Δύο νέες επετειακές εκδόσεις της Τράπεζας Πειραιώς

Οι δύο σημαντικές εκδόσεις, «Το 1821 και οι πρωταγωνιστές του» και «Όψεις της καθημερινότητας στην επαναστατημένη Ελλάδα», που αποτελούν μέρος του πολυσχιδούς προγράμματος της τράπεζας, έγιναν η πρώτη σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ) και η δεύτερη με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).

«Η σημερινή εκδήλωση είναι αφιερωμένη στην παρουσίαση δυο ακόμα σημαντικών εκδοτικών πρωτοβουλιών, που έρχονται να εμπλουτίσουν με έργα ιδιαίτερης αξίας το επετειακό πρόγραμμα με το οποίο η Τράπεζα Πειραιώς συμμετείχε στο εθνικό εορτασμό για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Με αυτές τις δυο εκδόσεις ολοκληρώνουμε το επετειακό μας πρόγραμμα. Ένα πρόγραμμα που είχαμε χαρά και τιμή να υλοποιήσουμε σε συνεργασία με τους πλέον καταξιωμένους φορείς και προσωπικότητες της χώρας από τους χώρους της επιστήμης, των γραμμάτων και της τέχνης. Και ταυτόχρονα είχαμε τη χαρά να δούμε πως έτυχε μεγάλης ανταπόκρισης με τρόπο που δικαίωσε τους στόχους και τις προσδοκίες μας», δήλωσε στον χαιρετισμό του ο Γεώργιος Χατζηνικολάου, πρόεδρος του ΔΣ της Τράπεζας Πειραιώς και του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς.

«Οι δυο μοναδικές στο είδος τους εκδόσεις έρχονται να συμπληρώσουν τις πολύπλευρες πρωτοβουλίες που ανέλαβε και υλοποίησε η Τράπεζα Πειραιώς, νιώθοντας την ανάγκη και την ευθύνη να συμμετάσχει στον εορτασμό για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, η οποία έβαλε τα θεμέλια για τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Υλοποιώντας αυτό το πρόγραμμα μοιραστήκαμε με τους συνεργάτες μας τον ενθουσιασμό, την έμπνευση, την ευθύνη, τη συγκίνηση και τη χαρά μετά από κάθε δημιουργικό βήμα. Το πρόγραμμα επετειακών μας δράσεων ολοκληρώνεται με τη σημερινή εκδήλωση παρουσίασης των δύο εκδόσεων αλλά και με την επικείμενη πλωτή έκθεση "ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ΄21", που εκκινεί στη Χίο στις 26 Ιουνίου, σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και το Ίδρυμα "Μαρία Τσάκος"», ανέφερε ο Χρήστος Μεγάλου, Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς.

«Με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 και τη σύσταση των πρώτων πολιτικών και διοικητικών αρχών της, ξεκινά ταυτόχρονα η συστηματική παραγωγή εγγράφων του υπό ίδρυση κράτους. Αν η μέριμνα για την προστασία των αρχείων τόσο από τους ίδιους τους αγωνιστές όσο και από τις τότε αρχές, παρά την έλλειψη πεπειραμένου και μορφωμένου προσωπικού, τις συχνές μετακινήσεις λόγω των πολεμικών συγκρούσεων αλλά και των εμφυλίων ταραχών είναι η μία όψη του νομίσματος, η άλλη όψη είναι η αδιαφορία και η απαξίωση που οδήγησαν σε ορισμένες περιπτώσεις στην καταστροφή αυτών των αρχείων. Είναι γνωστός ο κομβικός ρόλος του Γιάννη Βλαχογιάννη, ιδρυτή και πρώτου διευθυντή των ΓΑΚ το 1914, για τη διάσωση των αρχείων του Αγώνα. Χάρη σε εκείνον, τα ΓΑΚ είναι συνδεμένα με το 1821, διαφυλάσσοντας σήμερα το μεγαλύτερο και αρτιότερο αποθετήριο πηγών για την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης», τόνισε η Αμαλία Παππά, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια ΓΑΚ, επιμελήτρια της έκδοσης «Το 1821 και οι πρωταγωνιστές του». Μια έκδοση που «εστιάζει σε πρόσωπα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού της προ-Επαναστατικής και της Επαναστατικής περιόδου» και περιλαμβάνει «42 τεκμήρια που συνδέονται με την προετοιμασία και την οργάνωση της Επαναστάτης και της Φιλικής Εταιρείας, προκηρύξεις που ενσωματώνουν μεγάλες στιγμές της ελληνικής ιστορίας, το χειρόγραφο της πρώτης εφημερίδας που τυπώθηκε και εκδόθηκε σε ελληνικό έδαφος στην Καλαμάτα, τον Αύγουστο του 1821, χειρόγραφες επιστολές με αυτόγραφες υπογραφές αγωνιστών και προκρίτων οι οποίες διατρέχουν κάθε χρόνο της Επανάστασης από το 1821 ως το 1828, ως την εγκύκλιο του Ιωάννη Καποδίστρια προς τους δημογέροντες των επαρχιών μετά την αποδοχή της διακυβέρνησης της χώρας».

«Η Επανάσταση του 1821 άφησε πίσω της ένα τεράστιο αρχειακό αποτύπωμα, ένα ογκώδες, δύστροπο υλικό από το οποίο προσπελάσιμο στο ευρύτερο κοινό μέσα από τους τόμους του Ανδρέα Μάμουκα και τους τόμους των αρχείων της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ήταν κυρίως έγγραφα που παρήγαγαν οι πολιτικές διεργασίες του Αγώνα, π.χ. πρακτικά συνελεύσεων», επεσήμανε η Βάσω Σειρηνίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ, επιμελήτρια της έκδοσης «Όψεις της καθημερινότητας στην επαναστατημένη Ελλάδα». Όπως συμπλήρωσε η καθηγήτρια, «δυο νέοι ερευνητές, παιδιά του ΕΚΠΑ, του προγράμματος των μεταπτυχιακών σπουδών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ο Σάκης Δημητριάδης και ο Νίκος Ισμυρνιόγλου, αξιοποιώντας υλικό από το αρχείο του Υπ. Εσωτερικών, το αρχείο της Αστυνομίας, αλλά και από τα αρχεία της Παλιγγενεσίας, φωτίζουν με τις μελέτες τους δυο άγνωστες πτυχές της ιστορίας των χρόνων της Επανάστασης: Τη λειτουργία της αγοράς στις πόλεις της επαναστατημένης Ελλάδας ο πρώτος και τις εκδηλώσεις συλλογικής διαμαρτυρίας των κατοίκων του ελληνικού χώρου προς τις επαναστατικές διοικήσεις για ζητήματα που άπτονται της υλικής τους διαβίωσης ο δεύτερος. Η διαφορά με τον άλλον τόμο είναι ότι εδώ πρωταγωνιστές δεν είναι οι γνωστές μορφές της Επανάστασης, αλλά οι ταπεινοί άνθρωποι που βρίσκονται στα μετόπισθεν, που έρχονται μέσα από οριακές σχέσεις σε επαφή με τους νέους επαναστατικούς θεσμούς, ζητώντας πράγματα που αφορούν τη διαβίωσή τους και εκφράζονται με τα νέα λεξιλόγια που φέρνει η Επανάσταση».

Ακολούθησαν οι ενδιαφέρουσες ομιλίες του Νίκου Κούκη, προέδρου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού με τίτλο «Με το καριοφίλι και την πένα. Η ανατομία της Επανάστασης» και της Μαρίας Ευθυμίου, καθηγήτριας Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, με τίτλο «200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση: αρχειακή έρευνα και νέες προσεγγίσεις». Η εκδήλωση έκλεισε, επίσης ιδιαίτερα, με τη μουσική παράσταση με δημοτικά τραγούδια «"Φάγαμε ψωμί και τραγουδήσαμε!...". Μνήμη και ταυτότητα στα τραγούδια του 1821», που πραγματοποιήθηκε υπό την παρουσίαση και έρευνα του εθνικομουσικολόγου Λάμπρου Λιάβα.