Με παρατάσεις αλλά και εκκρεμότητες φεύγει το 2018

Του Αποστόλη Αλωνιάτη*

Με παρατάσεις αλλά και εκκρεμότητες φεύγει το 2018

Πολλαπλές αλλαγές σε  φορολογικά αλλά και ασφαλιστικά θέματα, ψηφίστηκαν από την Ελληνική Βουλή, λίγο πριν το τέλος του χρόνου. Πολλές όμως είναι  και οι εκκρεμότητες που  πρέπει  να διευθετηθούν τις πρώτες μέρες του 2019.

Που έχουμε παρατάσεις

Αρκετές παρατάσεις είτε νομοθετήθηκαν ή βρίσκονται στην διαδικασία νομοθέτησης.

  • Παράταση της εξαίρεσης της αξίας των αγροτεμαχίων στον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ.

Παρατείνεται μέχρι και το έτος 2019 το χρονικό διάστημα μέχρι του οποίου η αξία των αγροτεμαχίων των φυσικών προσώπων δεν συνυπολογίζεται για την επιβολή του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. Συνεπώς και στον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου του ΕΝΦΙΑ του 2019, δεν θα περιλαμβάνεται η αξία των αγροτεμαχίων.

  • Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών

Το δρόμο της παράτασης παίρνει και ο Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών. Το δικαίωμα ένταξης παρατείνεται μέχρι 31.12.2019, αλλά δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη αν οι επιχειρήσεις που έχουν κάνει αίτηση ή θα κάνουν αίτηση μπορούν να εντάξουν σε αυτόν και τα χρέη του 2018. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν από την Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου, είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 59.077 επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες και είχαν υποβληθεί 5.565 αιτήσεις από επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.

Στο διάστημα αυτό, ολοκλήρωσαν επιτυχώς τη διαδικασία και είχαν ρυθμίσει τα χρέη τους με ευνοϊκό τρόπο 1.104 επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες, δηλαδή περίπου 1 στους 5 οφειλέτες που υπέβαλαν αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ενώ οι υπόλοιποι βρίσκονται σε διάφορα στάδια της διαδικασίας (π.χ. διαπραγμάτευση με τους πιστωτές). Σύμφωνα με όσα είπε ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης, η διεύθυνση προσπαθεί να απλοποιήσει ακόμη περισσότερο τις διαδικασίες του εξωδικαστικού μηχανισμού, αλλά και να εντάξει περισσότερους πολίτες αλλάζοντας τις προϋποθέσεις ένταξη ώστε να μπορούν περισσότεροι να κάνουν αίτηση.

  • Αναστολή του φόρου υπεραξίας για ένα ακόμη έτος

Παρατείνεται για ένα ακόμη χρόνο, μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2019, η αναστολή της εφαρμογής του φόρου υπεραξίας ακινήτων.

Σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ( άρθρο 41 του 4172/2013), σε κάθε μεταβίβαση ακινήτου με επαχθή αιτία , δηλαδή πώληση, εκτός από τον Φόρο Μεταβίβασης Ακινήτου (ΦΜΑ) ή το ΦΠΑ 24% που πλήρωνε ο πωλητής, από 1.1.2014 φόρο θα έπρεπε να πληρώνει και ο πωλητής πάνω στην διαφορά από την αξία αγοράς του ακίνητου και την αξία πώλησης (Φόρο Υπεραξίας).

Το μέτρο εφαρμόστηκε για λίγους μήνες το 2014 και ανεστάλη, για πρώτη φορά, μέχρι 31.12.2017.

Πήρε πέρυσι νέα αναστολή μέχρι 31.12.2018 και η κυβέρνηση αποφάσισε να αναστείλει εκ νέου την εφαρμογή αυτού του φόρου μέχρι 31.12.2019.

  • Χρηματοδοτικές μισθώσεις που έχουν συναφθεί πριν την εφαρμογή του 4172/2013

Με τροπολογία που κατατέθηκε στην βουλή, παρατείνεται ο τρόπος χειρισμού των χρηματοδοτικών μισθώσεων, που συνήφθησαν μέχρι 31.12.2013. Με την διάταξη που κατατέθηκε στην βουλή: «18. Για τις συμβάσεις χρηματοοικονομικής μίσθωσης που έχουν συναφθεί πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος Κώδικα έχουν εφαρμογή τα οριζόμενα στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος που κυρώθηκε με το όρθρο πρώτο του ν. 2238/1994 (Α' 151), μέχρι τον χρόνο λήξης αυτών.». Να θυμίσουμε ότι η σχετική διάταξη στο άρθρο 72 του Ν.4172/2013 (νέος Κώδικάς Φορολογίας Εισοδήματος), έθετε ως καταληκτική ημερομηνία την 31.12.2018.

  • Επαγγελματικοί Λογαριασμοί

Με απόφαση των υπουργείων οικονομικών και Οικονομίας και Ανάπτυξης (ΔΕΑΦ 1184793 ΕΞ2018/13-12-2018 - (ΦΕΚ Β' 5619/13.12.2018)), παρατάθηκε η προθεσμία για την δήλωση επαγγελματικού λογαριασμού από τις επιχειρήσεις και τις εταιρίες μέχρι την 15η Ιανουαρίου 2019. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι αρκετά προβλήματα έχουν δημιουργηθεί στην προσπάθεια να δηλωθούν οι επαγγελματικοί λογαριασμοί. Σύμφωνα με την ΔΕΑΦ 1128500 ΕΞ 2018/28.8.2018 (ΦΕΚ Β΄ 3965), την αρχική απόφαση δηλαδή για την δήλωση των επαγγελματικών λογαριασμών, η υποχρέωση απορρέει από την υποχρέωση των επιτηδευματιών ή των εταιριών, να έχουν μηχανήματα POS ή να συναλλάσσονται με ιδιώτες μέσα από τραπεζικό τους λογαριασμό, εξοφλώντας δαπάνες που συμμετέχουν στην στήριξη του αφορολόγητου.

Σύμφωνα με απαντήσεις του taxisnet, όλοι πρέπει να έχουν επαγγελματικό λογαριασμό και να τον δηλώσουν, απάντηση βέβαια που δεν συνάδει με τα όσα έχει νομοθετήσει η πολιτεία.

  • Παράταση του νόμου Κατσέλη – Σταθάκη για την προστασία της πρώτης κατοικίας.

Ύστερα από ένα μπαράζ διαρροών και εξαγγελιών για έκδοση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), που θα παρατείνει την ισχύ του Νόμου Κατσέλη για την προστασία της πρώτης κατοικίας μέχρι την έκδοση σχετικού νόμου, τελικώς είχαμε ένα Δελτίο Τύπου που δόθηκε στην δημοσιότητα στις 28.12.2018, από το γραφείο του Πρωθυπουργού. Σύμφωνα με το περιεχόμενό του, ο σχετικός νόμος παρατείνεται μέχρι 28.2.2019.

Στο Δελτίο Τύπου, το οποίο εκδόθηκε μετά από συνάντηση του Πρωθυπουργού με την Ένωση Τραπεζών, αναφέρει:

«Ο Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, πραγματοποίησε σήμερα συνάντηση με το Προεδρείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών στο Μέγαρο Μαξίμου.

Στη συνάντηση διαπιστώθηκε η κοινή βούληση για εντατικοποίηση της συνεργασίας των δύο πλευρών, προκειμένου να επιταχυνθεί η μείωση των κόκκινων δανείων, η χρηματοδότηση της οικονομίας και η προστασία της πρώτης κατοικίας.

Ο Πρωθυπουργός περιέγραψε το σχέδιο της κυβέρνησης για τη δραστική μείωση των κόκκινων δανείων με την ταυτόχρονη προστασία της πρώτης κατοικίας, που θα συμβάλλει στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Στο πλαίσιο αυτό συμφωνήθηκε:

- Η δημιουργία κοινής ομάδας εργασίας για τον εκσυγχρονισμό του πτωχευτικού δικαίου και τη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που θα λαμβάνει υπόψη την ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης για την επιδότηση των επιλέξιμων δανειοληπτών, αλλά και τα κεφαλαιακά και εποπτικά δεδομένα των τραπεζών.

- Η παράταση του ισχύοντος καθεστώτος προστασίας της πρώτης κατοικίας έως το τέλος Φεβρουαρίου, προκειμένου σε αυτό το διάστημα να διαμορφωθεί από κοινού το νέο αναγκαίο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας και του πτωχευτικού δικαίου των ιδιωτών.»

Τι αναμένουμε και δεν είδαμε ακόμη

Έχουν εξαγγελθεί αλλά δεν είδαμε ακόμη την νομοθέτηση τους.

  • Ενίσχυση της χρήσης πλαστικού χρήματος

Την ενίσχυση της εξόφλησης δαπανών με ηλεκτρονικό τρόπο, ώστε ο φορολογούμενος να καλύπτει το αφορολόγητο (σ.σ. ουσιαστικά μείωση φόρου), που παρέχει ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματός (ΚΦΕ) σε μισθωτούς, συνταξιούχους, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες αλλά και σε άλλες περιπτώσεις.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες θα αυξηθεί το ποσοστό των αποδείξεων που πρέπει να συγκεντρώσει ο φορολογούμενος για να έχει την μείωση του φόρου:

Αν και ακόμα δεν έχουν οριστικοποιηθεί τα ποσοστά, οι αποδείξεις που θα πρέπει να εξοφληθούν με ηλεκτρονικό τρόπο εκτιμάται ότι θα προκύψει από το ύψος του εισοδήματός τους σε συνδυασμό με την ακόλουθη προοδευτική κλίμακα:

  • 15% για εισόδημα έως 10.000 ευρώ (από 10% σήμερα).
  • 20% για εισόδημα από 10.000,01 έως 30.000 ευρώ (από 15% σήμερα).
  • 25% για εισόδημα από 30.000,01 και άνω με το ανώτατο ποσό που θα πρέπει να συγκεντρώσει ο φορολογούμενος να ανέρχεται στις 30.000 ευρώ (από 20%).

Σήμερα κάποιος φορολογούμενος με εισοδήματα:

  • 10.000 ευρώ, πρέπει να συγκεντρώσει αποδείξεις ύψους 1.000 ευρώ. Με τις αλλαγές που σχεδιάζονται θα πρέπει να συγκεντρώσει αποδείξεις 1.500 ευρώ.
  • 20.000 ευρώ, οφείλει να έχει αποδείξεις 2.500 ευρώ και με την αύξηση του ποσοστού 3.500 ευρώ.
  • 40.000 ευρώ, συγκεντρώνει αποδείξεις 6.000 ευρώ και με την αύξηση του ποσοστού 8.000 ευρώ.

Ακόμη , λόγω της απελευθέρωσης των αναλήψεων από τις τράπεζες , αναμένεται σημαντική μείωση του ορίου μέχρι το οποίο επιτρέπεται η χρήση μετρητών για την πραγματοποίηση μιας οικονομικής συναλλαγής που αφορά αγορά προϊόντων ή παροχή υπηρεσιών. Το όριο αυτό αναμένεται να μειωθεί από τα 500 στα 300 ευρώ ή ακόμη και στα 200 ευρώ ανά συναλλαγή (αναμένουμε οριστική απόφαση).

Να θυμίσουμε ότι, βάσει των όσων ισχύουν μέχρι σήμερα, για κάθε μισθωτό, συνταξιούχο και κατ’ επάγγελμα αγρότη,, η μείωση του φόρου είναι από 1.900 έως 2.100 ευρώ, εφόσον όμως έχει εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (δηλαδή με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή μέσω e-banking) όλες τις δαπάνες για αγορές αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών.

Εάν ο φορολογούμενος δεν καταφέρει να καλύψει το απαιτούμενο ποσό δαπάνης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών ,δηλαδή μέσω καρτών ή μέσω e-banking, το «ακάλυπτο» ποσό θα φορολογείται με συντελεστή 22%.

Προσοχή: Υπάρχουν κατηγορίες φορολογουμένων που μπορούν να συγκεντρώσουν χάρτινες αποδείξεις

(Βλέπε σχετικά: «Έχετε εξασφαλίσει για φέτος το "αφορολόγητο" της εφορίας;»

Υπολόγισε: «Υπολογισμός ηλεκτρονικών συναλλαγών για το 2018 και για το 2019»

  • Μη νομοθέτηση μείωσης φόρου μερισμάτων.

Παρόλο που υπάρχει σχετική πρόβλεψη στον προϋπολογισμό, το υπουργείο οικονομικών δεν έχει προχωρήσει ακόμη στην νομοθέτηση της μείωσης του φόρου μερισμάτων από 15% που είναι σήμερα σε 10%.

  • Παράταση του μειωμένου ΦΠΑ κατά 30% στα 5 νησιά.

Από την 1η Ιανουαρίου 2019, σύμφωνα με την νομοθεσία πρέπει αν καταργηθεί η έκπτωση κατά 30% στα πέντε εναπομείναντα νησιά του Αιγαίου. Έτσι τα νησιά Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο και Χίο, από 1.1.2019, πρέπει να αναπροσαρμόσουν προς τα πάνω το ΦΠΑ στους συντελεστές του κανονικού καθεστώτος , όπως ισχύει και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Συγκεκριμένα στις περιοχές αυτές:- Αυξάνεται από 5% σε 6% ο συντελεστής ΦΠΑ για τα φάρμακα, τα παιδικά εμβόλια, τα βιβλία, τα περιοδικά και τις εφημερίδες, εισιτήρια (δικαίωμα εισόδου) για θεατρικές παραστάσεις, εισιτήρια των συναυλιών, καθώς και για τα ηλεκτρονικά μπαστούνια και τις γραφομηχανές Braille που χρησιμοποιούν τα ΑμεΑ .

- Αυξάνεται από 9% σε 13% ο ΦΠΑ για βασικά είδη διατροφής, (νωπά κρέατα, ψάρια, γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, ελαιόλαδο, ψωμί, ζυμαρικά, φυσικό νερό), φαρμακευτικά προϊόντα, λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, υπηρεσίες διαμονής σε ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα, παροχή υπηρεσιών κατ' οίκον φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων, ασθενών και ατόμων με ειδικές ανάγκες, παροχή υπηρεσιών για τη γεωργική παραγωγή, παροχή υπηρεσιών από οίκους ευγηρίας που ενεργείται στα πλαίσια κοινωνικής πρόνοιας .

- Αυξάνεται από 17% σε 24% ο συντελεστής ΦΠΑ για τις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών.

Σύμφωνα με την εξαγγελία του Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής κου Δημ. Βίτσα, σε παρέμβαση του στις 21.12.2018 στην βουλή ανέφερε τα κάτωθι για το εν λόγω θέμα:

«Σχετικά με την τροπολογία της Νέας Δημοκρατίας, θα έρθει με πράξη νομοθετικού περιεχομένου, πριν το τέλος του χρόνου ο τρόπος, που θα παραταθεί στα 5 νησιά ο χαμηλός συντελεστής ΦΠΑ. Δεν μπορώ να την πω, γιατί είμαστε σε μία διαπραγμάτευση αυτή τη στιγμή».

Τελικώς, η ανακοίνωση της παράτασης του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Αιγαίου (αυτή τη φορά μέχρι το τέλος Ιουνίου του 2019) έγινε στις 31/12. Η διατήρηση του ειδικού καθεστώτος επιτυγχάνεται με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου ενώ ήδη υπεγράφη από το υπουργείο Οικονομικών και η σχετική υπουργική απόφαση.

  • Επέκταση του μέτρου της υποχρεωτικής εγκατάστασης συσκευών ηλεκτρονικών χρεώσεων POS.

Μέσα στο 2019 αναμένουμε την έκδοση και νέας Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για την υποχρεωτική εγκατάσταση συσκευών ηλεκτρονικών χρεώσεων POS και σε νέες επιχειρήσεις. Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τις εξαγγελίες των υπουργείων Οικονομικών και Ανάπτυξης στόχος είναι να επεκταθεί το μέτρο της εγκατάστασης POS, σχεδόν σε όλους τους κλάδους.

*Ο Αποστόλης Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

Άλλα άρθρα του Αποστόλη Αλωνιάτη στο fpress.gr

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις γονικές παροχές και τις δωρεές

Έχετε εξασφαλίσει για φέτος το αφορολόγητο της εφορίας;

Όλες οι υποχρεώσεις φυσικών και νομικών προσώπων μέχρι το τέλος του έτους

Οι 18 απαντήσεις σε ισάριθμες ερωτήσεις για τον φόρο κληρονομιάς

Ποιες φορολογικές δηλώσεις πρέπει να γίνουν μέχρι το τέλος του χρόνου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ