελευταίες. Υπενθυμίζεται ότι το δάνειο που χορήγησε το ΔΝΤ λήγει οριστικά στις αρχές του 2024. Κάθε χρόνο, θα πρέπει να αποπληρώνονται περίπου 2 δις. ευρώ. Έτσι, με περίπου 4-5 δις. ευρώ, καλύπτονται οι τελευταίες δόσεις του 2018 και το σύνολο των δόσεων του 2019 και του 2020.
3. Εκτός από την οικονομική διάσταση του θέματος, υπάρχει και η πολιτική. Το ΔΝΤ θα διατηρεί τον εποπτικό του λόγο στην Ελλάδα για όσο χρονικό διάστημα υπάρχει «ανοικτό δάνειο». Δηλαδή, μετά τις αρχές του 2024, το ΔΝΤ δεν θα έχει πλέον κανέναν ρόλο στην Ελλάδα καθώς θα έχει λήξει και η περίοδος της μεταπρογραμματικής εποπτείας. Πρόωρη αποπληρωμή των «τελευταίων δόσεων» του δανείου (σ.σ δηλαδή του 2023 και του 2024) θα σήμαινε και πρόωρο τέλος της σχέσης της Ελλάδας με το ΔΝΤ. Αυτό αποτελεί αντικείμενο πολιτικών διαπραγματεύσεων καθώς πληροφορίες φέρουν και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να επιθυμούν την παρουσία του ΔΝΤ στις διαδικασίες της μεταμνημονιακής εποπτείας, τουλάχιστον μέχρι και το 2022 οπότε λήγει η περίοδος αυξημένης εποπτείας για την Ελλάδα αλλά και η υποχρέωση παραγωγής πολύ υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ.