Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο: Θετική αξιολόγηση για το Μεσοπρόθεσμο

Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ), στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού δημοσιονομικού πλαισίου που τέθηκε σε ισχύ στις 30 Απριλίου 2024, δημοσιοποίησε την αξιολόγησή του επί των δημοσιονομικών δεδομένων της Ετήσιας Έκθεσης Προόδου 2025, καθώς και επί του αιτήματος ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής.

Αναλυτικά, η έκθεση αναφέρει:

To 2024 χαρακτηρίσθηκε από τα «ενεργητικά μέτρα εσόδων» οφειλόμενα κυρίως στην πάταξη της φοροδιαφυγής τα οποία λειτούργησαν ευεργετικά στον περιορισμό των πρωτογενών δαπανών. Οι δαπάνες αυτές μειώθηκαν κατά 0,3% όταν το όριο προέβλεπε αύξηση 2,6% και οδήγησαν το πρωτογενές πλεόνασμα στο 4,8% και το συνολικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης στο 1,3%. Ο λόγος χρέους της γενικής κυβέρνησης προς το ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 153,6% το 2024, σημειώνοντας σημαντική μείωση κατά 10,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2023.

Για το 2025, η αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών εκτιμάται στο 4,5%, υπερβαίνοντας τον στόχο του 3,7% του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού–Διαρθρωτικού Σχεδίου (ΜΔΣ) 2025–2028. Ωστόσο, η απόκλιση αυτή παραμένει εντός του επιτρεπόμενου ορίου (0,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ), σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Η σωρευτική αύξηση των δαπανών για το 2025 εκτιμάται στο 4,2%, χαμηλότερα από το ανώτατο όριο του 6,5%, επιβεβαιώνοντας τη συμμόρφωση με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ. Παράλληλα, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να υποχωρήσει στο 145,7%, καταγράφοντας επιπλέον μείωση κατά 7,9 ποσοστιαίες μονάδες, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης αναπτυξιακής πορείας της οικονομίας και της βελτίωσης του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Υπό το πρίσμα της αυξημένης γεωπολιτικής αβεβαιότητας, η ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής — όπως προβλέπεται στον Κανονισμό (ΕΕ) 2024/1263 — θεωρείται εύλογη. Η ρήτρα επιτρέπει προσωρινή απόκλιση από την εγκεκριμένη πορεία καθαρών δαπανών σε περιπτώσεις εξαιρετικών περιστάσεων με σοβαρές δημοσιονομικές επιπτώσεις που υπερβαίνουν τον έλεγχο των κρατών μελών. Το ΕΔΣ αναγνωρίζει την ύπαρξη τέτοιων εξαιρετικών συνθηκών, ιδίως λόγω των αναγκαίων αμυντικών δαπανών. Ωστόσο, τονίζει την ανάγκη για αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, με έμφαση στην ορθολογική κατανομή και αποτελεσματικότητα των δαπανών, ώστε να διαφυλαχθεί η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους μεσοπρόθεσμα.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε φάση σημαντικών ανακατατάξεων. Ο αυξημένος κίνδυνος παγκόσμιου εμπορικού πολέμου με υψηλούς δασμούς ενδέχεται να επιδράσει αρνητικά στην οικονομική δραστηριότητα και να υπονομεύσει την επενδυτική εμπιστοσύνη, αυξάνοντας τον κίνδυνο ύφεσης.

Η ελληνική οικονομία, όντας στενά διασυνδεδεμένη με τις οικονομίες της ΕΕ, είναι ευάλωτη σε εξωτερικές επιδράσεις, όπως η μείωση της ζήτησης για εξαγωγές, ο τουρισμός και οι άμεσες ξένες επενδύσεις.

Τέλος, τονίζεται ότι το υψηλό δημόσιο χρέος της Ελλάδας καθιστά απαραίτητη τη διατήρηση της δημοσιονομικής συνέπειας. Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και η επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων — ιδίως στη δημόσια διοίκηση, την αγορά εργασίας και τον ενεργειακό τομέα — είναι κρίσιμες για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και την επίτευξη βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.