Επιτροπή Ανταγωνισμού : Σύντομα τα αποτελέσματα χαρτογράφησης των τιμών σε γάλα, τυρί, γιαούρτι

Σύντομα αναμένονται τα αποτελέσματα της χαρτογράφησης για την πορεία των τιμών στο γάλα στο τυρί και γιαούρτι που διενεργεί η Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Αυτό αναφέρεται σε σημείωμα που περιλαμβάνεται στο ενημερωτικό δελτίο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, αφορά στις τελευταίες εξελίξεις στα τρόφιμα και το υπογράφει ο Αθανάσιος Σταυρακούδης:

«...Από τον Ιανουάριο του 2023 (Δεκέμβριο του 2022 για κάποιες χώρες) παρατηρείται μια σταθερή αποκλιμάκωση των τιμών γάλατος. Τα διαθέσιμα δεδομένα (έως και τον Ιούνιο του 2023) δείχνουν πως οι τιμές παραγωγού είτε πλησιάζουν τις αντίστοιχες τιμές Ιουνίου 2022 (Ιταλία, Ουγγαρία) είτε ήδη βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα (Ελλάδα, Ρουμανία, Σουηδία). Θα περίμενε λοιπόν κανείς η μείωση τιμής να μεταφερθεί σταδιακά από τον παραγωγό στον καταναλωτή. Κάτι τέτοιο δεν έχει παρατηρηθεί ακόμη. Είναι γνωστό από πολλές προηγούμενες μελέτες σε άλλες αγορές, πως τέτοια μεταφορά τιμής δεν παρατηρείται με την ίδια ταχύτητα (οι τιμές ανεβαίνουν γρήγορα αλλά πέφτουν αργά) ούτε στο ίδιο μέγεθος (οι τιμές ανεβαίνουν πολύ αλλά πέφτουν λιγότερο). Ωστόσο η διατήρηση των υψηλών τιμών λιανικής πώλησης μάλλον φαίνεται ότι δεν είναι συμβατές ούτε με το κόστος πρώτων υλών ούτε και με το κόστος ενέργειας (που επίσης έχει μειωθεί μέσα στο 2023).

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει εμβαθύνει τη συγκεκριμένη ανάλυση η οποία βασίζεται σε δημόσια στοιχεία με την εκκίνηση διαδικασίας χαρτογράφησης των αγορών φρέσκου γάλακτος αλλά και τυριού (φέτα/γκούντα) και γιαουρτιού, με σκοπό την αποτελεσματική εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3959/2011, και η οποία είναι σε φάση ολοκλήρωσης».

Οι τελευταίες εξελίξεις στις τιμές λιανικής γάλακτος - Η θέση της Ελλάδας

Όπως υπογραμμίζεται στο ίδιο σημείωμα της Επιτροπής, οι τιμές λιανικής του ενός λίτρου φρέσκου γάλακτος στην Ευρώπη παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις, που εν μέρει δικαιολογούνται από την διαφορά στην ποιότητα. Σημειώνεται ότι οι τιμές που παρουσιάζονται δεν είναι απόλυτα συγκρίσιμες δεδομένου ότι δεν έχουμε στη διάθεσή μας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που προσφερόμενου γάλακτος, ωστόσο η παρακάτω συγκριτική παρουσίαση προσφέρει μια ένδειξη για τη δυνατότητα των καταναλωτών να προμηθευτούν γάλα από τα σούπερ μάρκετ ανεξαρτήτου ποιότητας.

Ειδικότερα, παρουσιάζονται οι τιμές φρέσκου γάλακτος για το αγελαδινό γάλα χαμηλών λιπαρών (1,5%- 1,8%) και πλήρους (3,5%) από τα e-shops των μεγαλύτερων σούπερ μάρκετ σε επιλεγμένες χώρες της Ευρώπης. Σημειώνεται ότι όπου ήταν εφικτό αντλήθηκαν οι τιμές από τα e-shops σε πάνω από ένα κατάστημα σε κάθε χώρα και οι τιμές σε τοπικό νόμισμα μετατράπηκαν σε ευρώ για τις εκτός ευρωζώνης χώρες. Καθώς το συγκεκριμένο προϊόν δεν είναι ομοιογενές επιλέχθηκε να παρουσιαστεί η υψηλότερη (max) και η χαμηλότερη τιμή (min) κάθε κατηγορίας ώστε να εντοπίζονται οι επιλογές που έχουν οι καταναλωτές σε κάθε χώρα. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι για την κατηγορία φρέσκο αγελαδινό γάλα με χαμηλά λιπαρά το εύρος τιμών διαμορφώθηκε, στις 26/7/2023, σε 0,49 ευρώ η χαμηλότερη και σε 2,39 ευρώ η υψηλότερη, ενώ για την κατηγορία φρέσκο αγελαδινό πλήρες γάλα το εύρος τιμών διαμορφώθηκε, σε 0,85 ευρώ η χαμηλότερη και σε 2,29 ευρώ η υψηλότερη.

Σε σχετικό γράφημα παρουσιάζεται η τιμή φρέσκου αγελαδινού γάλακτος χαμηλών λιπαρών με κατάταξη ως προς την χαμηλότερη τιμή και σε σχέση με το επίπεδο του πληθωρισμού τον Ιούνιο του 2023 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από τη Eurostat). Για τις περιπτώσεις όπου υπήρξαν τιμές για πάνω από ένα σούπερ μάρκετ παρουσιάζεται η μέση τιμή. Από την κατάταξη προκύπτει ότι στην Ελλάδα η τιμή είναι 1,12 ευρώ. Δηλαδή, από την κατάταξη προκύπτει ότι η Ελλάδα (1,12 ευρώ) είναι η τρίτη ακριβότερη χώρα μετά την Εσθονία (1,39 ευρώ) και τη Σουηδία (1,21 ευρώ). Ενώ ως προς την υψηλότερη τιμή για την κατηγορία αυτή η Ελλάδα είναι η δεύτερη ακριβότερη χώρα (2,22 ευρώ), μετά την Εσθονία (2,39 ευρώ).

Σχετικά με τις αυξήσεις τιμών, σημειώνεται ότι το επίπεδο του πληθωρισμού (Ιούνιος 2023) στο φρέσκο πλήρες γάλα είναι χαμηλότερος στην Ελλάδα (13,2%) τόσο σε σύγκρισή με την Εσθονία (25,7%) όσο και με την Σουηδία (19,2%). Ο υψηλότερος πληθωρισμός στην τιμή φρέσκου αγελαδινού γάλακτος χαμηλών λιπαρών εντοπίζεται στην Πορτογαλία (27,9%) παρότι η τιμή του γάλακτος είναι 10η στην κατάταξη.

Για την τιμή στο φρέσκο, πλήρες, γάλα η κατάταξη για την χαμηλότερη τιμή σε σχέση με τον πληθωρισμό Ιουνίου 2023 προκύπτει ότι η Ελλάδα (1,12 ευρώ) είναι στην έβδομη θέση μετά την Λιθουανία (1,45 ευρώ), Φινλανδία (1,35 ευρώ), Εσθονία (1,30 ευρώ), Σουηδία (1,23 ευρώ), Γαλλία (1,2 ευρώ), Αυστρία (1,19 ευρώ). Ως προς την υψηλότερη τιμή γι' αυτή την κατηγορία η Ελλάδα είναι η δεύτερη ακριβότερη χώρα (2,22 ευρώ) με την Λιθουανία πρώτη (2,25 ευρώ). Επιπλέον σημειώνεται ότι το επίπεδο του πληθωρισμού για το φρέσκο πλήρες γάλα τον Ιούνιο του 2023, ήταν 12,8%, στην Λιθουανία 10%, και στην Σουηδία 9,5%. Ο υψηλότερος πληθωρισμός εντοπίζεται στην Εσθονία με 30,1%.

Τέλος παρουσιάζεται γράφημα για το 2022, για τρεις κατηγορίες (ΑΕΠ, Τρόφιμα, και Γάλα/Τυρί/ Αυγά) με βάση τον δείκτη Ισοτιμιών Αγοραστικής Δύναμης (Purchasing Power Parities).

Ο δείκτης αυτός μετατρέπει διαφορετικά νομίσματα σε ένα κοινό νόμισμα και, στη διαδικασία μετατροπής, εξισώνει την αγοραστική τους δύναμη με την εξάλειψη των διαφορών στα επίπεδα τιμών μεταξύ των χωρών αυτών.

Σύμφωνα λοιπόν με την μεθοδολογία της Eurostat, προκύπτει ότι το έτος 2022, σε όρους ΑΕΠ, όταν ο δείκτης Ισοτιμιών Αγοραστικής Δύναμης στην ΕΕ ισούνται με 1 στην Ελλάδα είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ήτοι σε 0,8, ενώ αντίθετα τόσο για την κατηγορία τρόφιμα όσο και για την κατηγορία Γάλα-Τυρί-Αυγά ο δείκτης βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Όπως σημειώνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού, η παραπάνω αποτύπωση είναι φωτογραφική, για την τιμή του γάλακτος στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες χωρίς να έχουν αναπροσαρμοσθεί οι τιμές με βάση την αγοραστική δύναμη και το κόστος ζωής των καταναλωτών σε κάθε χώρα και συνεπώς η έρευνα έχει περιορισμούς. Ωστόσο σημειώνεται ότι η Επιτροπή έχει εμβαθύνει στην έρευνα για την πορεία των τιμών στο γάλα στο τυρί και γιαούρτι καθώς έχει ξεκινήσει, μεταξύ άλλων προϊόντων, χαρτογράφηση στις συγκεκριμένες αγορές από τον Φεβρουάριο του 2023 , σε συνεργασία με ειδικούς εμπειρογνώμονες από τον ακαδημαϊκό χώρο και τον επικεφαλής τεχνολογίας της επιτροπής.

Στην χαρτογράφηση, σημειώνεται, θα αποτυπωθούν οι συνθήκες ανταγωνισμού σε ό,τι αφορά στην πορεία των τιμών στην κάθε αγορά και τα αποτελέσματα αναμένονται σύντομα.