Τι είναι τα IOUs και γιατί ανακυκλώνονται τα σενάρια κυκλοφορίας τους –Ερωτήσεις και απαντήσεις

Η έννοια (Ι Owe You - Σου χρωστάω), επανήλθε στο προσκήνιο την Κυριακή λόγω των δηλώσεων που έκανε ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης στον βρετανικό τύπο. Λόγω της αποπομπής του υπουργού Οικονομικών το θέμα ξεχάστηκε τη Δευτέρα αλλά επανήλθε στο προσκήνιο μετά το σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή. Άμεση ήταν η διάψευση από το υπουργείο Οικονομικών το οποίο σε ανακοίνωσή του αναφέρει:

«Διαψεύδεται κατηγορηματικά το σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» για δήθεν προετοιμασίες έκδοσης IOU για την πληρωμή μισθών και συντάξεων από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Το συγκεκριμένο δημοσίευμα είναι παντελώς ανυπόστατο. Δημοσιεύματα αυτού του είδους στρέφονται κατά της χώρας και θεωρούνται επικίνδυνα σε μια περίοδο όπου οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή. Το τελευταίο διάστημα υπήρξαν πολλά παρόμοια δημοσιεύματα που διαψεύστηκαν από τα γεγονότα».

Πώς όμως λειτουργούν τα IOUs; Ιδού οι ερωτήσεις και απαντήσεις όπως δημοσιεύτηκαν στη σημερινή έκδοση της εφημερίδας Καθημερινή

– Τι είναι το παράλληλο νόμισμα;

– Πρόκειται για ένα χρεόγραφο το οποίο χρησιμοποιείται παράλληλα με το κεντρικό νόμισμα της χώρας.

–Ποιος θα το εκδώσει;

– Το υπουργείο Οικονομικών. Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) είναι μέλος του Ευρωσυστήματος και η νομισματική πολιτική της χώρας καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), όπως και στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Ετσι, η ΤτΕ δεν θα μπορούσε να κινήσει τις σχετικές διαδικασίες.

– Σε ποιους θα διανεμηθεί;

– Στους συνταξιούχους και τους δημοσίους υπαλλήλους. Ενδεχομένως, το Δημόσιο να μπορούσε να αποπληρώσει και υποχρεώσεις του προς το εσωτερικό και συγκεκριμένα στους προμηθευτές του. Ηδη στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) έχει δημιουργηθεί ένα ηλεκτρονικό σύστημα στο οποίο έχουν καταγραφεί οι προμηθευτές του Δημοσίου που έχουν λαμβάνειν από το κράτος, με στόχο την επίσπευση των διαδικασιών τακτοποίησης των κρατικών οφειλών.

– Πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί;

– Σε κάθε περίπτωση, όσοι έχουν στα χέρια τους το παράλληλο νόμισμα δεν θα μπορούν να το χρησιμοποιήσουν εκτός χώρας. Οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι συνταξιούχοι και οι προμηθευτές του Δημοσίου θα μπορούν να το χρησιμοποιούν για συναλλαγές με το κράτος, όπως η αποπληρωμή φόρων ή λογαριασμών ΔΕΚΟ.

Αγνωστο είναι κατά πόσον θα μπορούν να το χρησιμοποιούν για την αγορά αγαθών από ιδιωτικές επιχειρήσεις ή για την κάλυψη των υποχρεώσεών τους προς τις τράπεζες. Κάτι τέτοιο μπορεί να προβλεφθεί, αλλά απαιτείται μεγάλη και καλή τεχνική προεργασία σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς της ιδιωτικής οικονομίας.

– Μπορώ να ανταλλάξω το παράλληλο νόμισμα με ευρώ;

– Ενα από τα φαινόμενα που είναι βέβαιο ότι θα παρατηρηθούν είναι η δημιουργία «μαύρης αγοράς». Οπως είναι αντιληπτό, οι έχοντες ευρώ μπορεί να ανταλλάσσουν τα ευρώ τους με το παράλληλο νόμισμα, αλλά η ισοτιμία δεν θα είναι προς όφελος των κατόχων του παράλληλου νομίσματος και θα κυμαίνεται ανάλογα με την περίσταση και την ανάγκη εκείνου που θα προσφέρει το παράλληλο νόμισμα.

– Μπορεί να γίνει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωζώνης και της ΕΚΤ;

– Η κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει μονομερώς σε μία τέτοια κίνηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΚΤ –ως ο θεματοφύλακας του ενιαίου νομίσματος– δεν θα έβλεπε με καλό μάτι την εισαγωγή εντός του Ευρωσυστήματος ενός παράλληλου νομίσματος. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει η χρήση του να γίνει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και με τη σύμφωνη γνώμη της Ε.Ε.

– Εχει κάποιες επιπτώσεις η χρήση του παράλληλου νομίσματος στις σχέσεις με την Ευρώπη;

– Η Ευρωπαϊκή Συνθήκη δεν επιτρέπει τη χρήση παράλληλου νομίσματος. Μάλιστα, αρκετοί υποστηρίζουν ότι αν η Ελλάδα προχωρήσει στην εισαγωγή του, τότε θα έχει παραβιάσει τη Συνθήκη και θα ελλοχεύει ο κίνδυνος να δημιουργηθούν οι νομικές προϋποθέσεις για την έξοδο της χώρας από το ευρώ.