Αυτός είναι ο πραγματικός λογαριασμός των μέτρων μετά το 2019

Αυτός είναι ο πραγματικός λογαριασμός των μέτρων μετά το 2019
Η αλήθεια όπως την περιέγραψε την προηγούμενη εβδομάδα ο Γερούν Νταϊσενμπλουμ όσον αφορά στο πακέτο των «θετικών μέτρων» είναι σκληρή και γίνεται κατανοητή με έναν αριθμό: Για να εφαρμοστεί έστω και ένα από τα λεγόμενα «αντίμετρα», θα πρέπει προηγουμένως να έχει εξασφαλιστεί ότι τα έσοδα του δημοσίου –στο μεγαλύτερο κομμάτι τους φορολογικά- θα ξεπεράσουν το 2019 τις κρατικές δαπάνες κατά 6,9 δις. ευρώ.

Για να εφαρμοστεί μάλιστα ολόκληρο το πακέτο των θετικών μέτρων, θα πρέπει να εκτιμηθεί ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει ακόμη και στα 10,8 δις. ευρώ καθώς μόνο τότε θα δημιουργηθεί ο «δημοσιονομικός χώρος» για να διατεθούν περίπου 4 δις. ευρώ σε μειώσεις φόρων και καταβολές επιδομάτων. Αυτά ισχύουν για τα «αντίμετρα». Στα μέτρα -τη μείωση του αφορολογήτου που κλειδώνει στα 5910 ευρώ και τη μείωση των συντάξεων για την οποία η κυβέρνηση παζαρεύει ακόμη- το τοπίο είναι ξεκάθαρο: θα νομοθετηθούν «εδώ και τώρα» και θα εφαρμοστούν κανονικά από την 1η Ιανουαρίου του 2019.

Όσο περισσότερες είναι οι λεπτομέρειες που έρχονται στην επιφάνεια σχετικά με το περιεχόμενο της συμφωνίας του Eurogroup τον Φεβρουάριο, τόσο περισσότερο αποκαλύπτεται ότι το περίφημο πακέτο των θετικών μέτρων δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα «επικοινωνιακό αμπαλάρισμα» πρακτικών που είχαν ούτως ή άλλως συμφωνηθεί με τους δανειστές. Είναι πλέον σαφές ότι και για το 2019 θα πρέπει να διασφαλιστεί με κάθε τρόπο ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να μην πέσει κάτω από το όριο του 3,5% του ΑΕΠ. Με βάση τις προβλέψεις που θα συμπεριληφθούν στο μεσοπρόθεσμο σχέδιο για την περίοδο 2017-2021, το ΑΕΠ του 2019 θα έχει διαμορφωθεί –αν επιβεβαιωθούν φυσικά οι προβλέψεις για ανάπτυξη μέσα στην επόμενη 3ετία- περίπου στα 197,34 δις. ευρώ από περίπου 175 δις. ευρώ που έκλεισε το 2016. Έτσι, ο «πήχης» μπαίνει στα 6,9 δις. ευρώ. Αν εκτιμηθεί ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 διαμορφώνεται πάνω από τα 6,9 δις. ευρώ, τότε με τη «διαφορά» θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν θετικά μέτρα. Έτσι, αν υπολογιστεί ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 κλείνει στα 8 δις. ευρώ, τότε η τότε κυβέρνηση θα έχει στη διάθεσή της «δημοσιονομικό χώρο» 1,1 δις. ευρώ για να χρηματοδοτήσει μέρος από τα προσυμφωνημένα θετικά μέτρα.

Αυτό, δεν απέχει βέβαια από τη συμφωνία που ήδη προβλέπει το αναθεωρημένο μνημόνιο, μια συμφωνία η οποία ήδη ενεργοποιήθηκε για το 2016. Τι λέει το αναθεωρημένο μνημόνιο; Αν παρατηρηθεί υπέρβαση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος η ελληνική κυβέρνηση έχει το δικαίωμα να διαθέσει το υπερβάλλον ποσό σε παροχές για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους το περιεχόμενο των οποίων θα πρέπει να συμφωνηθεί με τους θεσμούς. Κάπως έτσι, προχώρησε και η διανομή του έκτακτου βοηθήματος στους συνταξιούχους με την 13η σύνταξη να κοστίζει περίπου 630 εκατ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό. Τι είναι το διαφορετικό που θα γίνει μετά το 2019; Απλώς η τότε κυβέρνηση, θα έχει –σε περίπτωση που παρατηρηθεί υπέρβαση στόχου- έναν συγκεκριμένο κατάλογο μέτρων στη διάθεσή της από τον οποίο θα πρέπει να επιλέξει ανάλογα βέβαια με τις αντοχές του κρατικού προϋπολογισμού.

Αν δει κανείς την προβλεπόμενη εξέλιξη του ΑΕΠ αλλά και τα ποσά στα οποία αντιστοιχεί το πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%, θα διαπιστώσει ότι για να υλοποιηθεί ολόκληρο το πακέτο των θετικών μέτρων που θα συμφωνήσει η κυβέρνηση με τους θεσμούς, η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει «παγκόσμιο παράδειγμα» δημοσιονομικών επιδόσεων. Ουσιαστικά, για να υλοποιηθούν θετικά μέτρα περίπου 4 δις. ευρώ (αυτό είναι το ποσό που αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ του 2019) θα πρέπει το πρωτογενές πλεόνασμα του συγκεκριμένου έτους να έχει αναρριχηθεί στα 11 δις. ευρώ ώστε με την ενεργοποίηση των θετικών μέτρων να μην πέσει κάτω από το κρίσιμο όριο των 6,9 δις. ευρώ (σ.σ αυτό είναι το 3,5% του ΑΕΠ). Στελέχη του οικονομικού επιτελείου εκτιμούν ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί. Δεν αμφισβητούν βέβαια τον κίνδυνο σημαντικών αποκλίσεων με κυριότερη αιτία την «κόπωση» των Ελλήνων από την υπερφορολόγηση η οποία θα συνεχιστεί –και με τη βούλα πλέον- τουλάχιστον μέχρι και το 2019.

Αναπάντητα παραμένουν αρκετά ερωτήματα και όσον αφορά στον «τεχνικό τρόπο» με τον οποίο θα εφαρμοστούν μέτρα και αντίμετρα:

  1. Είναι σαφές ότι η μείωση του αφορολογήτου στα 5910 ευρώ αλλά και η περικοπή των συντάξεων (μένει να αποφασιστεί αν θα γίνει σταδιακά ή εφάπαξ) θα νομοθετηθεί τώρα με ημερομηνία εφαρμογής την 1/1/2019 (σ.σ οι συντάξεις ενδέχεται να πάνε και στο 2020). Για τα αντίμετρα όμως, δεν είναι σαφές πώς θα νομοθετηθούν αφού η ενεργοποίησή τους τελεί υπό την αίρεση εκτέλεσης του δημοσιονομικού στόχου. Πιθανότατα, η διάταξη θα λάβει τη μορφή «εξουσιοδότησης» προς τον τότε υπουργό Οικονομικών (σ.σ κάτι ανάλογο που έγινε και με τον δημοσιονομικό κόφτη).
  2. Τα αντίμετρα δεν θα είναι ιεραρχημένα. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να συμβεί άλλωστε καθώς ουδείς γνωρίζει από τώρα ποια θα είναι η πορεία του ΑΕΠ και του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2019. Το ποια λοιπόν από τα αντίμετρα θα υλοποιηθούν και ποια όχι, είναι ακόμη ένα ερώτημα. Και αυτό, αναμένεται να αφεθεί να αποφασιστεί από αυτόν που θα κάθεται στην καρέκλα του υπουργού Οικονομικών το 2019.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ