Ο καυτός Σεπτέμβρης των ελληνικών τραπεζών

καθώς τα ανοικτά ζητήματα ενόψει των ευρωπαϊκών stress tests κρατούν σε συνεχή εγρήγορση τις διοικήσεις ενώ οι εσωτερικές διαβουλεύσεις και προσπάθειες για την διαχείριση των κρίσιμων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν συνεχίζονται άοκνα. Σε κάθε περίπτωση όμως σημειώνεται πρόοδος σε ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που έχει περάσει ήδη άλλες δυο φορές τη διαδικασία των ασκήσεων προσομοίωσης. Οι επαφές των ελληνικών χρηματοπιστωτικών ομίλων με τα στελέχη της ΕΚΤ και της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής είναι συνεχείς. Όπως συνεχείς είναι και οι πωλήσεις στοιχείων του ενεργητικού όπως έδειξαν τα deal της Πειραιώς με τη Munich Re και της Eurobank στην Ουκρανία, Από τα οποία οι δυο συστημικές αποκόμισαν από 90 εκατ. ευρώ περίπου εκάστη.

ΕΚΤ. Ήδη πάντως προ ημερών η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε τη μεθοδολογία με την οποία αναμένεται να προχωρήσει ο έλεγχος ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Review) με την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που θα τρέξει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (European Banking Authority) για 128 ευρωπαϊκές τράπεζες, μεταξύ των οποίων και οι τέσσερις ελληνικές συστημικές. Με βάση αυτή τη μεθοδολογία οι τράπεζες των οποίων τα σχέδια αναδιάρθρωσης έχουν εγκριθεί όπως στην περίπτωση των ελληνικών ιδρυμάτων, θα αξιολογηθούν και με δυναμικά εργαλεία για το σκέλος των εσόδων τριετίας. Αυτό σημαίνει πως θα συνυπολογισθούν οι προβλέψεις των τραπεζών για τα έσοδά τους από μελλοντικές πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων. Κάτι που αυτονόητα θα βελτιώσει τους δείκτες κεφαλαιακής τους επάρκειας στην άσκηση. Παράλληλα ιδιαίτερα θετικό είναι και το γεγονός πως θα προσμετρηθούν στην προσομοίωση και τα κεφάλαια που χρησιμοποιήθηκαν ως το τέλος Σεπτεμβρίου για τις αποπληρωμές κρατικής βοήθειας όπως έγινε μετά τις αυξήσεις κεφαλαίου νωρίτερα φέτος στην Ελλάδα.
Ο συνυπολογισμός των εσόδων από τα πλάνα αναδιάρθρωσης όπως και η μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου σε φορολογική απαίτηση, εάν τελικά γίνει δεκτή, αναμένεται να μειώσει δραστικά τα όποια κεφάλαια τελικά εκτιμηθεί ότι θα απαιτηθούν. Υπενθυμίζεται ότι περί τα τέλη Οκτωβρίου αναμένεται να έχουν γνωστοποιηθεί στις το αποτέλεσμα του AQR, τις κεφαλαιακές ανάγκες που προκύπτουν στο βασικό σενάριο των stress tests και τις ανάγκες για το δυσμενές σενάριο. Από τα τρία ποσά οι τράπεζες θα κληθούν να συγκεντρώσουν εντός 6 μηνών αυτά που αφορούν το βασικό σενάριο και εντός 9 μηνών αντίστοιχα τα επιπλέον που θα προκύπτουν με βάση το δυσμενές.

ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ. Σε κάθε περίπτωση πάντως δεν αναμένεται να υπάρξει σαφής εικόνα για τις κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν από την πανευρωπαϊκή άσκηση πριν το δεύτερο μισό του Σεπτεμβρίου διότι εκκρεμούν οι διεργασίες για την οριστικοποίηση κρίσιμων τεχνικών λεπτομερειών. Πάντως, πληροφορίες που αποδίδονται στην ΕΚΤ θέλουν να υιοθετείται για κάθε επιμέρους εθνικής τραπεζικό σύστημα επιμέρους προσαρμογές στο τεχνικό κομμάτι της διαδικασίας. Δύο από τα θέματα που είναι σημαντικότατα για τις ελληνικές τράπεζες και αναμένεται να αντιμετωπιστούν με τον παραπάνω τρόπο είναι η αξιολόγηση του χαρτοφυλακίου εταιρικών δανείων και ο τρόπος με τον οποίο θα αποτιμηθούν οι ενεχυριασμένες κατοικίες στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων όπως και τα ενεχυριασμένα ακίνητα που έχουν τεθεί ως εξασφαλίσεις στις χορηγήσεις προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ως γενική κατευθυντηρία γραμμή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας γίνεται αντιληπτή η mark to market αποτίμηση των ακινήτων, δηλαδή η αγοραία αξία. Για παράδειγμα, στο προηγούμενο Asset Quality Review τα ακίνητα αυτά λέγεται ότι είχαν αποτιμηθεί στο 85% της τιμής που είναι εγγεγραμμένη στα βιβλία των τραπεζών.
Η όλη συζήτηση διεθνώς για τα ευρωπαϊκά stress tests σε συνδυασμό με ατυχήματα όπως αυτό της Banco Espirito Santo έχει προκαλέσει έντονη νευρικότητα στις κεφαλαιαγορές με τις τιμές των μετοχών και των ομολόγων των ευρωπαϊκών τραπεζών να έχουν πιεστεί σημαντικά και των ελληνικών ακόμα περισσότερο υπό την ανησυχία ότι μπορεί να προκύψουν ταυτόχρονα ανά τη Γηραιά δεκάδες μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου που ενδεχομένως να είναι δύσκολο να καλυφθούν σε λογικές αποτιμήσεις. Στη συζήτηση αυτή μπήκε με θετικό τρόπο τώρα και η Citi που διαπιστώνει ελκυστικές αποτιμήσεις στις τράπεζες της περιφέρειας μετά τις μαζικές ρευστοποιήσεις που σημειώθηκαν εν μέσω καλοκαιριού και αναβαθμίζει τις συστάσεις της για την Εθνική Τράπεζα και την Τράπεζα Πειραιώς σε «buy» και σε «neutral» αυτή για την Alpha Bank.

Παραχώρηση μονάδων έναντι 185 εκατ. ευρώ

Σε πλήρη ανάπτυξη βρίσκεται το πλάνο πωλήσεων θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών όπως έδειξαν οι κατά το δεκαπενταύγουστο πωλήσεις μονάδων της Πειραιώς και της Eurobank. Παράλληλα ενεργοποιείται και το σχέδιο μείωσης κόστους στα Βαλκάνια, με την Τουρκία και την Κύπρο όμως να παραμένουν για την ώρα εκτός παιχνιδιού. Η Τράπεζα Πειραιώς πούλησε προ ολίγων ημερών το 100% του μετοχικού κεφαλαίου της ATE Ασφαλιστικής στην ERGO Insurance Group, θυγατρική της Munich Re (με την οποία η Πειραιώς συνεργάζεται τα τελευταία χρόνια) έναντι 90,1 εκατ. ευρώ. Λίγα 24ωρα μετά η Eurobank υπέγραψε σύμβαση πώλησης της θυγατρικής της στην –υψηλότατου ρίσκου- Ουκρανία, PJSC Universal Bank έναντι 95 εκατ. ευρώ, με εταιρείες του Ουκρανικού ομίλου Delta Bank.
Το πρώτο deal, αυτό της Πειραιώς, αποτελεί σαφή ένδειξη ότι τα πλάνα των ελληνικών τραπεζών για τη διάθεση των μη αμιγώς τραπεζικών δραστηριοτήτων μπορούν να εκτελεστούν με συνέπεια και με επιτυχία. Σημειώνεται πως και η Εθνική Τράπεζα με την Εθνική Ασφαλιστική, όσο και η Eurobank με την Eurolife, έχουν εντάξει τις ασφαλιστικές τους στα μεσοπρόθεσμα σχέδια πώλησης και εκτιμάται ότι εξελίξεις θα υπάρξουν μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των πανευρωπαϊκών stress tests. Το δεύτερο deal, της Eurobank εντάσσεται στα πλάνα αναδιάρθρωσης των Πειραιώς, Εθνικής, Alpha και Eurobank, που ενέκρινε πρόσφατα η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG Comp) και προβλέπουν ότι τα επόμενα πέντε χρόνια θα πρέπει να αποκλιμακώσουν τα κόστη που σχετίζονται με την διεθνή παρουσία τους, μέσω μείωσης του δικτύου τους, πωλήσεων θυγατρικών ή επιμέρους στοιχείων ενεργητικού και παθητικού. Εξαίρεση αποτελεί η αγορά της Κύπρου αλλά και η Finansbank για την οποία η DG Comp έχει δεχτεί η Εθνική να λάβει τριετή προθεσμία και να μη διαθέσει ποσοστό υψηλότερο του 40%.