Κύπρος: Τι αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για το “κούρεμα” των καταθέσεων

Της Έφης Καραγεώργου,

Όμως το δικαστήριο χωρίς να μπει στην ουσία της υπόθεσης απέρριψε ως απαράδεκτες τις προσφυγές, υιοθετώντας απόλυτα τις πολιτικές αποφάσεις τωνηγετών της ευρωζώνης, καθώς οποιαδήποτε άλλη απόφαση θα διατάραζε τις ευαίσθητες ισορροπίες στις χώρες των μνημονίων.

Η απόφαση εκδόθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2014 και στην οποία σημειώνεται πως: «το Γενικό Δικαστήριο εξετάζει αν η δήλωση μπορεί όντως να αποδοθεί στην Επιτροπή και την ΕΚΤ και αναλύει τα χαρακτηριστικά του Eurogroup, καθώς και τις σχέσεις του με την Επιτροπή και την ΕΚΤ. Επισημαίνει ότι το Eurogroup,είναι φόρουμ συζητήσεων, σε υπουργικό επίπεδο, των αντιπροσώπων των κρατών μελών με νόμισμα το ευρώ και όχι όργανο που λαμβάνει αποφάσεις. Μολονότι προβλέπεται η συμμετοχή της Κομισιόν και της ΕΚΤ στις συνόδους του Eurogroup, το τελευταίο αποτελεί άτυπη σύνοδο των υπουργών των κρατών μελών. Δεν του έχουν μεταβιβαστεί αρμοδιότητες της Επιτροπής ή της ΕΚΤ (αντιθέτως προς όσα υποστηρίζουν οι προσφεύγοντες) ούτε τα θεσμικά αυτά όργανα έχουν αρμοδιότητα να του ασκούν έλεγχο.

Επομένως, δεν είναι δυνατόν να αποδοθούν οι δηλώσεις του Eurogroup (όπως η προσβαλλόμενη δήλωση) στην Επιτροπή ή την ΕΚΤ.

Και ακόμα σημειώνεται ότι οι δηλώσεις του Eurogroup δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα έναντι τρίτων.

Για την ιστορία αναφέρουμε ότι η Κύπρος έκλεισε τις τράπεζες από τις 19 έως τις 28 Μαρτίου προκειμένου να αποφευχθούν μαζικές αναλήψεις από τους καταθέτες.

Τότε ήταν σε εξέλιξη ένας μαραθώνιος διαβουλεύσεων και η Μεγαλόνησος μπήκε σε μνημόνιο. Ο πρόεδρος του Eurogroup επισήμανε ότι η εισφορά επί των τραπεζικών καταθέσεων, σε συνδυασμό με την ζητηθείσα χρηματοδοτική συνδρομή, θα χρησιμοποιούνταν για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας των κυπριακών τραπεζών και, άρα, για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Κύπρου. Κατά την άποψη του Eurogroup οι μικροκαταθέτες θα έπρεπε να τύχουν διαφορετικής μεταχειρίσεως σε σχέση με τους μεγαλοκαταθέτες και τόνισε ότι θα έπρεπε να υπάρξει πλήρης διασφάλιση των καταθέσεωνκάτω των 100 000 ευρώ.

Με νόμο της22ας Μαρτίου 2013, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) αποφάσισε από κοινού με τον Υπουργό Οικονομικών τη λήψη μέτρων για την εξυγίανση της Τράπεζας Κύπρου Δημόσια Εταιρία Ltd (Τράπεζα Κύπρου) και της Λαϊκής. Ο νόμος προβλέπει ότι η ΚΤΚ μπορεί να απαιτεί την αναδιάρθρωση των χρεών και υποχρεώσεων του ιδρύματος που υπόκειται σε εξυγίανση, συμπεριλαμβανομένης της μειώσεως του αρχικού κεφαλαίου. Οι «εγγυημένες καταθέσεις» κάτω των 100 000 ευρώ εξαιρούνται από τα μέτρα αυτά.

Με την προσβαλλόμενη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2013, το Eurogroup ανακοίνωσε τη συμφωνίας με τις κυπριακές αρχές επί του μελλοντικού προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής το οποίο είχε την υποστήριξη όλων των κρατών, καθώς και της Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ. Ο διοικητής της ΚΤΚ αποφάσισε να κινήσει διαδικασία εξυγιάνσεως για την Τράπεζα Κύπρου και τη Λαϊκή με δύο διατάγματα βάσει των οποίων:

• η ανακεφαλαιοποίηση της Τράπεζας Κύπρου υποστηρίζεται από τους μη εξασφαλισμένους καταθέτες, τους μετόχους και τους ομολογιούχους της, προκειμένου η Τράπεζα Κύπρου να συνεχίσει την παροχή τραπεζικών υπηρεσιών (διάταγμα 103), και
• μεταβιβάζονται ορισμένα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού της Λαϊκής προς την Τράπεζα Κύπρου, συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων ποσού κάτω των 100 000 ευρώ (διάταγμα 104).

Κατά την έναρξη ισχύος των διαταγμάτων 103 και 104, δύο από τους προσφεύγοντες οι Κ. Μαλλής και Ε. Μαλλή, διατηρούσαν τραπεζικές καταθέσεις στη Λαϊκή. Η εφαρμογή των μέτρων (διάταγμα 104) επέφερε σημαντική μείωση της αξίας των καταθέσεων αυτών. Υποστηρίζουν ότι απώλεσαν εξ ολοκλήρου τα πέραν των 100 000 ευρώ ποσά και προσδιορίζουν με ακρίβεια τη ζημία που υπέστησαν.

Ο κύριος και η κυρία Μαλλή ζήτησαν από το Γενικό Δικαστήριο να ακυρώσει την προσβαλλόμενη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2013. Η Επιτροπή και η ΕΚΤ υποστηρίζουν ότι το αίτημα αυτό είναι απαράδεκτο.

Σημειώνουμε ότι εκτός από την υπόθεση Μαλλή απορρίφθηκαν και οι προσφυγές κατά ΕΚΤ και Κομισιόν των: Ταμείο Πρόνοιας Προσωπικού Τραπέζης Κύπρου, Πέτρος & Ελενίτσα Χατζηθωμά, Λέλλα Χατζηιωάννου, Μαρίνος Νικολάου, Χρυσάνθη Χριστοδούλου και Μαρία Σταυρινού.