Μετά τις Ευρωεκλογές η εξυγίανση των τραπεζών

Με δύο εκθέσεις της, που ψήφισε στην τελευταία συνεδρίαση της πριν από τις ευρωεκλογές, η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έθεσε μεν τις βάσεις για την προστασία των καταθέσεων μέχρι 100.000 ευρώ και την εξυγίανση του ευρωπαϊκού συστήματος, αλλά – υποκύπτοντας στις πιέσεις του Συμβουλίου της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – μετέθεσε χρονικά την εφαρμογή τους.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις, τόσο η οριστική εξασφάλιση στην προστασία των καταθέσεων μέχρι 100.000 ευρώ, όσο και η θέσπιση ενιαίων κανόνων για την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση, θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγματεύσεων μεταξύ Ευρωκοινοβουλίου και των άλλων θεσμικών οργάνων της ΕΕ αμέσως μετά τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών, την οριστικοποίηση της σύνθεσης της νέας Ολομέλειας της Ευρωβουλής και την εκλογή νέου προέδρου της Κομισιόν.

Γεγονός είναι πάντως ότι, το Ευρωκοινοβούλιο τάχθηκε υπέρ ενός συστήματος εγγύησης των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, αλλά έδωσε διορία μέχρι το. . . 2023 στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για να ορίσουν τις προθεσμίες, εντός των οποίων θα υποχρεώνονται να εκταμιεύσουν τις καταθέσεις πολιτών σε περιπτώσεις αφερεγγυότητας.

Στο νομοσχέδιο, που εγκρίθηκε, προβλέπεται ότι οι μικροκαταθέτες θα παίρνουν τα χρήματά τους πίσω πολύ πιο γρήγορα, στις περιπτώσεις όπου οι τράπεζες αδυνατούν να τους αποζημιώσουν οι ίδιες, από χρήματα, όμως, με τα οποία θα τροφοδοτούν οι ίδιες οι τράπεζες τα προς δημιουργία συστήματα εγγύησης των καταθέσεων στις χώρες-μέλη της Ε.Ε.

Συμφωνήθηκε ότι η προθεσμία αυτή πρέπει, μέχρι το 2019, να μην υπερβαίνει τις 15 εργάσιμες ημέρες και το αργότερο από το 2021 τις δέκα εργάσιμες ημέρες.

Συμφωνήθηκε ακόμη ότι σε περίπτωση που το σύστημα εγγύησης καταθέσεων δεν είναι σε θέση να εκταμιεύσει τις καταθέσεις εντός επτά εργάσιμων ημερών, οι καταθέτες θα δικαιούνται μια «πληρωμή έκτακτης ανάγκης» εντός πέντε εργάσιμων ημερών για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσής τους, προβλέπει το νομοσχέδιο.

Δεν υπήρξε οριστική συμφωνία για την προστασία καταθέσεων πάνω από 100.000 ευρώ, που ενδέχεται να προκύπτουν από πώληση ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας, ασφαλιστικές πληρωμές, διαζύγια και άλλα.

Ύστερα από συμφωνία μεταξύ Ευρωκοινοβουλίου και Συμβουλίου ΕΕ, εγκρίθηκε κανονισμός ενιαίας διαδικασίας για την εξυγίανση των προβληματικών ευρωπαϊκών πιστωτικών ιδρυμάτων.

Όπως υποστήριξε ο απερχόμενος Επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ, αρμόδιος για θέματα εσωτερικής αγοράς στην ΕΕ, από τη στιγμή που ο Κανονισμός τεθεί σε εφαρμογή, τη διάσωση των τραπεζών θα χρηματοδοτούν οι μέτοχοι και οι πιστωτές και όχι οι φορολογούμενοι.

Για να τεθεί, όμως, σε ισχύ ο Κανονισμός πρέπει να επικυρωθεί από το σύνολο των κρατών-μελών της ΕΕ, κάτι που, όπως διαβεβαίωσε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ο προεδρεύων αντιπρόεδρος της ελληνικής κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος, έχει συμφωνηθεί να γίνει μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2016.

Οι εν λόγω συμφωνίες βασίσθηκαν στην διαπίστωση ότι η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2009, απέδειξε ότι οι τράπεζες δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις απώλειές τους. Η απουσία ενιαίου μηχανισμού οδήγησε στο να πληρώσουν τη ζημιά οι φορολογούμενοι. Αυτή η διαπίστωση αποτέλεσε και την αφετηρία, για να αρχίσουν οι διαβουλεύσεις μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, που αναγκαστικά θα συνεχισθούν και μετά τις ευρωεκλογές.

Το σχέδιο που, κατ΄ αρχήν, έχει συμφωνηθεί, προβλέπει ένα Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης που θα μπορεί να αποφασίζει σε σύντομο χρονικό διάστημα τι θα κάνει με τις μεγάλες τράπεζες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν προβλήματα.

Με το νέο σύστημα οι τράπεζες θα μπορούν να καταφύγουν στο ενιαίο ταμείο εξυγίανσης, με κεφάλαια ύψους 55 δισεκατομμυρίων ευρώ, που θα χρηματοδοτείται από τραπεζικές εισφορές οι οποίες θα αντλούνται σε εθνικό επίπεδο. Για την ασφάλεια των φορολογουμένων θα υπάρχει διαδικασία bail-in, που θα εξασφαλίζει ότι πρώτα θα υφίστανται τις συνέπειες αποτυχίας των τραπεζών οι μεγαλομέτοχοι και οι ομολογιούχοι.

Φιλοδοξία είναι ο μηχανισμός ενιαίας εποπτείας να δώσει τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επιτηρεί τις μεγαλύτερες τράπεζες της ευρωζώνης, γεγονός που σημαίνει ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να εντοπίζει τις τράπεζες που έχουν πρόβλημα. Η ΕΚΤ ετοιμάζεται να θέσει υπό την εποπτεία της 128 μεγάλες τράπεζες της ευρωζώνης τον Νοέμβριο του 2014.