O οικονομικός θάνατος του μικρομεσαίου με αριθμούς και παραδείγματα

Οι επιτηδευματίες είχαν μπει από χρόνια στο μάτι των δανειστών καθώς σε καμία χώρα δεν υπάρχει τόσο διαδεδομένη αυτοαπασχόληση. Η μόνιμη εντολή τους όλα αυτά τα χρόνια ήταν: «αν δεν μπορείτε να τους ελέγξετε, κλείστε τους». Τώρα, με συντελεστές κρατήσεων που θα φτάνουν στο 60%, φαίνεται ότι αυτό θα γίνει πραγματικότητα. Παρά τον σάλο που προκάλεσε το σχέδιο για τη σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το εισόδημα και ο υπολογισμός τους με τόσο υψηλό συντελεστή, ο υπουργός Απασχόλησης Γιώργος Κατρούγκαλος εμφανίστηκε χθες να υπεραμύνεται της διάταξης. Εξήγγειλε μόνο:

1. Ότι για τους νέους επαγγελματίες, θα ισχύσει χαμηλότερο ελάχιστο πλαφόν (αντίστοιχο με τους αγρότες) έτσι ώστε η υποχρεωτική εισφορά για όσους θα δηλώνουν πολύ χαμηλό εισόδημα να μην ξεπερνά τα 100 ευρώ τον μήνα

2. Ότι για όσους αμείβονται με μπλοκάκι (το οποίο όπως υποκρύπτει σχέση εξαρτημένης εργασίας) ο εργοδότης θα καλείται να συμβάλλει στις ασφαλιστικές εισφορές πληρώνοντας το ποσοστό που του αναλογεί, όπως συμβαίνει και με τους μισθωτούς. Το αν αυτό θα συμβεί στην πράξη, ειδικά από τη στιγμή που οι αμοιβές με το μπλοκάκι καθορίζονται πολύ «χαλαρά» είναι κάτι που αμφισβητείται πολύ έντονα ενώ σε σχετική ερώτηση, ο κ. Κατρούγκαλος υποσχέθηκε ελέγχους.

Το κείμενο που παραδόθηκε στους δανειστές, προβλέπει ότι ένα εκατομμύριο επιτηδευματίες οι οποίοι είναι σήμερα ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ και στο ΕΤΑΑ θα πρέπει να πληρώνουν από την 1/1/2017 ποσοστό που φτάνει στο… 33,95% για την κύρια σύνταξη, την επικουρική ασφάλιση και την κάλυψη παροχών υγείας. Το ίδιο ακριβώς θα ισχύσει και για τους αγρότες απλώς γι’ αυτούς προβλέπεται περίοδος σταδιακής προσαρμογής έως το 2019. Ο συντελεστής αυτός –μεγαλύτερος ακόμη και από τον συντελεστή υπολογισμού του φόρου εισοδήματος- προτείνεται να επιβάλλεται επί του φορολογητέου εισοδήματος ακόμη και της… προηγούμενης χρονιάς. Δηλαδή, ένα εκατομμύριο επιτηδευματίες, θα πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές 33,95% και επί του ποσού που θα πηγαίνει στην εφορία ως φόρος εισοδήματος (σ.σ ο φόρος περιλαμβάνεται στο φορολογητέο εισόδημα), ως τέλος επιτηδεύματος ή ως εισφορά αλληλεγγύης. Ο επιτηδευματίας, θα πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές ακόμη και επί του… τεκμηρίου του αυτοκινήτου ή του σπιτιού καθώς το φορολογητέο εισόδημα μπορεί να είναι το τεκμαρτό. Αν συνυπολογιστεί η ασφαλιστική εισφορά όπως προτείνεται να αναδιαρθρωθεί, ο φόρος εισοδήματος όπως υπολογίζεται σήμερα, η εισφορά αλληλεγγύης και το τέλος επιτηδεύματος σε κάθε απόδειξη μικρομεσαίας επιχείρησης και σε κάθε τιμολόγιο επαγγελματία –ακόμη και οι αποδείξεις δαπάνης που σήμερα δεν γεννούν την υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών- θα επιβάλλονται κρατήσεις οι οποίες θα κυμαίνονται από 52% έως και 71% χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο ΦΠΑ 23%. Έτσι, για κάθε απόδειξη που δεν θα κόβεται, για κάθε εικονικό τιμολόγιο δαπάνης ή για κάθε «μαύρη» οικονομική συναλλαγή ύψους 1.000 ευρώ, το κράτος θα χάνει από 520 έως 710 ευρώ σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές αλλά και 230 ευρώ επιπλέον ως ΦΠΑ.

Οι ασφαλιστικές εισφορές θα υπολογίζονται:

1. Με 20% μόνο για την κύρια σύνταξη. Το νομοσχέδιο προβλέπει ελάχιστο πλαφόν στο 20% του κατώτατου μισθού ανά μήνα (δηλαδή 117,2 ευρώ τον μήνα) και μέγιστο πλαφόν στα 1.172 ευρώ τον μήνα.

2. Με 7,5% για την επικουρική ασφάλιση (όπου υπάρχει επικουρική ασφάλιση καθώς δεν θα υπάρχει για όλους τους επαγγελματίες)

3. Με 6,95% για τις παροχές υγείας
Αυτοί οι συντελεστές, εννοείται ότι θα αντικαταστήσουν τις εισφορές όπως υπολογίζονται σήμερα από τον ΟΑΕΕ και οι οποίες κυμαίνονται από 210,7 έως 709,01 ευρώ μηνιαίως. Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν από αυτή την αλλαγή;
Ένα πρώτο παράδειγμα μπορεί να είναι ένας επαγγελματίας που δηλώνει κέρδη μόλις 8.000 ευρώ τον χρόνο (σ.σ σε αυτή την κατηγορία ανήκει η συντριπτική πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιτηδευματιών όπως προκύπτει από τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών). Μέχρι σήμερα, ο ασφαλισμένος αν ανήκε στην 1η ασφαλιστική κλάση του ΟΑΕΕ (ή στην 2η ή στην 3η αλλά με δυνατότητα να κατέβει δύο κλάσεις) πλήρωνε 2.528,52 ευρώ τον χρόνο. Τώρα οι ασφαλιστικές εισφορές ανεβαίνουν στα 2.756 ευρώ αν συνυπολογιστεί το επικουρικό ή μειώνονται στα 2.116 ευρώ χωρίς το επικουρικό. Αν ληφθεί υπόψη και η εφορία, το καθαρό αποτέλεσμα που απομένει από τις 8.000 ευρώ που θα τιμολογηθούν είναι μόλις 3.230,56 ευρώ (ή 3.674,56 ευρώ χωρίς επικουρικό). Δηλαδή, οι κρατήσεις στις 8.000 ευρώ εισόδημα, θα φτάνουν στο 54-60%. Αν γίνει η ίδια διαδικασία για τις 20.000 ευρώ, προκύπτει συντελεστής εισφορών 55% με επικουρικό και 50% χωρίς επικουρικό, ενώ στις 70.000 ευρώ ο συντελεστής κρατήσεων είναι 54% με επικουρικό και 50% χωρίς επικουρικό.

Σε μια κλωστή κρέμεται η διαπραγμάτευση για το ασφαλιστικό αλλά και η διατήρηση των υφιστάμενων συντάξεων στα σημερινά επίπεδα. Όλο το οικοδόμημα έχει στηριχτεί στο ότι οι δανειστές θα εγκρίνουν την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,5 μονάδα, (σ.σ. επιβάρυνση που αποδέχτηκαν οι κοινωνικοί φορείς), καθώς μόνο έτσι αποφεύγονται οι μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις. Αν αυτό δεν γίνει δεκτό, τότε προκύπτει «τρύπα» άνω των 500 εκατ. ευρώ που θα πρέπει να καλυφθεί με νέες μειώσεις η αποφυγή των οποίων όμως αποτελεί «κόκκινη γραμμή» για την κυβέρνηση. Αυτό, δεν θα είναι και το μοναδικό θέμα για το οποίο αναμένονται αντιδράσεις των δανειστών. Ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων –ξεκάθαρα μεροληπτικός υπέρ των αδύναμων και των χαμηλοσυνταξιούχων όπως είπε ο κ. Κατρούγκαλος- φέρνει υψηλούς συντελεστές αναπλήρωσης για τα λίγα χρόνια ασφάλισης και τις μικρές συντάξιμες αποδοχές και χαμηλούς (ακόμη και κάτω από 50%) για τις υψηλές απολαβές και τα πολλά χρόνια ασφάλισης. Αυτή η αντίστροφη προοδευτικότητα μειώνει το κίνητρο της ασφάλισης και σε αυτό αναμένεται να αντιδράσουν οι δανειστές.

Η αντίστροφη προοδευτικότητα, φαίνεται από τα ακόλουθα στοιχεία:

Το νέο σύστημα βγάζει σύνταξη 480 ευρώ για ασφαλισμένο με 35 χρόνια και συντάξιμες αποδοχές 800 ευρώ. Δηλαδή, ο συντελεστής αναπλήρωσης φτάνει στο 60%. Για τα ίδια χρόνια ασφάλισης (15) αλλά με συντάξιμες αποδοχές 2.000 ευρώ, ο συντελεστής αναπλήρωσης πέφτει στο 31% καθώς η σύνταξη διαμορφώνεται στα 624 ευρώ. Αντίστοιχα, στα 35 χρόνια ασφάλισης, με συντάξιμες αποδοχές 800 ευρώ, η σύνταξη είναι 684 ευρώ και ο συντελεστής αναπλήρωσης 85,5%. Για τα 35 χρόνια ασφάλισης, με συντάξιμες αποδοχές 2000 ευρώ, ο συντελεστής αναπλήρωσης πέφτει στο 56,7%.

ΠΗΓΗ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ