Τα βρήκαν εξωδικαστικά ΔΕΠΑ Εμπορίας και Gazprom για το φυσικό αέριο

Με μια εξωδικαστική συμφωνία, στο παρά πέντε της απόφασης της διεθνούς διαιτησίας, έκλεισε οριστικά η διαμάχη της ΔΕΠΑ Εμπορίας με τη ρωσική Gazprom για την τιμή προμήθειας του φυσικού αερίου περιόδου 2022-2023.

Η συμφωνία, οριστικοποιήθηκε και υπογράφηκε από τις δύο πλευρές την περασμένη εβδομάδα, ύστερα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις που «έτρεχαν» παράλληλα με τη διαδικασία της διεθνούς διαιτησίας.

Αν και με βάση την ακροαματική διαδικασία, αλλά και τις μέχρι τώρα αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων σε αντίστοιχες διαμάχες μεταξύ ευρωπαϊκών εταιρειών και Gazprom, η δικαίωση της ∆ΕΠΑ Εμπορίας από τη διαιτησία θεωρείτο προεξοφλημένη, η εταιρεία υπό την καθοδήγηση του εποπτεύοντος υπουργείου μπήκε στη συζήτηση του εξωδικαστικού συμβιβασμού για να διασφαλίσει τη συνέχιση της προμήθειας του φθηνού, σε σχέση με το LNG, ρωσικού αερίου, συνολικά για τη χώρα.

Με βάση την αναμενόμενη θετική για τη ∆ΕΠΑ απόφαση της διαιτησίας, η ελληνική εταιρεία θα έπρεπε να απαιτήσει από την Gazprom το προβλεπόμενο εις βάρος της ποσό. Η Gazprom ωστόσο, βάσει νόμου, δεν αναγνωρίζει τις αποφάσεις των διεθνών δικαστηρίων, οπότε στην περίπτωση αυτή η ∆ΕΠΑ θα έπρεπε να κατάσχει περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής εταιρείας στην Ελλάδα –που δεν υπάρχουν– ή να παρακρατήσει πληρωμές τρίτων υπέρ Gazprom. Σε αυτή την περίπτωση, η εταιρεία θα διέκοπτε την προμήθεια φυσικού αερίου αυτόματα στη ∆ΕΠΑ, προκαλώντας οικονομική ασφυξία στην εταιρεία που θα έπρεπε να υποκαταστήσει τις ποσότητες για τους πελάτες της με πολύ ακριβότερο LNG. Η εξέλιξη αυτή θα επηρέαζε και τη Metlen, τον δεύτερο μεγάλο πελάτη της Gazprom στην Ελλάδα με μακροχρόνια σύμβαση, λόγω της εμπλοκής στις πληρωμές για τις ποσότητες που παραλαμβάνει από την εφαρμογή της απόφασης της διαιτησίας.

Κάπως έτσι, η Gazprom τον περασμένο Νοέμβριο διέκοψε τις προμήθειες αερίου στην OMV, όταν η αυστριακή εταιρεία σταμάτησε να την πληρώνει για να αντισταθμίσει μια διαιτητική απόφαση ύψους 230 εκατ. ευρώ που κέρδισε σχετικά με προηγούμενη διακοπή παροχής φυσικού αερίου. Με αυτά τα δεδομένα, η εξωδικαστική συμφωνία της περασμένης εβδομάδας αξιολογείται ως πολύ θετική εξέλιξη.

Πληροφορίες, που όμως δεν έχουν επιβεβαιωθεί αφού δεν κατέστη δυνατή κάποια επικοινωνία με τη ∆ΕΠΑ, θέλουν την ελληνική εταιρεία να έχει πετύχει έκπτωση στην τιμή προμήθειας φυσικού αερίου αναδρομικά από 1/1/2025 και έως το τέλος του 2026 που λήγει η σύμβαση, αλλά και μια πολύ καλή διευθέτηση των απαιτήσεων της Gazprom για ρήτρες take or pay. Η συμφωνία, κατά τις ίδιες πληροφορίες, δεν προβλέπει παράταση της σύμβασης πέραν του 2026, ζήτημα εξάλλου που δεν θα μπορούσε να τεθεί σε αυτή τη φάση που η Ε.Ε. προωθεί σχέδιο για την πλήρη κατάργηση των ροών ρωσικού αερίου έως το 2027. H ∆ΕΠΑ εισάγει από την Gazprom σε ετήσια βάση 2 δισ. κ.μ. αερίου, ενώ αντίστοιχη ποσότητα εισάγει και η Metlen. O τρίτος πελάτης της ρωσικής εταιρείας στην Ελλάδα είναι η ∆ΕΗ, η οποία εξαγόρασε το συμβόλαιο τoυ ομίλου Κοπελούζου για ετήσιες ποσότητες 0,5 δισ. κ.μ. αερίου.

Yπενθυμίζεται ότι η προσφυγή της ∆ΕΠΑ στη διαιτησία ήταν η απάντηση στις απαιτήσεις της Gazprom για ρήτρες take or pay συνολικού ποσού περί τα 400 εκατ. ευρώ για τη διετία 20212022. Η ∆ΕΠΑ προσέφυγε στη διαιτησία διεκδικώντας αναδρομική μείωση της τιμής προμήθειας φυσικού αερίου από το 2022, με το επιχείρημα της παραβίασης της σύμβασης από την Gazrpom. Συγκεκριμένα, επικαλέστηκε όρο της σύμβασης που προβλέπει ότι η Gazprom υποχρεούται να παραδίδει στη ∆ΕΠΑ αέριο σε τιμή φθηνότερη από κάθε άλλη μορφή ενέργειας στην ελληνική αγορά. H Gazprom, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία της ∆ΕΠΑ, το 2022 προμήθευε αέριο σε πολύ χαμηλότερη τιμή σε έναν τουλάχιστον πελάτη της στην Ελλάδα.