Το ΔΝΤ καλεί την Ευρώπη να μετακυλίσει το ενεργειακό κόστος στους καταναλωτές

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες προσπάθησαν να προστατεύσουν τα νοικοκυριά από το διογκούμενο κόστος με ελέγχους τιμών, φορολογικές περικοπές και επιδοτήσεις «θα πρέπει να επιτρέψουν την πλήρη αύξηση του κόστους των καυσίμων στους τελικούς χρήστες για να ενθαρρύνουν την εξοικονόμηση ενέργειας και την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα», δήλωσε ο βοηθός διευθυντής στο ευρωπαϊκό τμήμα του ΔΝΤ.

Γράφοντας σε μια ανάρτηση ιστολογίου του ΔΝΤ την Τετάρτη, ο Oya Celasun πρόσθεσε ότι την ίδια στιγμή οι κυβερνήσεις θα πρέπει να θέσουν σε εφαρμογή μέτρα ανακούφισης για να στηρίξουν τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, τα οποία είναι λιγότερο σε θέση να αντιμετωπίσουν την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας - ήταν «προτεραιότητα».

Οι τιμές καταναλωτή της ενέργειας αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό σχεδόν 40% στην ευρωζώνη και κατά 57% στο Ηνωμένο Βασίλειο, αντανακλώντας την αύξηση των τιμών χονδρικής του φυσικού αερίου και του πετρελαίου μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αυτό σημαίνει ότι τα νοικοκυριά βλέπουν το διαθέσιμο εισόδημά τους να μειώνεται δραστικά. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα φτωχότερα νοικοκυριά, τα οποία δαπανούν μεγαλύτερο μερίδιο των χρημάτων τους για ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο. Ως αποτέλεσμα, το ΔΝΤ προέτρεψε τις πολιτικές να στραφούν από μέτρα στήριξης ευρείας βάσης σε στοχευμένη ανακούφιση.

Τα υφιστάμενα μέτρα περιλαμβάνουν ανώτατα όρια τιμών ενέργειας στη Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, μειώσεις φόρων ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, επιδοτήσεις ενέργειας στην Ιταλία και την Ελλάδα και απαλλαγές ενέργειας στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, "με τα ορυκτά καύσιμα να είναι πιθανό να παραμείνουν ακριβά για κάποιο χρονικό διάστημα, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αφήσουν τις τιμές λιανικής να αυξηθούν για να προωθήσουν την εξοικονόμηση ενέργειας προστατεύοντας παράλληλα τα φτωχότερα νοικοκυριά", δήλωσε ο Celasun.

Τα υφιστάμενα μέτρα στήριξης ευρείας βάσης όχι μόνο καθυστερούν την αναγκαία προσαρμογή στο ενεργειακό σοκ, αλλά διατηρούν επίσης την παγκόσμια ζήτηση ενέργειας και τις τιμές υψηλότερες από ό,τι θα ήταν διαφορετικά, προειδοποίησε το ΔΝΤ.

Σε πολλές χώρες, το κόστος της καταπολέμησης της αυξανόμενης τιμής της ενέργειας θα υπερβεί το 1,5% της οικονομικής παραγωγής φέτος λόγω των ευρέων μέτρων συμπίεσης των τιμών, εκτίμησε το ΔΝΤ. Αυτό είναι πιο ακριβό από την πλήρη αντιστάθμιση της αύξησης του κόστους ζωής για το φτωχότερο 20% των νοικοκυριών, το οποίο το ΔΝΤ εκτίμησε σε περίπου 0,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος κατά μέσο όρο για το 2022. Ο Άντριου Κένινγκχαμ, οικονομολόγος της Capital Economics, πιστεύει ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα κινηθούν προς μια πιο στοχευμένη στήριξη τους επόμενους μήνες «απλώς και μόνο επειδή το κόστος των καθολικών ενεργειακών επιδοτήσεων θα γίνει απαγορευτικό».

Το ΔΝΤ ξεχώρισε το Ηνωμένο Βασίλειο μαζί με την Εσθονία, όπου το κόστος διαβίωσης για το φτωχότερο 20% των νοικοκυριών αναμένεται να αυξηθεί περίπου διπλάσιο από το κόστος για τους πλουσιότερους. Ο Celasun είπε επίσης ότι δεδομένου ότι οι τιμές αναμενόταν να παραμείνουν υψηλές για αρκετά χρόνια, "η υπόθεση για τη στήριξη των επιχειρήσεων είναι γενικά αδύναμη".

Συνιστάται Global InsightMyles McCormick, ενώ οι Ευρωπαίοι μαθαίνουν την ενεργειακή λιτότητα, οι Αμερικανοί επιμένουν στη βενζίνη. Εξήγησε ότι ήταν «κατάλληλο» για τις κυβερνήσεις να υποστηρίξουν τις εταιρείες εν μέσω μιας σύντομης αύξησης των τιμών, καθώς αυτό θα μπορούσε διαφορετικά να προκαλέσει την αποτυχία βιώσιμων επιχειρήσεων.

Αυτό θα συνέβαινε ιδιαίτερα εάν η Ευρώπη αντιμετώπιζε πλήρη διακοπή των ροών φυσικού αερίου και οι χώρες έπρεπε να διοχετεύουν προσωρινά αέριο στη βιομηχανία. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν δύσκολο να εφαρμοστεί ένα καλά στοχευμένο καθεστώς στήριξης χωρίς να εισαχθούν στρεβλώσεις και να αμβλυνθούν τα κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας.

Ο Κένινγκχαμ σημείωσε ότι το ΔΝΤ, προσέφερε μόνο περιορισμένη υποστήριξη για εφάπαξ έκτακτους φόρους στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά είπε ότι πιστεύει ότι «η υπόθεση είναι πολύ ισχυρή όπου οι εταιρείες αποκομίζουν εξαιρετικά κέρδη λόγω του συστήματος οριακής τιμολόγησης».