Ερχονται ελαφρύνσεις 900 εκατομμύρια ευρώ

με στόχο στο μήνα που μεσολαβεί έως την κατάθεση του τελικού σχεδίου του Προϋπολογισμού, να περάσει κάποιες από τις άμεσες μειώσεις φορολογικών συντελεστών, που δεν "χώρεσαν" στο Προσχέδιο. Στην πραγματικότητα, ο σχεδιασμός εξαρτάται από την επίτευξη του στρατηγικού στόχου για "χαλάρωση" των δημοσιονομικών προβλέψεων του 2015, κάτι που επί του παρόντος φαντάζει δύσκολο, αφού στις διαπραγματεύσεις φάνηκε ότι η Τρόικα μένει προσηλωμένη στο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3%.
Όπως σημειώνουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, εάν ο πήχης για το 2015 χαμηλώσει κατά μόλις μισή μονάδα, αυτό θα επιτρέψει ελαφρύνσεις περίπου 900 εκατ. ευρώ, που τελικά μπορεί να καλύψουν τη διαφορά από το στόχο του 3%.

Προτεραιότητα θα πρέπει να θεωρείται η άμεση μείωση των συντελεστών φορολόγησης των επιχειρήσεων και μάλιστα κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, καθώς μια τέτοια κίνηση εκτιμάται ότι μπορεί να έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την οικονομία. Άλλωστε, σε μια τέτοια περίπτωση, το δημοσιονομικό κόστος δεν θα επιβαρύνει τον Προϋπολογισμό του 2015, καθώς η μείωση των συντελεστών θα αφορά στη χρήση της επόμενης χρονιάς, που θα φορολογηθεί το 2016 κι αυτό είναι ένα από τα βασικά επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς. Σημειώνεται ότι η πρώτη φάση μείωσης των συντελεστών κερδών προβλέπει "προσγείωση" από το 26% στο 20% σε μια διετία κι εν συνεχεία τη μείωση στο 15% σε βάθος δύο ή τριών ετών. Επιπλέον, ήδη σχεδιάζεται η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εργοδοτικών εισφορών κατά τουλάχιστον 1 ποσοστιαία μονάδα, προκειμένου να προκληθεί ισχυρό θετικό σοκ στην αγορά.

Όσον αφορά στα φυσικά πρόσωπα, η κυβέρνηση επιμένει να θεωρεί ότι η μείωση της έκτακτης εισφοράς κατά 30%, η οποία ενσωματώθηκε ήδη στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, αποτελεί την πρώτη ουσιαστική ελάφρυνση, παρά το ότι το μέτρο αυτό εξέπνεε στο τέλος του 2014, σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό. Το... κρυφό χαρτί παραμένει η δεύτερη μείωση στη διάρκεια του επόμενου έτους -πιθανότατα κατά 20%- η οποία αποτελεί ζητούμενο στη δεύτερη φάση της διαπραγμάτευσης με την Τρόικα, όταν θα γίνει συζήτηση κωδικό προς κωδικό. Η μείωση της έκτακτης εισφοράς θα αρχίσει να φαίνεται στα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων από την 1η Ιανουαρίου, με την παρακράτηση, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα χρειαστεί να περιμένουν έναν χρόνο, στην εκκαθάριση των εισοδημάτων του 2015. Όσον αφορά στη μείωση του ανώτατου συντελεστή από το 42% στο 33%, αν και συνεχίζει να αποτελεί στόχο, εξαρχής ήταν δύσκολο να ξεκινήσει από το 2015.

Δεδομένες θα πρέπει να θεωρούνται οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ, αφού οι διορθώσεις που συνεχίζουν να γίνονται στην εκκαθάριση, εκτιμάται ότι δεν μπορούν να αποκαταστήσουν την τεράστια πολιτική ζημιά που προκάλεσε η εφαρμογή του φόρου. Από την άλλη μεριά, είναι προφανής η δυσκολία "κουρέματος" συντελεστών και απόδοσης του φόρου, από τον οποίο προσδοκώνται έσοδα που αντιστοιχούν στο 1,5% του ΑΕΠ! Με αυτό το δεδομένο, είναι πολύ πιθανόν να μην προβλεφθεί ούτε στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού απώλεια εσόδων από αλλαγές στη φορολογία ακινήτων, αλλά να υπάρξει σχετική αναφορά που θα παραπέμπει στην επανεξέταση του πλαισίου εντός του 2015, όταν δηλαδή θα υπάρχει πιο σαφής εικόνα για την υλοποίηση του Προϋπολογισμού. Όπως επισημαίνουν, άλλωστε, χαρακτηριστικά υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, η νέα εκκαθάριση του φόρου και η πληρωμή της πρώτης δόσης θα γίνει τον Ιούνιο, οπότε έως τότε υπάρχουν περιθώρια αλλαγών στο πλαίσιο.

Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι δεν έλειψαν οι... μουρμούρες μετά από την κατάθεση του Προσχεδίου, αφού ενώ η κυβέρνηση επιχειρεί να περάσει το μήνυμα των ελαφρύνσεων το υπουργείο Οικονομικών έχει προβλέψει αύξηση των φόρων εισοδήματος, ακινήτων και κατανάλωσης κατά 1,735 δισ. ευρώ! Αφήνοντας κανείς κατά μέρος τα περίπου 800 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν στις δόσεις του ΕΝΦΙΑ που θα εισπραχθούν το πρώτο δίμηνο αλλά θα εγγραφούν στον Προϋπολογισμό του 2014, "περισσεύουν" περίπου 900 εκατ. ευρώ τα οποία θα... φορτωθούν στις πλάτες μισθωτών, συνταξιούχων, επαγγελματιών και επιχειρήσεων. Από το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι η ανάπτυξη της οικονομίας με ρυθμούς 2,9% συνεπάγεται αύξηση και της φορολογητέας ύλης, ωστόσο λησμονούν ότι υπάρχουν κάποια... υπόλοιπα από την εφαρμογή του νέου φορολογικού νόμου. Συγκεκριμένα, για πρώτη φορά αλλάζει ο τρόπος φορολόγησης των εισοδημάτων των αγροτών, οι οποίοι εφεξής θα φορολογούνται με βάση βιβλία εσόδων-εξόδων. Επιπλέον είναι τουλάχιστον κυνική η παραδοχή από το υπουργείο Οικονομικών ότι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζόμενους οδηγεί σε αύξηση των εισοδημάτων τους άρα και σε αύξηση των κρατήσεων φόρου, κάτι που σημαίνει πολύ απλά ότι οι μισθωτοί αυτό που βάζουν στη μια τσέπη, θα το βγάζουν από την άλλη!

Εφικτές οι αλλαγές στον ΦΠΑ

Αίσθηση προκάλεσε αν μη τι άλλη η νέα αναφορά του Πρωθυπουργού στη μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ, αφού μια τέτοια κίνηση αποτελεί casus belli για τους δανειστές, όπως άλλωστε φάνηκε στις διαπραγματεύσεις τόσο για τον ΦΠΑ στην εστίαση όσο και για τον ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης. Το πλαίσιο της σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας επιτρέπει, πάντως, μονομερείς ενέργειες από τα κράτη-μέλη, εφόσον δεν παραβιάζονται οι κανόνες για τους συντελεστές. Τι προβλέπει η Οδηγία 112/2006;
• ο κανονικός συντελεστής δεν μπορεί να είναι χαμηλότερος από το 15% έως το τέλος του 2015. Με δεδομένο ότι ο συντελεστής στην Ελλάδα βρίσκεται στο 23%, είναι προφανές ότι υπάρχει απόσταση 8 ποσοστιαίων μονάδων, που μπορεί να "ψαλιδιστεί" κατά το δοκούν.
• τα κράτη- μέλη μπορούν να εφαρμόζουν έναν ή δύο μειωμένους συντελεστές. Η Ελλάδα- όπως όλες οι χώρες της Ε.Ε.- έχει συντελεστή 13% όπου υπάγονται όλα τα είδη ευρείας κατανάλωσης (τρόφιμα, φάρμακα κ.λ.π.) και υπερμειωμένο συντελεστή 6,5% όπου υπάγονται υπηρεσίες και αγαθά όπως τα βιβλία και τα περιοδικά.
• ενώ για την μετάταξη προϊόντων από τον βασικό συντελεστή (23% για την Ελλάδα) στο μειωμένο συντελεστή (13% για την Ελλάδα), απαιτείται άδεια από την Κομισιόν, ΔΕΝ προβλέπεται καμία διαδικασία για την μετάταξη προϊόντων και υπηρεσιών από τον χαμηλό στον υπερμειωμένο συντελεστή. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να μετατάξει π.χ. κάποια βασικά είδη διατροφής από το 13% στο 6,5%, ΜΟΝΟΜΕΡΩΣ δηλαδή χωρίς να ζητήσει την άδεια των Βρυξελλών.