Ο “χάρτης” με τα εθνικά έργα υποδομών: Οδικά, Σιδηροδρομικά, Ενεργειακά και Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα

Ο σχεδιασμός για τα μεγάλα δίκτυα της χώρας (οδικά, σιδηροδρομικά, ενεργειακά και τηλεπικοινωνιακά) είχε βρεθεί στο επίκεντρο της τελευταίας συνεδρίασης (19/5) του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής, υπό την προεδρία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη.

Σύμφωνα με πηγές από την Αντιπροεδρία της Κυβέρνησης, τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη μέχρι σήμερα, και εκείνα που σχεδιάζονται σε όλα τα δίκτυα ανά την επικράτεια έχει ως εξής:

Α. ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ

Υλοποιούνται 15 μεγάλα οδικά έργα που ξεπερνούν τα 4 δισ. ευρώ και καλύπτουν κρίσιμους διαπεριφερειακούς άξονες, τουριστικές και αγροτικές περιοχές, καθώς και έργα αποκατάστασης μετά από φυσικές καταστροφές. Κοινός στόχος: η βελτίωση της οδικής ασφάλειας, η μείωση του χρόνου μετακίνησης και η ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης. Ειδικότερα:

1. Ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου Πάτρα - Πύργος

Το έργο είναι μήκους 75 χιλιομέτρων και το κόστος του ανέρχεται στα 300 εκ. ευρώ. Τα πρώτα 65 χιλιόμετρα θα παραδοθούν έως το τέλος του Ιουλίου του 2025, ενώ τα υπόλοιπα 10 χιλιόμετρα (μέχρι την είσοδο της πόλης της Πάτρας) θα παραδοθούν έως το τέλος του 2025, σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό.

2. Βόρειο τμήμα του Αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδας Ε65

Το Βόρειο Τμήμα του αυτοκινητόδρομου Ε65, από τα Τρίκαλα έως την Εγνατία, έχει προϋπολογισμό 442 εκ. ευρώ και μήκος 71 χιλιόμετρα. Από αυτά υπολείπονται 45,5 χιλιόμετρα του τμήματος Καλαμπάκα - Εγνατία, τα οποία αναμένονται να ολοκληρωθούν το 2ο τρίμηνο του 2026. Υπενθυμίζεται ότι το συνολικό μήκος του Ε65 (Λαμία - Εγνατία Οδός) είναι 181 χιλιόμετρα, με τα 136 χιλιόμετρα, που αφορούν το Νότιο, το Ενδιάμεσο και μέρος του Βόρειου τμήματος, να έχουν ήδη παραδοθεί.

3. Ανατολική Εσωτερική Περιφερειακή Θεσσαλονίκης (flyover)

Το έργο έχει μήκος 12 χιλιόμετρα και προϋπολογισμό 463 εκ. ευρώ. Αφορά στην ουσία, την αναβάθμιση του περιφερειακού της Θεσσαλονίκης από το Νοσοκομείο Παπαγεωργίου έως την σύνδεσή του με την Ε.Ο. Θεσσαλονίκης - Μουδανιών, με την προσθήκη υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου (Flyover) μήκους 8 χιλιομέτρων. Στο πλαίσιο της αναβάθμισης θα πραγματοποιηθεί διαπλάτυνση σε κάθε ρεύμα κατά δύο λωρίδες στα 8 χιλιόμετρα και κατά μία στα υπόλοιπα 4 χιλιόμετρα. Το έργο χρηματοδοτείται μέσω ΣΔΙΤ, έχει παραδοθεί το 25% και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2027.

4. Αποκατάσταση βλαβών οδικών υποδομών που προήλθαν από τον Daniel και άλλες φυσικές καταστροφές

Πρόκειται για έργα αποκατάστασης της βατότητας, της οδικής ασφάλειας και της λειτουργίας του οδικού δικτύου που καταστράφηκε, λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων τον Σεπτέμβριο του 2023 σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα. Οι συνολικές παρεμβάσεις έχουν προϋπολογισμό 919,2 εκ. ευρώ και αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2029.

5. ΒΟΑΚ: Τμήμα Χανιά - Ηράκλειο

Πρόκειται για την κατασκευή του οδικού άξονα Χανιά - Χερσόνησος Ηρακλείου, μήκους 157 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού 1,75 δισ. ευρώ. Η σχετική σύμβαση υπογράφηκε τον Μάιο του 2025 με την αναμενόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου να είναι το 2030.

6. ΒΟΑΚ: Τμήμα Νεάπολη - 'Αγιος Νικόλαος

Το έργο αφορά τη διαπλάτυνση του υφιστάμενου τμήματος Νεάπολη - Αγ. Νικόλαος με την κατασκευή τετράιχνης αρτηρίας, μήκους περίπου 14,5 χλμ. Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 186 εκ. ευρώ, με την ημερομηνία ολοκλήρωσης να εκτιμάται εντός του 2027.

7. ΒΟΑΚ: Τμήμα Χερσόνησος - Νεάπολη

Το έργο αφορά την κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση του τμήματος Χερσόνησης - Νεάπολη στα τμήματα Χερσόνησος - Μάλια και Μάλια - Νεάπολη, συνολικού μήκους 22,5 χλμ και του συνοδού παράπλευρου και κάθετου οδικού δικτύου εξυπηρέτησης, μήκους περίπου 9,7 χλμ. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 330 εκ. ευρώ, υλοποιείται με ΣΔΙΤ και υπολογίζεται να ολοκληρωθεί εντός του 2027.

8. Επέκταση της Ιόνιας Οδού στο τμήμα Ιωάννινα- Κακαβιά

Πρόκειται για την κατασκευή του οδικού τμήματος από Ιωάννινα έως Κακκαβιά συνολικού μήκους 70 χλμ και προϋπολογισμού 210 εκ. ευρώ. Το έργο είναι σε φάση σύνταξης και οριστικοποίησης των μελετών και έχει συμβατική ημερομηνία ολοκλήρωσης εντός του 2029.

9. Οδικός άξονας Μπράλος - 'Αμφισσα

Το έργο με προϋπολογισμό 300 εκατ ευρώ και μήκος 30 χλμ. που αφορά το τμήμα Μπράλος - 'Αμφισσα και το τμήμα Παράκαμψη Γραβιάς - Μεταλλεία Βωξίτη, του Διαγώνιου 'Αξονα Λαμία - Ιτέα - Αντίρριο. Αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2028.

10. Παράκαμψη Χαλκίδας και Ψαχνών

Το έργο μήκους 27 χιλιομέτρων, έχει προϋπολογισμό περίπου 210 εκ. ευρώ και αναμένεται να περατωθεί εντός του 2028.

11. Οδικός άξονας Kαλαμάτα - Ρυζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη

Το έργο, με προϋπολογισμό περίπου 252 εκ. ευρώ αφορά στην μελέτη και κατασκευή - αναβάθμιση του τμήματος της Εθνικής Οδού Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος και Πύλος - Μεθώνη μήκους περίπου 49 χλμ., και εκτιμώμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης το 2028.

12. Οδικός άξονας Βόνιτσα - Λευκάδα

Αντικείμενο του έργου αυτού, προϋπολογισμού 49 εκ. ευρώ είναι η βελτίωση της οδικής σύνδεσης της Λευκάδας με τον οδικό άξονα 'Ακτιο - Δυτικός 'Αξονας, η οποία προβλέπεται να πραγματοποιείται μέσω δύο νέων οδικών τμημάτων: (α) του τμήματος Βόνιτσας - Λευκάδας, μήκους 16 χλμ. και (β) του τμήματος Ακτίου - Αγίου Νικολάου, μήκους 5 χλμ. και έχει ημερομηνία ολοκλήρωσης το 3ο τρίμηνο του 2025.

13. Παράκαμψη Γιάλοβας

Το έργο αφορά στη βελτίωση τμήματος μήκους 3,5 χλμ. της υφιστάμενης 9ης Εθνικής Οδού και στην κατασκευή νέου τμήματος μήκους 4,2 χλμ. για την παράκαμψη του οικισμού της Γιάλοβας. Ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα 40,5 εκ. ευρώ με ημερομηνία ολοκλήρωσης εντός του 2027.

14. Κάθετος άξονας Εγνατίας Οδού: Τμήμα Δράμα-Καβάλα (Υποτμήμα: Α/Κ Κρηνίδων - Ι/Κ Σταυρού)

Το έργο μήκους 8,26 χιλιομέτρων έχει προϋπολογισμό 60,8 εκ. ευρώ και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2027.

15. Ανατολική Περιφερειακή Οδός Αλεξανδρούπολης

Το έργο έχει προϋπολογισμό 36 εκ. ευρώ, συνολικό μήκος 4 χιλιομέτρων και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2026.

Β. ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ

Εδώ συναντάμε οκτώ έργα για την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου. Συγκεκριμένα:

1. Τμήμα Ροδοδάφνη - Ρίο

Το έργο, με προϋπολογισμό 129,5 εκ. ευρώ, αφορά την ολοκλήρωση της νέας διπλής γραμμής μήκους 28,8 χιλιομέτρων με επιδομή, στάσεις ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση, ECTS και σήραγγα Παναγοπούλας.

2. Αναβάθμιση Θεσσαλονίκη - Προμαχώνας, Φάση Α

Πρόκειται για την αναβάθμιση της υποδομής - επιδομής με μήκος 53 χιλιομέτρων στο τμήμα Μουριές - Στρυμόνας Προμαχώνας, προϋπολογισμού 167 εκ. ευρώ. Το έργο βρίσκεται σε φάση δημοπράτησης.

3. Νέα σιδηροδρομική σύνδεση Θριάσιου - Σφίγγας

Πρόκειται για τη νέα γραμμή 46 χιλιομέτρων που θα συνδέει το ΣΚΑ - Κιάτο με Θήβα και τον κύριο άξονα Αθήνα - Θεσσαλονίκη. Είναι ένα έργο στρατηγικής σημασίας που προβλέπεται να συμβάλει στη μεγάλη αύξηση της χωρητικότητας του άξονα σε εμπορική και υπεραστική επιβατική κίνηση.

Ο σταθμός διαλογής - εμπορευματικός Θριασίου αποκτά άλλη δυναμική και τα εμπορευματικά τρένα δεν θα διέρχονται από τις κατοικημένες περιοχές του άξονα ΣΚΑ - Οινόη που θα εξυπηρετεί μόνο προαστιακά τραίνα.

Το έργο βρίσκεται στην 1η φάση μελετών και θα χρηματοδοτηθεί από την επόμενη Προγραμματική Περίοδο.

4. Εγκατάσταση της Ηλεκτροκίνησης - Σηματοδότησης - Τηλεδιοίκησης Τηλεπικοινωνιών ECTS L1 της γραμμής Λάρισας - Βόλος

Το έργο αφορά σιδηροδρομική γραμμή μήκους 61,5 χιλιομέτρων και έχει προϋπολογισμό 42 εκ. ευρώ. Έχει σημαντική καθυστέρηση λόγω των ζημιών που προκάλεσε ο Daniel. Η αποκατάσταση των ζημιών από ειδική εργολαβία είναι σε εξέλιξη και στη συνέχεια θα ολοκληρωθεί και το έργο.

5. Επαναλειτουργία Ηλεκτροκίνησης της γραμμής Σ.Σ Αξιού - Σ.Σ Γέφυρας.

Το έργο ολοκληρώθηκε και λειτούργησε το 2019, αλλά έκτοτε βανδαλίστηκε με αποτέλεσμα σήμερα να μην λειτουργεί η ηλεκτροκίνηση. Η ανάταξη της ηλεκτροκίνησης στο κομμάτι Αξιός - Γέφυρα θα επιτρέπει την απευθείας σύνδεση του Θριάσιου με την Ειδομένη, με αποτέλεσμα οι εμπορικές αμαξοστοιχίες να παρακάμπτουν τον αστικό δίκτυο της Θεσσαλονίκης.

6. Αναβάθμιση γραμμής Αλεξανδρούπολη - Ορμένιο

Ο προϋπολογισμός ανέρχεται περίπου στα 720 εκ. ευρώ (με συστήματα ηλεκτροκίνησης, σηματοδότησης) και βρίσκεται στη φάση της δημοπράτησης.

7. Σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου Προβλήτα του Λιμανιού Θεσσαλονίκης.

Πρόκειται για την κατασκευή νέας σιδηροδρομικής γραμμής δύο χιλιομέτρων που θα συνδέει τον 6ο Προβλήτα του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης με τη υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή. Ο προϋπολογισμός του έργου (μαζί με τον Προαστιακό Δυτικής Θεσσαλονίκης) ανέρχεται στα 53,5 εκ. ευρώ με την ολοκλήρωση του έργου να εκτιμάται στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2026.

8. Σιδηροδρομική γραμμή Νέα Καρβάλη - Τοξότες

Πρόκειται για τη νέα μονή σιδηροδρομική γραμμή μήκους 31,7 χλμ. (Νέα Καρβάλη - Τοξότες) και 5,3 χλμ σύνδεσης με τον Εμπορευματικό Λιμένα Καβάλας. Το έργο προϋπολογισμού 193,2 εκ. ευρώ θα έχει διάρκεια κατασκευής 3,5 έτη και σε αυτό δεν περιλαμβάνονται ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση και ETCS (θα υλοποιηθούν μελλοντικά).

Γ. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΔΙΚΤΥΑ

Από το 2019, οι επενδύσεις στα δίκτυα ενέργειας στην Ελλάδα έχουν τετραπλασιαστεί. Το 2019 οι επενδύσεις ανέρχονταν σε 431 εκ. ευρώ και το 2024 πραγματοποιούνται επενδύσεις 1,7 δισ. ευρώ.

Έτσι οι επενδύσεις σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) και φυσικού αερίου (ΔΕΣΦΑ) των τελευταίων χρόνων κλείνουν το μεγάλο κενό που δημιουργήθηκε την περίοδο της οικονομικής κρίσης, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές πάντα.

1. Κύρια Έργα Δικτύων από το 2019

Ολοκληρωμένα ή Σε Προχωρημένη Φάση Υλοποίησης:

- Αγωγός TAP (Trans Adriatic Pipeline): Βασικός διεθνής αγωγός για τη μεταφορά φυσικού αερίου.

- Αγωγός Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB): Διασυνοριακό έργο για διαφοροποίηση πηγών ενέργειας.

- FSRU Αλεξανδρούπολης: Πλωτός σταθμός αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG.

Νέα Έργα & Υπό Κατασκευή:

- Αγωγός προς Βόρεια Μακεδονία.

- Επέκταση του εγχώριου δικτύου φυσικού αερίου.

2. Ηλεκτρικές Διασυνδέσεις Νησιών

Ολοκληρωμένα Έργα:

- Κυκλάδες Α, Β, Γ (2018-2020): ~452 εκ. ευρώ

- Σκιάθος (2022): 63 εκ. ευρώ

- Κρήτη - Πελοπόννησος (2021): 372 εκ. ευρώ

- Κρήτη - Αττική (2025): 1,2 δισ. ευρώ

Μελλοντικές Διασυνδέσεις (σε προγραμματισμό):

- Κυκλάδες Δ (2026): 523 εκ. ευρώ

- Δωδεκάνησα (2028/29): 2,05 δισ. ευρώ

- Βόρειο Αιγαίο (2028/29): 1,25 δισ. ευρώ

Η διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρισμού μειώνει σημαντικά το κόστος παραγωγής (σε σχέση με τα τοπικά αυτόνομα δίκτυα) και συμβάλλει στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

3. Διεθνείς Διασυνδέσεις - Στρατηγικός Σχεδιασμός

Η Ελλάδα υλοποιεί ένα φιλόδοξο σχέδιο διεθνών διασυνδέσεων, με βασικούς στόχους:

- Ενίσχυση εξαγωγών ενέργειας.

- Διασύνδεση Ανατολικής Μεσογείου και Βόρειας Αφρικής με το ευρωπαϊκό δίκτυο.

- Μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο για τη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Και, όπως υπογραμμίζουν από την Αντιπροεδρία της Κυβέρνησης, το σχέδιο αυτό ενισχύει τη γεωπολιτική σημασία της χώρας και τη συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.

Δ. ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΔΙΚΤΥΑ

Δίκτυο Χαλκού 2019

* Το 2019 είχαμε κάλυψη μόνο με δίκτυο χαλκού στη χώρα

* 0% συνδεσιμότητα με οπτική ίνα

* Το 2019 ξεκίνησε η ανάπτυξη οπτικών ινών με έμφαση όμως στη σύνδεσή τους στις καμπίνες (FTTC), και όχι σύνδεση ινών στο κάθε σπίτι (FTTH) - ακολουθήθηκε το μοντέλο ανάπτυξης δικτύων της Deutsche Telekom

Δίκτυο Οπτικών Ινών 2025

* Σήμερα υπάρχει ένα εκτεταμένο δίκτυο οπτικών ινών

* Όμως είναι κυρίως δίκτυο κορμού (backbone)

* Έχουμε εκτεταμένες συνδέσεις οπτικών ινών στις καμπίνες (FTTC) και από εκεί με χαλκό σε κάθε σπίτι

* Μόνο σε μεγάλα αστικά κέντρα έχουμε ίνες που φτάνουν κατευθείαν στα σπίτια (FTTH)

Οπτικές Ίνες στην Καμπίνα

FTTC - Fiber to the Cabinet

2025

* Στους περισσότερους Νομούς της χώρας υπάρχουν συνδέσεις FTTC (ταχύτητες max 100 Mbps)

* Έχουν συνδεθεί με οπτικές ίνες οι περισσότερες καμπίνες των αστικών κέντρων

* Παραμένουν ασύνδετες με ίνα καμπίνες στις πιο απομακρυσμένες περιοχές και στους πιο μικρούς απομακρυσμένους οικισμούς

Δίκτυο Οπτικών Ινών

FTTH - Fiber to the Home

* Ενώ ξεκινήσαμε το 2019, σήμερα έχουμε >50% κάλυψη FTTH στη χώρα (πληθυσμιακή κάλυψη)

* Η κάλυψη FTTH είναι μόνο σε μεγάλα αστικά κέντρα

* Είμαστε σταθερά η χώρα με το μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης οπτικών ινών στην EU27

* Με βάση τα έργα που υλοποιούνται και τα αναπτυξιακά πλάνα των παρόχων προβλέπεται η σταδιακή επέκταση των FTTH συνδέσεων με στόχο την πλήρη κάλυψη της χώρας μέχρι το 2030.

Ultra Fast Broadband (UFBB)

ΣΔΙΤ - Σύνολο έργου 743 εκ. ευρώ

Δημόσια Χρηματοδοτική Συμβολή 300εκ. ευρώ

Το έργο ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2023 και έχει ακόμα σχετικά μικρή πρόοδο

Νέο Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο 2026 - 2030

Στόχοι:

* 1 Gbps (οπτική ίνα παντού)

* 5G SA & Slicing (παντού)

* Γεωγραφική κάλυψη (FWA, Satellite, etc)

* WiFi Hotspots (δημόσιους χώρους)

* Υποθαλάσσια Καλώδια Οπτικών Ινών