Το νέο μαχαίρι για τη γενιά των 500 ευρώ

Οι δηλώσεις Τσακαλώτου μετά από το Eurogroup στην πραγματικότητα προλείαναν το έδαφος για το πακέτο μέτρων που έρχεται, με το μανδύα του "δεν θα χρειαστεί τελικά να εφαρμοστούν".

Τα δεδομένα, όπως διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή, είναι πολύ συγκεκριμένα:

1) η παρουσία του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα χαρακτηρίζεται, πλέον, ως αδιαπραγμάτευτη και επιβεβλημένη ακόμα κι από εκείνους που αναζητούσαν συμβιβαστικές λύσεις και μελετούσαν εναλλακτικά σενάρια

2) για να καταστεί δυνατή αυτή η παρουσία, θα πρέπει να καλυφθεί το «κενό» που εντοπίζει το ΔΝΤ στους στόχους των πλεονασμάτων από το 2018 και μετά

3) για να καλυφθεί αυτό το «κενό», η ελληνική πλευρά θα πρέπει να νομοθετήσει προκαταβολικά μέτρα που αγγίζουν τα 4,5 δις ευρώ

4) το παράθυρο ευκαιρίας για έγκαιρη συμφωνία θα κλείσει στο Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου, καθώς μετά ανοίγει ο κύκλος των εκλογών στη Γηραιά Ήπειρο

5) χωρίς συνολική συμφωνία για αξιολόγηση- Χρέος δεν είναι δυνατή η ένταξη στο QE με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την έγκαιρη επιστροφή στις αγορές και την έξοδο από την κρίση.

Οι επιλογές που έχει η κυβέρνηση για να καλύψει αυτό το «κενό» των 4,5 δις ευρώ δεν είναι απεριόριστες. Αντιθέτως, τόσο το ΔΝΤ όσο και ο σκληρός πυρήνας του Eurogroup υποδεικνύουν το πεδίο από το οποίο θα πρέπει να εξασφαλιστούν όσα ζητά το Ταμείο, χαρακτηρίζοντας, μάλιστα, αυτές τις παρεμβάσεις ως… διαρθρωτικού χαρακτήρα, αφού, όπως υποστηρίζουν, διασφαλίζουν τη δημοσιονομική ισορροπία σε βάθος χρόνου, στοχεύουν στη δικαιότερη και πιο ορθολογική κατανομή των φορολογικών βαρών και συμβάλουν καθοριστικά στη βιωσιμότητα του Χρέους. Ποιες είναι αυτές οι παρεμβάσεις; Η μείωση των καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων και του αφορολογήτου μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών.

Οι εξελίξεις αυτές φέρνουν αυτομάτως στη ζώνη του πυρός περίπου 1.800.000 συνταξιούχους, οι οποίοι με βάση το νόμο Κατρούγκαλου γλίτωναν το πετσόκομμα των εισοδημάτων τους κατά τον επανυπολογισμό των συντάξεων σύμφωνα με τους νέους συντελεστές αναπλήρωσης, διατηρώντας την αποκαλούμενη «προσωπική διαφορά». Αυτή η περιβόητη «προσωπική διαφορά» είχε μπει εξαρχής στο μάτι του ΔΝΤ και παρά τις διαβεβαιώσεις από το υπουργείο Εργασίας και το υπουργείο Οικονομικών ότι το θέμα έχει «κλείσει», το τελεσίγραφο του Eurogroup ουσιαστικά ανοίγει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο το κεφάλαιο «περικοπές συντάξεων». Σύμφωνα με υπολογισμούς, η πλήρης κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» συνεπάγεται μειώσεις ως και 35% στους ήδη συνταξιούχους και εξοικονόμηση πάνω από 3 δις ευρώ για τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Το… καλό σενάριο είναι ότι θα επιλεγεί μια πιο ήπια παρέμβαση είτε με μερική είτε με σταδιακή κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς», έτσι ώστε να εξασφαλιστούν περίπου 1,5 δις ευρώ. Ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση οι απώλειες για τους συνταξιούχους θα είναι «βαριές», καθώς θα αγγίξουν το 17%, χωρίς να συνυπολογίζονται οι μειώσεις από τις απώλειες του ΕΚΑΣ και των επικουρικών συντάξεων.

Το υπόλοιπο του… λογαριασμού θα καλυφθεί από το αφορολόγητο, το οποίο ακόμα και η ελληνική πρόταση το συμπεριλαμβάνει στην επέκταση του «κόφτη». Η λογική του ΔΝΤ είναι απλή ή μάλλον ισοπεδωτική: «δεν μπορείτε να καλύπτετε το 55% των φορολογούμενων με αφορολόγητο». Το επιχείρημα αυτό βασίζεται στη λογική αφενός ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη το αφορολόγητο καλύπτει περίπου το 10% των φορολογούμενων αφετέρου ότι το υψηλό αφορολόγητο συνεπάγεται μεγαλύτερους συντελεστές στα υψηλότερα κλιμάκια άρα στρεβλώσεις στην κατανομή των βαρών. Η ουσία είναι ότι μπαίνουν, πλέον, στο στόχαστρο περίπου 1.500.000 φορολογούμενοι, οι οποίοι δηλώνουν εισοδήματα μεταξύ 5.000- 10.000 ευρώ και θα χάσουν τα… αυγά και τα πασχάλια.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ξένων τεχνοκρατών, για κάθε 300 ευρώ «κούρεμα» στην έκπτωση φόρου- δηλαδή στο έμμεσο αφορολόγητο- ο Κρατικός Προϋπολογισμός κερδίζει περίπου 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 900 εκατ. ευρώ και κάπου εδώ αρχίζει το ράβε- ξήλωνε. Αν η έκπτωση φόρου πέσει από τα 1.900 ευρώ στα 1.000 ευρώ, τότε το αφορολόγητο περιορίζεται στις 4.545 ευρώ από 8.636 ευρώ σήμερα, δηλαδή στα επίπεδα που επιθυμεί το ΔΝΤ και το όφελος για τον Προϋπολογισμό θα φτάσει στα 2,7 δις ευρώ. Έτσι σε συνδυασμό με το 1,5 δις ευρώ από τις περικοπές των συντάξεων, καλύπτεται το μεγαλύτερο μέρος του «κενού», όπως αυτό υπολογίζεται από το ΔΝΤ. Αν η έκπτωση φόρου πέσει στα 1.500 ευρώ, το αφορολόγητο θα περιοριστεί στις 6.818 ευρώ, ενώ το όφελος για τον Προϋπολογισμό υπολογίζεται στα περίπου 1,2 δις ευρώ. Σε αυτήν την περίπτωση, για να καλυφθεί το «κενό» των περίπου 4,5 δις ευρώ, θα χρειαστούν κι άλλες παρεμβάσεις, όπως η αύξηση του μεσαίου συντελεστή του ΦΠΑ από το 13% στο 14%, με όφελος που υπολογίζεται στα περίπου 800 εκατ. ευρώ, καθώς θα επιβαρυνθούν όλα τα είδη διατροφής και οι λογαριασμοί της ΔΕΗ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η όποια νέα παρέμβαση στο αφορολόγητο θα «χτυπήσει» χαμηλόμισθους και συνταξιούχους, με εισόδημα που μόλις και μετά βίας ξεπερνά τα 400 ή τα 500 ευρώ, ενώ το «κούρεμα» της έκπτωσης φόρου θα επηρεάσει και τα υψηλότερα κλιμάκια, αφού θα αρχίσει να «σβήνει» από πολύ χαμηλότερα εισοδήματα αντί των 20.000 ευρώ σήμερα.

Η επόμενη ημέρα

Οι εξελίξεις, όπως αυτές «τρέχουν» τα τελευταία 24ωρα, αν μη τι άλλο δείχνουν για πρώτη φορά τόσο καθαρά την εφιαλτική επόμενη ημέρα. Το πρώτο σενάριο προβλέπει τη νομοθέτηση νέων μέτρων, σε οποιαδήποτε αναλογία μεταξύ δαπανών και εσόδων, τα οποία θα πλήξουν τις πλέον «ευαίσθητες» ομάδες πολιτών ήτοι χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους, προκειμένου να «ξεκολλήσει» η αξιολόγηση, χωρίς να είναι διασφαλισμένο το τελικό αποτέλεσμα ήτοι η οριστική έξοδος από την κρίση και με δεδομένη τη βαριά πολιτική ήττα της κυβέρνησης. Αν και η πρώτη αντίδραση στο Eurogroup ήταν αρνητική στην απαίτηση για προκαταβολική νομοθέτηση μέτρων, ήδη παρατηρούνται κινήσεις που προλειαίνουν επικοινωνιακά το έδαφος, με βασικό επιχείρημα «θα ψηφιστούν αλλά δεν θα χρειαστεί να εφαρμοστούν».

Το δεύτερο σενάριο αναβιώνει τις πολύμηνες καταστροφικές διαπραγματεύσεις του 2015, με καταληκτική προθεσμία τον ερχόμενο Ιούλιο όπου περιμένουν πληρωμές 6,3 δις ευρώ σε ιδιώτες, ΔΝΤ και ΕΚΤ. Σε αυτό το σενάριο οι πρόωρες εκλογές δεν αποκλείονται αλλά στην πραγματικότητα δεν δίνουν απάντηση στο πρόβλημα- παρά μόνο οδό διαφυγής στην κυβέρνηση- καθώς οποιοσδήποτε κι αν είναι ο πολιτικός σχηματισμός που θα αναλάβει τη διακυβέρνηση θα κληθεί να ψηφίσει τα συγκεκριμένα μέτρα. Σε αυτήν την περίπτωση, μάλιστα, η πολύμηνη αβεβαιότητα θα συντρίψει κάθε προοπτική ανάκαμψης, λειτουργώντας ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία για την αδυναμία επίτευξης των στόχων και την ανάγκη λήψης ακόμα πιο επώδυνων μέτρων.

Το τελεσίγραφο του Eurogroup

Δεν υπάρχει συμφωνία χωρίς το ΔΝΤ

Η Ελλάδα πρέπει να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του ΔΝΤ

Το Κουαρτέτο δεν γυρνά στην Αθήνα χωρίς κατ’ αρχήν συμφωνία

Είναι κοινή θέση των δανειστών ότι η Αθήνα πρέπει να νομοθετήσει προκαταβολικά

Βρείτε τα στα εργασιακά, στη φορολογία και στις συντάξεις

Αμφίβολη η συνέχιση της υπεραπόδοσης του 2016

Το «παράθυρο» για συμφωνία θα μείνει ανοικτό ως τις 20 Φεβρουαρίου

Η… περίεργη δήλωση Τσακαλώτου

Υπάρχει ένα μεγάλο θέμα αυτό της απαίτησης του ΔΝΤ να νομοθετήσουμε μέτρα για μετά το 2018. Αυτό απαιτεί να το «ξανασκεφτούμε». Είναι απαραίτητο γιατί πρώτον υπάρχει υπεραπόδοση. Κάθε φορά που υπεραποδίδουμε, η πιθανότητα να χρειαστούν μέτρα μειώνεται.

ΠΗΓΗ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ