Ετσι θα πετούσαν την Ελλάδα από το ευρώ -Ολο το μυστικό σχέδιο Ζ

Από την πρώτη κιόλας μέρα που ξέσπασε η κρίση, ο Γιώργος Προβόπουλος, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, κάλεσε στο γραφείο του μια σειρά από συμβούλους του, μια μικρή ομάδα έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να αξιολογήσουν την κατάσταση των ελληνικών τραπεζών. Αυτό που του μετέφεραν στις 15 Ιουνίου του 2012 τον έκαναν να χλωμιάσει...
Ήταν πριν τις βουλευτικές εκλογές και η χώρα βρισκόταν σε κατάσταση πανικού. Εκείνη την ημέρα, οι Έλληνες απέσυραν πάνω από 3 δισ. ευρώ από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους.
Με τέτοιους ρυθμούς, η Ελλάδα μπορούσε να έχει ξεμείνει παντελώς από χαρτονομίσματα, μέσα σε μία ή δύο μέρες. Μια μικρή ομάδα αξιωματούχων της ΕΕ και του ΔΝΤ εργάζονταν μυστικά για μήνες προετοιμαζόμενοι για την κατάρρευση των ελληνικών τραπεζών. Το μυστικό τους πρόγραμμα δράσης, γνωστό και ως «Σχέδιο Ζ», ήταν ένα λεπτομερές κείμενο για το πώς θα ανακατασκευαστεί η οικονομική και τραπεζική υποδομή της Ελλάδας σε περίπτωση που έφευγε από το ευρώ.
Το σχέδιο αυτό καταρτίστηκε από περίπου 20 - 25 αξιωματούχους της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, χωρισμένους σε μικρότερες ομάδες. Aξιωματούχοι που είχαν εργαστεί προηγουμένως σε απόρρητα σχέδια επέμεναν ότι το σχέδιο αυτό δεν αποτελούσε οδικό χάρτη για την αποπομπή της Ελλάδας από το ευρώ, αλλά ακριβώς το αντίθετο.
Τότε υπήρχε έντονος φόβος πως το Grexit θα έσπερνε τον πανικό στις ευρωπαϊκές αγορές, προκαλώντας μαζικά bank runs στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης και εγείροντας ένα βασικό ερώτημα: Ποια θα είναι η επόμενη χώρα που θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ.

H νέα αίσθηση του επείγοντος

Η Ελλάδα βρισκόταν κοντά στο χείλος της καταστροφής. Οι διαμαρτυρίες στους δρόμους φούντωναν και η ανεργία είχε χτυπήσει "κόκκινο¨.
Σε καμία άλλη στιγμή της κρίσης το ευρώ δεν βρέθηκε σε τόσο μεγάλο κίνδυνο, όσο βρέθηκε τις εβδομάδες των εθνικών εκλογών του Ιουνίου του 2012.
To σχέδιο θωράκισης έναντι του Grexit έλαβε νέα αίσθηση του επείγοντος όταν φάνηκες ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν έτοιμος να επικρατήσει στις εκλογές. "Τότε ήταν η στιγμή που πραγματικά είπαμε πως πρέπει να τελειώσουμε τη δουλειά μας", δηλώνει ένας από τους αξιωματούχους που συμμετείχαν στις εργασίες κατάρτισης του Σχεδίου Ζ.
Mπορεί τότε το σύνολο της οικονομικής ελίτ να είχε μεταβεί στο Μεξικό για την ετήσια Σύνοδο της G20 - ήταν το ίδιο σαββατοκύριακο που είχαν στηθεί οι κάλπες στην Ελλάδα - μια μικρή ομάδα Ευρωπαίων αξιωματούχων παρέμειναν στα γραφεία τους, σε περίπτωση που χρειαζόταν να ενεργοποιηθεί το Plan Z. Tης oμάδας αυτής ηγείτο ο επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ, Olli Rehn, o oποίος ακύρωσε το ταξίδι του στο Μεξικό για να παραμείνει στις Βρυξέλλες. Στην Φρανκφούρτη παρέμεινε και ο Mario Draghi, ο επικεφαλής της ΕΚΤ, ενώ σε ανοιχτή γραμμή βρισκόταν και ο Jean-Claude Juncker, o τότε πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου και πρόεδρος του Eurogroup.
To Σχέδιο Ζ, το Plan Z, δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ. Ο ΣΥΡΙΖΑ τερμάτισε δεύτερος, στη μάχη της κάλπης, επιτρέποντας στα συντηρητικά κόμματα της Ελλάδας να προχωρήσουν στο σχηματισμό κυβέρνησης, η οποία συμφώνησε να εφαρμόσει το οικονομικό πρόγραμμα της χώρας.
Κορυφαίοι ωστόσο αξιωματούχοι δήλωσαν πως η συζήτηση για την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ είχε τραβήξει την προσοχή όλων των ευρωπαϊκών χωρών, κυρίως μάλιστα σε ό,τι αφορούσε τις πρωτεύουσες. Πρώτο και καλύτερο το Βερολίνο, όπου οι διχογνωμίες για τη σκοπιμότητα του Grexit διήρκησαν τρεις ολόκληρους μήνες. Τελικά, τέλος στις διχογνωμίες αυτές έβαλε η ίδια η Γερμανίδα Καγκελάριος, Angela Merkel.
"Μέχρι τον Νοέμβριο του 2011, ο Jean-Claude Trichet, ο πρώην διοικητής της ΕΚΤ, απέκλειε κάθε συζήτηση περί Grexit, υπό τον φόβο μήπως ακόμη και η παραμικρή υπόδειξη πως η ΕΚΤ εξετάζει το ενδεχόμενο αυτό οδηγούσε τελικά σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία", επιβεβαίωναν αξιωματούχοι της ΕΚΤ.
Στις Βρυξέλλες, μια ομάδα υπό τον Marco Buti, επικεφαλής της οικονομικής διεύθυνσης της Κομισιόν, συνέλεγε κρυφά στοιχεία, με στόχο να πειστεί η Γερμανία και οι σύμμαχοί της πως η καταστροφή που θα προκαλούσε το Grexit θα ήταν πολύ μεγαλύτερη από ότι οι περισσότεροι πίστευαν. O φόβος περί ενδεχόμενων διαρροών περιόρισε τελικά τους σχεδιασμούς.
Μόνο στους κόλπους του ΔΝΤ, του θεσμού που είχε εμπειρία στη διαχείρισης οικονομικών καταστροφών, ξεκίνησε μια σοβαρή δουλειά επί του θέματος.
Όταν το Grexit συζητήθηκε δημοσίως για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2011 στις Κάννες, τότε που η Merkel και ο Sarkozy πίεσαν για δημοψήφισμα στην Ελλάδα - με ερώτημα ναι ή όχι στο ευρώ; - δεν υπήρξε κανένας σχεδιασμός για την περίπτωση εκείνη που οι Έλληνες επέλεγαν να αποχωρήσουν από την Ευρωζώνη.
Oρισμένοι κορυφαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν έκπληκτοι όταν η Merkel και ο Sarkozy μίλησαν για την ιδέα περί οικειοθελούς αποχώρησης από την Ευρωζώνη, μια ιδέα που μέχρι τότε όλοι διέψευδαν. Ακόμη και στενοί συνεργάτες των Merkel και Sarkozy δήλωσαν πλήρη άγνοια επί του θέματος.
"Έπεσα από την καρέκλα μου" δήλωσε ένας αξιωματούχος που βρέθηκε να συζητά κεκλεισμένων των θυρών με Merkel και Sarkozy. "Για πρώτη φορά, έγινε χρήση μιας λέξης που μέχρι τότε όλοι την απέκλειαν. Θυμάμαι πως τότε σκέφτηκα: Τώρα υπάρχει πρόβλημα...".

Aφήνοντας έξω τους Έλληνες

Oι εργασίες για το Σχέδιο Ζ ξεκίνησαν σοβαρά τον Ιανουάριο του 2012, υπό το άγρυπνο βλέμμα και την εποπτεία κυρίως τεσσάρων ανθρώπων: Του Jörg Asmussen, του Γερμανού που συμμετείχε στο εκτελεστικό συμβούλιο της ΕΚΤ, τουυ Thomas Wieser, του επί χρόνια ανώτατου αξιωματούχου στο υπουργείο Οικονομικών της Αυστρίας, , τoυ Marco Buti, επικεφαλής της οικονομικής διεύθυνσης της Κομισιόν, του P. Thomsen, επικεφαλής του ΔΝΤ για την Ελλάδα από την απαρχή της ελληνικής κρίσης.
Οι προσπάθειες να μην διαρρεύσουν οι λεπτομέρειες και οι πληροφορίες κατάρτισης του Σχεδίου Ζ - υπό την εποπτεία των τεσσάρων αυτών αντρών - ήταν τεράστιες για τον ίδιο λόγο που και ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ, J.C. Trichet, απέκλειε με κάθε τρόπο τη συζήτηση περί Grexit: Να μην ξεσπάσει τέτοιος πανικός που θα τους ανάγκαζε να ενεργοποιήσουν το Plan Z.
Σύμφωνα με αξιωματούχο που μετείχε στις μυστικές εργασίες, δεν συντάχθηκε ποτέ κανένα έγγραφο που να περιγράφει το Plan Z, αλλά ούτε και αντάλλαξαν ποτέ ένα email μεταξύ τους, όσοι συμμετείχαν στις ομάδες κατάρτισης του εν λόγω σχεδίου.
"Ήταν απόλυτα εμπιστευτικό, ακόμη και ανάμεσα στις ομάδες που εργάζονταν για αυτό. Η απόφαση που ελήφθη ήταν να μην συμμετάσχει κανένας Έλληνας αξιωματούχος στις εργασίες κατάρτισης του Plan Z, προκειμένου να μην υπάρξουν διαρροές". Στους κόλπους της ΕΚΤ, οι αξιωματούχοι μελέτησαν τη χρεοκοπία της Αργεντινής το 2001, ώστε να αντληθούν διδάγματα σε περίπτωση που έπαυαν να έχουν ισχύ τα ευρώ, εάν η Ελλάδα έφευγε από το ευρώ. Ταυτόχρονα οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ μελέτησαν την αμερικανική στρατιωτική εισαγωγή νομισμάτων στο Ιράκ το 2003.
Eξίσου περίπλοκη διαδικασία έμοιαζε και η βασική ανόρθωση της ελληνικης οικονομίας.
Παρόμοια δουλειά έγινε και στο στρατηγείο των Βρυξελλών. Εκεί εξετάστηκε ενδελεχώς το ευρωπαϊκό δίκαιο. Ποιες ήταν οι νομικές αρχές που θα αποφάσιζαν την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων; Ποιοι θα ανακοίνωναν στην κοινή γνώμη το νέο καθεστώς της Ελλάδας; Τα ερώτηματα πολλά και περίπλοκα.
"Εκείνοι που θα ορίζονταν υπεύθυνοι για το κλείσιμο του διακόπτη, θα είχαν λάβει εγκαίρως ένα έγγραφο, το οποίο θα περιέγραφε επακριβώς τι θα έπρεπε να κάνουν", επιβεβαίωσε ένας κορυφαίος αξιωματούχος.

H σκληρή χρεοκοπία

Την ώρα που το ενδιαφέρον της πλειοψηφίας των Ευρωπαίων είχε στραφεί στη Γαλλία και στις προσπάθειες του Sarkozy να διασφαλίσει εκ νέου τον προεδρικό θώκο, λίγοι εκτός Ελλάδας είχαν αντιληφθεί πως η καταιγίδα πλησίαζε. Ακόμη και εντός Ελλάδας, αρκετοί πολιτικοί αρχηγοί εμφανίστηκαν έκπληκτοι σε σχέση με τα αποτελέσματα που άρχισαν να ανακοινώνονται το βράδυ της Κυριακής 6 Μαΐου 2012.
Tότε ήταν που άρχισε να ενισχύεται η δράση των ακροαριστερών και ακροδεξιών κομμάτων στην Ελλάδα. Το κόμμα της Χρυσής Αυγής βρήκε δεκτικό ακροατήριο ανάμεσα στους φτωχούς Έλληνες. Ο χαρισματικός Αλέξης Τσίπρας καλλιέργησε το δικό του έδαφος, κερδίζοντας δυσαραστημένους υποστηρικτές του ΠΑΣΟΚ.
Όπως αναμενόταν, η Νέα Δημοκρατία αναδείχθηκε νικητής των εκλογών, με ένα ποσοστό όμως μικρότερο του 19%. Ακόμη πιο εντυπωσιακή ήταν όμως η πλήρης κατάρρευση των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ. Τερμάτισε στην τρίτη θέση, πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ, συγκεντρώνοντας ένα ποσοστό μόλις 13%. Ο άνθρωπος εκείνος που δεν εμφανίστηκε καθόλου έκπληκτος ήταν ο Λουκάς Παπαδήμος, ο τεχνοκράτης πρωθυπουργός που κατόρθωσε να διατηρήσει τη χώρα ενωμένη για τους μήνες που βρέθηκε στον πρωθυπουργικό θώκο.
Σε συνέντευξή του ο κ. Παπαδήμος δήλωσε πως οι δημοσκοπήσεις την παραμονή των εκλογών των είχαν καταστήσει τόσο ανήσυχο για την έκβαση της κάλπης, που αποφάσισε να παραμείνει στο γραφείο του το βράδυ της Κυριακής των εκλογών ώστε να προετοιμαστεί για το σοκ της αγοράς.
Tαυτόχρονα, μέσω τηλεδιάσκεψης, οι επτά Ευρωπαίοι ηγέτες που βρέθηκαν στο Μεξικό για τη Σύνοδο της G20 συμφώνησαν σε μια κοινή γραμμή: Θα υπόσχονταν κάθε στήριξη στην Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση όμως πως η χώρα θα συνέχισε να εφαρμόζει τους όρους του οικονομικού της προγράμματος. Δεν θα υπήρχε καμία νέα διαπραγμάτευση.
Eάν η Ευρωζώνη σταματούσε να χορηγεί βοήθεια προς την Αθήνα, τότε το Grexit θα ακολουθούσε μια σκληρή χρεοκοπία...

"Σκοτώστε τη χώρα μέσα σε λίγες ώρες"

Ο κ. Παπαδήμος και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι άρχισαν να ανησυχούν εκ νέου για μαζικό bank run αμέσως μετά τις εκλογές του Μαΐου. Eάν ξεκινούσαν οι μαζικές αποσύρσεις κεφαλαίων, σε κλίμα πανικού, το αποτέλεσμα θα ήταν και πάλι το ίδιο: Σκληρή χρεοκοπία. "Οι κανονισμοί απαγορεύουν ξεκάθαρα τη χορήγηση ρευστότητας, αν δεν παρασχεθούν επαρκείς εγγυήσεις (collaterals). Auτό σημαίνει πως σκοτώνεις τη χώρα μέσα σε λίγες ώρες", δήλωσε κορυφαίος αξιωματούχος της ΕΚΤ.
Kαθώς τα πολιτικά κόμματα έδιναν μάχη για το πως μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση, ο κ. Παπαδήμος λάμβανε καθημερινές αναφορές από την ΤτΕ για το σύνολο των καταθέσεων που είχαν αποσυρθεί από τις τράπεζες. Τα κεφάλαια που αποσύρθηκαν αυξήθηκαν ραγδαία και ο κ. Παπαδήμος αναγκάστηκε να αποστείλει προειδοποιητική επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Εάν ο σχηματισμός κυβέρνησης δεν ήταν εφικτός, τότε οι εκλογές θα έπρεπε να επαναληφθούν το ταχύτερο δυνατόν.
Από τις αρχές του 2009, οι ελληνικές αρχές κατόρθωσαν με επιτυχία να διαχειριστούν τη φυγή κεφαλαίων. Οι καταθέσεις μειώθηκαν από 245 δισ. ευρώ σε λιγότερα από 174 δισ. ευρώ μέχρι την παραμονή των εκλογών του 2012. Σύμφωνα με μαρτυρίες Ελλήνων αξιωματούχων, περί το ένα τρίτο των κεφαλαίων εγκατέλειψαν πλήρως τη χώρα, ενώ επίσης ένα τρίτο ξοδεύθηκε προκειμένου να διασφαλιστεί το βιοτικό επίπεδο, το οποίο έπεφτε κατακόρυφα... Το υπόλοιπο ένα τρίτο των ελληνικών καταθέσεων είχε κρυφτεί κάτω από στρώματα και μαξιλαροθήκες, υπό τους φόβους πως τα ευρώ θα γίνονταν δραχμές εάν παρέμεναν στις τράπεζες.
Υπό την εποπτεία του Γ. Προβόπουλου, η ΤτΕ έφτασε πολύ μακριά προκειμένου να φέρει ευρώ από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
To αστρονομικό ποσό των 28,5 δισ. ευρώ σε νέα χαρτονομίσματα εισήχθη στην Ελλάδα την περίοδο μέχρι και λίγο πριν τη διεξαγωγή των εκλογών του 2012.
Οι αποσύρσεις κεφαλαίων ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 2012 - Μάιος και Ιούνιος - έλαβαν πυρετώδεις ρυθμούς, γεγονός που ανάγκασε την ΤτΕ να κάνει προμήθειες σε 24ωρη βάση.
Στους κόλπους της ΕΚΤ, υπήρχε ευρεία συναίνεση πως η απόφαση για έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ θα έπρεπε να γίνει από τους Ευρωπαίους πολιτικούς και όχι από τους κεντρικούς τραπεζίτες.

To μολυσμένο πόδιΤο «μολυσμένο πόδι»

Για την Γερμανία, η συζήτηση για το Grexit απηχούσε σχεδόν κάθε συζήτηση για το ενιαίο νόμισμα που ακολούθησε την Συνθήκη του Μάαστριχτ. Θα γίνει μια νομισματική ένωση υπό γερμανική καθοδήγηση που θα απαρτίζεται από μικρό αριθμό γειτονικών κρατών με παρόμοιες οικονομίες ή ένα ευρύτερο πολιτικό έργο, που καλωσορίζει ακόμη και όσους είναι οικονομικά λιγότερο ανταγωνιστικοί.

Η κα Μέρκελ επιχείρησε να δώσει τις δικές της απαντήσεις πριν το καλοκαίρι του 2012. Δεν θα ήταν μεγάλη υπερβολή να πούμε ότι ιδιωτικώς συμβουλεύθηκε κάθε μεγάλο οικονομικό και πολιτικό μυαλό στην Ευρώπη εκείνο το διάστημα.

Σε συνάντηση στο Βερολίνο στις αρχές Ιουνίου με τον Μπαρόζο, «ψάρεψε» την άποψή του, φοβούμενη ότι οι Έλληνες ψηφοφόροι θα τους υποχρέωναν να αντιδράσουν, επιλέγοντας μια κυβέρνηση που θα απέρριπτε το μνημόνιο. Όταν ο Μπαρόζο της είπε ότι το Grexit θα ήταν καταστροφή και ότι ο κ. Σαμαράς πιθανότατα θα κέρδιζε, η Μέρκελ απάντησε ότι για τον Σαμαρά ακριβώς ανησυχούσε, αφού συντασσόταν με την εκστρατεία κατάργησης του προγράμματος.

Δύο ημέρες αργότερα ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντ. Κάμερον, είχε ανάλογου περιεχομένου συζήτηση με την Μέρκελ στο Βερολίνο, σύμφωνα με αξιωματούχους. Αν και ο κ. Κάμερον ήταν λιγότερο αισιόδοξος από τον Μπαρόζο για την δυνατότητα της Ελλάδας να κάνει την στροφή, η συμβουλή του ήταν η ίδια: Η αντίδραση των αγορών πιθανότατα θα είναι βίαιη και θα είναι δύσκολο να σταματήσουν μαζικές τραπεζικές αναλήψεις, σύμφωνα με την βρετανική εμπειρία της Northern Rock.

Οι σύμβουλοι της Μέρκελ ήταν μοιρασμένοι σε δύο στρατόπεδα: το στρατόπεδο του «ντόμινο» και το στρατόπεδο το «μολυσμένου ποδιού». Το στρατόπεδο του «ντόμινο» προειδοποιούσε ότι η Ελλάδα θα προκαλέσει πανικόβλητες πωλήσεις όλων των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης, που πιθανόν να ακολουθήσουν μαζικές τραπεζικές αναλήψεις σε Πορτογαλία, Ιταλία και Ισπανία.

Το στρατόπεδο το «μολυσμένου ποδιού» ισχυριζόταν ότι αν αποκοπεί η Ελλάδα, η υπόλοιπη ευρωζώνη θα επιστρέψει σε υγιή ζωή. «Ηταν αυτά τα δύο στρατόπεδα και υπήρχαν καλοί οικονομολόγοι και στα δύο», σχολίασε Γερμανός αξιωματούχος.

Επικεφαλής του «μολυσμένου ποδιού» ήταν ο Σόιμπλε. Αρκετοί παράγοντες που μίλησαν μαζί του, δήλωσαν ότι θεωρούσε την έξοδο της Ελλάδας σχεδόν ιδανική, ως κάτι απαραίτητο που θα έσωνε το ευρωπαϊκό έργο για το οποίο δούλεψε σε όλη την πολιτική του καριέρα.

«Δεν έχει γίνει κατανοητό, ότι αυτό συνέβη επειδή είναι ένθερμος φιλοευρωπαϊστής», σχολίασε αξιωματούχος της ευρωζώνης. «Ο κόσμος νομίζει ότι δεν συμπαθεί τους Έλληνες. Δεν είναι αλήθεια. Είναι επειδή αγαπά την Ευρώπη τόσο πολύ, που όποιον τα χαλάει στην ευρωπαϊκή ιδέα τον θεωρεί αντιευρωπαϊστή που δεν έχει θέσει μέσα στον δικό κόσμο».

Hθικός κίνδυνος
H άποψη αυτή του Schäuble μπορούσε να πυροδοτήσει ξεκάθαρη διαφωνία ή ακόμη και διαμάχη με τη Merkel. Mπορεί ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών να ήταν πολύ πιο προετοιμασμένος από την Καγκελάριο για μια ελληνική έξοδο από το ευρώ, ωστόσο ταυτόχρονα εμφανιζόταν και περισσότερο πρόθυμος για αύξηση της γερμανικής συνεισφοράς στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς, προκειμένου να υψωθεί ένα δίκτυ προστασίας, ικανό να θωρακίσει τα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ευρωζώνης.
Σύμφωνα όμως με άλλους αξιωματούχους, μεγαλύτερη σημασία από όλα τα ανωτέρω είχε το moral hazard, o ηθικός κίνδυνος που έκανε την εμφάνισή του στην Ευρωζώνη: Δεν θα υπάρχουν συνέπειες για τις ευρωπαϊκές χώρες που κάνουν κακή δημοσιονομική διαχείριση; "Χρειάζεται να θυσιαστεί ένας για να τρομάξουν οι υπόλοιποι", δήλωναν τότε Γερμανοί αξιωματούχοι.
Πέραν των συμβούλων της στην Καγκελαρία, η Merkel συνομιλούσε και με τρεις κορυφαίους κεντρικούς τραπεζίτες της Ευρώπης: Τον J. Asmussen, μέλος της ΔΣ της ΕΚΤ, τον J. Weidmann, πρώην σύμβουλός της και επικεφαλής της Bundesbank στη συνέχεια και τον Philipp Hildebrand, πρώην επικεφαλής της Swiss National Bank. Και οι τρεις τους τελικά συνέκλιναν στην άποψη ότι θα ήταν παράλογη κάθε πρόβλεψη για το κόστος του Grexit.

Η εντυπωσιακή αναστροφή
Ενας ηγέτης που είχε πλήρη επίγνωση των συζητήσεων εντός της Καγκελαρίας ήταν ο Barroso. Ο πρόεδρος της Κομισιόν είχε μεταφέρει σε συνεργάτες του πως θεωρούσε ότι ένα από τα βασικά του καθήκοντα ήταν να αποτρέψει την έξοδο μιας χώρας από το ευρωπαϊκό project, είτε ήταν η Ελλάδα από το ευρώ, είτε ήταν η Βρετανία από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Με τη δόση των 34,3 δισ. ευρώ προς την Αθήνα να βρίσκεται στον αέρα και με τον Αντώνη Σαμαρά να συνεχίζει να πιέζει για μεγάλες αλλαγές στο πρόγραμμα, ο Barroso αποφάσισε να γίνει ο πρώτος από τους υψηλά ιστάμενους Ευρωπαίους ηγέτες που επισκέφθηκε την Ελλάδα από την αρχή της κρίσης.
Η συζήτηση μεταξύ των Barroso και Σαμαρά διήρκησε περί τις δύο ώρες. O Barroso διεμήνυσε στον νέο πρωθυπουργό της Ελλάδας ότι οι ελληνικές αξιώσεις για μεγάλες αλλαγές στο πρόγραμμα πρέπει να σταματήσουν. Κατά τις πληροφορίες, ο Barroso ζήτησε από τον Σαμαρά να διαθέσει τουλάχιστον έναν χρόνο εκτελώντας τις απαιτήσεις του προγράμματος και μετά το πέρας των 12 μηνμών, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο αναθεώρησης του προγράμματος. Αλλά η εκτέλεση του προγράμματος θα έπρεπε να προηγηθεί, διεμήνυσε ο Barroso. "Μην αρχίσεις να ζητάς νέους όρους. Δεν υπάρχει περίπτωση. Το πρώτο μήνυμα που πρέπει να μεταφέρεις στη Γερμανία είναι πως θα κάνεις αυτά που ζητούνται", φέρεται να κατέστησε σαφές στον Σαμαρά ο πρόεδρος της Κομισιόν. Τότε ο Σαμαράς φαίνεται πως άρχισε να ξαναγράφει τη δήλωσή του χειρόγραφα... δηλώνοντας αργότερα στους δημοσιογράφους ότι θα ξεκινήσει άμεσα την εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων!
"Ο Αντώνης Σαμαράς έκανε την πιο εντυπωσιακή αναστροφή στην ιστορία", φέρεται να δήλωσε υπουργός της προηγούμενης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Απλά κανείς δεν ήξερε τις επιπτώσεις του Grexit!
Τελικά το θέμα κατέληξε στη Merkel, η οποία μετά από έξι εβδομάδες διακοπών γύρισε στο Βερολίνο έχοντας λάβει την απόφασή της... Δεν θα προχωρούσε στο Grexit αν κανείς από τους συμβούλους της δεν μπορούσε να συμφωνήσει για τις συνέπειες.
"Όλοι λέτε: Συγγνώμη αλλά δεν ξέρουμε. Αν δεν ξέρετε, τότε κι εγώ δεν θα πάρω αυτό το ρίσκο", φέρτεται να είχε ξεκαθαρίσει τότε η Καγκελάριος.
Ο κίνδυνος για Grexit εντός ευρώ άρχισε να υποχωρεί. Η Μerkel έκανε μια συμβολική επίσκεψη στην Αθήνα τον Οκτώβριο. Στις Βρυξέλλες, μετά από σειρά συναντήσεων των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, ένα αναθεωρημένο πακέτο διάσωσης συμφωνήθηκε για την Ελλάδα, μέσω του οποίου υποσχέθηκαν στην Αθήνα νέα ελάφρυνση χρέους, όταν η χώρα πετύχαινε πρωτογενές πλεόνασμα, όπερ και έγινε το 2013.
"Η συμφωνία για την εκταμίευση της δόσης των 34,3 δισ. ευρώ προς την Αθήνα είχε επιτευχθεί, λίγες ώρες πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής του Νοεμβρίου του 2012. Προσερχόμενος στη Σύνοδο ο Αντώνης Σαμαράς έκανε μια σύντομη δήλωση... Η αλληλεγγύη στην Ευρωζώνη είναι ζωντανή. Το Grexit πέθανε... Ποτέ ξανά η Ελλάδα δεν απειλήθηκε με έξοδο από το ευρώ", καταλήγουν οι Financial Times.