Ποιοι θεωρούν οτι θα «κλείσουν» οι τράπεζες

Ο οίκος Moody's σημειώνει πως συνέχιση των εκροών καταθέσεων αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο οι ελληνικές αρχές να επιβάλουν ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων προκειμένου να περιορίσουν τις εκροές καταθέσεων, κάτι που θα ήταν αρνητικό πιστωτικό γεγονός (credit negative) για τις ελληνικές τράπεζες.

Αλλά και η αμερικανική επενδυτική τράπεζα JP Morgan προειδοποιεί σε ανάλυσή της πως η πιθανότητα επιβολής capital controls ολοένα και αυξάνεται. «Το μέτρο των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων συνιστά έναν μηχανισμό που ωθεί την Ελλάδα πιο κοντά στη συμφωνία με τους δανειστές, παρά στην έξοδο από το ευρώ», σχολιάζουν οι αναλυτές της JP Morgan.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για την τσέπη μας και τις καθημερινές συναλλαγές μας; Λύστε τις απορίες σας μέσα από τις 8 ερωτήσεις και απαντήσεις που ακολουθούν παρακάτω:

1. Τι είναι το Capital Control ή επί το ελληνικότερο περιορισμός διακίνησης κεφαλαίων;

Με το Capital Control μια χώρα απαγορεύει στους πολίτες της να προχωρούν σε μεγάλες αναλήψεις μετρητών από τους λογαριασμούς τους στις τράπεζες είτε από το γκισέ είτε μέσω του ATM. Οι τράπεζες θέτουν αυτομάτως τα ATMs σε κατάσταση περιορισμού και το μόνο που κάνει ο πολίτης είναι να προχωρεί σε ανάληψη ενός περιορισμένου ποσού καθημερινά το οποίο μπορεί να κυμαίνεται από 50 έως 100 ευρώ ανάλογα με τα μετρητά που έχουν οι τράπεζες. Με την ίδια διαδικασία απαγορεύεται οι πολίτες να μεταφέρουν χρήματα στο εξωτερικό ακόμα και μέσω του internet banking. Στην Κύπρο για παράδειγμα πριν από δυο χρόνια είχε επιτραπεί η ανάληψη έως 300 ευρώ καθημερινά για κάθε πρόσωπο και για κάθε τράπεζα.

2. Πως μπορεί να επιβληθεί το Capital Control;

Σε περίπτωση πιστωτικού γεγονότος, δηλαδή εάν μια χώρα δεν πληρώσει μια δόση στο ΔΝΤ ή στην ΕΕ τότε θα δημιουργηθεί πανικός στις τράπεζες. Αναγκαστικά λοιπόν η κυβέρνηση θα πρέπει να «περάσει» με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου τον περιορισμό στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) και στην ανάληψη καταθέσεων. Αυτό σημαίνει ότι μια τράπεζα δεν μπορεί από μόνη της να προχωρήσει σε μία τέτοια κίνηση.

3. Τι θα γίνει με τις επιταγές;
Θα απαγορευθεί η εξόφληση τους μέχρι ενός ποσού αφού δεν θα υπάρχουν μετρητά που θα κυκλοφορούν στο εμπόριο. Αυτό σημαίνει ότι όποιος κατέχει επιταγές θα πρέπει να τις αλλάζει συνεχώς μέχρι να επιτραπεί και πάλι η κυκλοφορία του χρήματος.

4. Θα μπορώ να μεταφέρω χρήματα εκτός Ελλάδος;

Έκτος Ελλάδος θα απαγορευτεί η μεταφορά χρημάτων μέχρι ενός ποσού τον μήνα. Εάν μια οικογένεια έχει παιδιά στο εξωτερικό που σπουδάζουν τότε θα πρέπει να υποβάλλονται τα απαραίτητα έγγραφα στην Τράπεζα και η διοίκηση να δίνει το πράσινο φως μέχρι ενός ορισμένου ποσού για παράδειγμα έως 1.500 ευρώ. Τώρα εάν πρόκειται για εμπορική συναλλαγή τότε θα επιτρέπεται με την παρουσίαση δικαιολογητικών εγγράφων και ειδικότερα:

• μέχρι 5.000 ευρώ ημερησίως ανά λογαριασμό

• άνω των 5.000 ευρώ και έως 200.000 ευρώ κατόπιν έγκρισης της αρμόδιας Επιτροπής της Τράπεζας της Ελλάδος

• άνω των 200.000 ευρώ κατόπιν έγκρισης της αρμόδιας Επιτροπής αλλά και αίτησης της τράπεζας

5. Τι θα γίνει με την πληρωμή των μισθών;

Για να πληρώσει μια επιχείρηση μισθούς θα απαιτούνται να υποβληθούν στην τράπεζα τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Επί της ουσίας αυτό σημαίνει ότι θα καθυστερούν για πολλές εβδομάδες οι καταβολές των μισθών.

6. Έχω μια προθεσμιακή κατάθεση και θέλω να την σπάσω. Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση;

Θα απαγορευθεί οποιαδήποτε τέτοια δυνατότητα πριν από την ημερομηνία λήξης εκτός κι αν το κεφάλαιο επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή δανείου εντός της ίδιας τράπεζας. Με την λήξη της προθεσμιακής κατάθεσης, ποσό που ξεπερνάει τα 5.000 ευρώ ή το 10% του κεφαλαίου της κατάθεσης μεταφέρεται σε λογαριασμό όψεως ή τρεχούμενο ή σε νέα κατάθεση προθεσμίας. Το υπόλοιπο παραμένει για έναν ακόμα μήνα σε προθεσμιακή κατάθεση.

7. Εάν έχω μια πιστωτική κάρτα θα μπορώ να πληρώνω τις υποχρεώσεις μου για παράδειγμα το σουπερ μάρκετ;

Μόλις επιβληθεί περιορισμός κεφαλαίων η τράπεζα θα περιορίσει δραματικά τα όρια αναλήψεων και χρεώσεων στις πιστωτικές κάρτες καθώς δεν γνωρίζει μελλοντικά εάν ο πολίτης θα μπορεί να την αποπληρώσει . Δεν γνωρίζει και ποια θα είναι η συναλλακτική του συμπεριφορά του. Έτσι για παράδειγμα όποιος έχει όριο τα 1000 ευρώ και έχει χρεώσει την κάρτα για 500 ευρώ τότε αυτομάτως η τράπεζα έχει το δικαίωμα να ρίξει το όριο στα 600 ευρώ. Θεωρητικά πάντως μια συναλλαγή μπορεί να γίνει μέσω χρεωστικής κάρτας η οποία θα είναι συνδεδεμένη με κάποιον λογαριασμό.

8. Τι θα συνέβαινε στις ελληνικές επιχειρήσεις;

Σε περίπτωση επιβολής απαγόρευσης διακίνησης κεφαλαίων δεν αποκλείεται να υπάρξουν και άλλα μέτρα, μεταξύ αυτών και εντολές για τις επιχειρήσεις να επαναπατρίσουν ευρώ που έχουν στο εξωτερικό και απαγόρευση της πληρωμής μερισμάτων.