Ρίσκο ή μοχλός ανάπτυξης τα χαμηλά επιτόκια;

Του Γιώργου Πήττα*

Το γεγονός αυτό φαντάζει ακόμα πιο πιθανό μετά την επιστροφή της Γαλλίας σε ύφεση το γ' τρίμηνο. Το μόνο εφικτό μέσο που διαθέτει η ΕΚΤ αυτή τη στιγμή είναι η επαναγορά κρατικών ομολόγων. Τα επιπλέον όπλα που διαθέτει η ΕΚΤ είναι η χορήγηση χαμηλότοκων δανείων και η αύξηση της ποσότητας του νομίσματος.

Για διαφορετικούς λόγους, τίποτα από τα δύο δεν φαίνεται εφικτό αυτή τη στιγμή. Με αυτόν τον τρόπο η ΕΚΤ αυξάνει σημαντικά την ρευστότητα στην αγορά, το ευρώ θα υποχωρούσε και αρκετά χρήματα θα αναγκαζόντουσαν σε συνδυασμό με τα πολύ χαμηλά επιτόκια να αναζητήσουν νέες μορφές επενδύσεων.

Υπάρχει το πρόσφατο παράδειγμα των ΗΠΑ που με αυτό τον τρόπο φαίνεται να ξεπερνούν μια θεμελιώδη κρίση. Έχει μείνει μόνο ένα στάδιο που είναι ο περιορισμός του QE και προβλέπεται ότι θα ξεκινήσει την άνοιξη. Οι ΗΠΑ όμως είχαν και ένα ακόμα όπλο που ονομάζεται τύπωμα χρήματος και το χρησιμοποίησαν κατά κόρον μειώνοντας σημαντικά το βιοτικό επίπεδο του μέσου πολίτη.

Η κρίση στην ευρωζώνη και η κρίση των ΗΠΑ είναι δυο διαφορετικές περιπτώσεις και ως τέτοιες πρέπει να αντιμετωπιστούν. Να θυμίσουμε ότι, οι αντίστοιχες ενέργειες της Ιαπωνίας δεν έφεραν το ποθητό αποτέλεσμα παρά τα πάρα πολλά χρόνια ενεργοποίησης μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης.

Η περαιτέρω χαλάρωση της ήδη χαλαρής νομισματικής πολιτικής στην ευρωζώνη δεν ενέχει σημαντικούς κινδύνους όσον αφορά τον πληθωρισμό δεδομένου του υποτονικού οικονομικού κλίματος και της υψηλής ανεργίας. Ωθεί όμως τους επενδυτές να αναλάβουν πολύ υψηλό ρίσκο με σχετικά μικρή απόδοση.

Αν το μέτρο δεν φέρει ανάπτυξη άμεσα η ευρωζώνη θα βρεθεί εγκλωβισμένη σε ένα περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων χωρίς περαιτέρω όπλα και τους επενδυτές να έχουν αναλάβει πολύ σημαντικό ρίσκο.

Ο Γεώργιος Χ. Πήττας είναι Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ Α.Ε.Π.Ε.Υ.