Να τι είναι ο… ELA (Emergency Liquidity Assistance)

Όχι, η Τ.τ.Ε δεν θα αρχίσει να τυπώνει χρήμα. Αυτό που έχει να κάνει, και επειδή το ποσό είναι μεγάλο –το fpress.grμετέδωσε νωρίτερα τις πληροφορίες ότι πρόκειται για ποσό της τάξεως των πέντε δισεκατομμυρίων ευρώ- είναι να διαβιβάσει το αίτημα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία, στην επόμενη συνεδρίαση του διοικητικού της συμβουλίου θα αποφασίσει αν θα δώσει το πράσινο φως ή όχι. Με το δεδομένο ότι βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και ότι ο ELA(Emergency Liquidity Assistance) έχει γίνει …καραμέλα στο στόμα υποψηφίων βουλευτών και κομματικών εκπροσώπων παρουσιάζουμε το …manualτου ELA όπως έχει συνταχθεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Τα πιστωτικά ιδρύματα στη ζώνη του ευρώ έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν χρηματοδότηση από τις κεντρικές τράπεζες όχι μόνο μέσω της διενέργειας πράξεων νομισματικής πολιτικής αλλά, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και μέσω της παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (Emergency Liquidity Assistance - ELA).

Ως έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα νοείται η παροχή εκ μέρους εθνικής κεντρικής τράπεζας (ΕθνΚΤ)του Ευρωσυστήματος:

(α) χρήματος κεντρικής τράπεζας ή/και

(β) κάθε άλλης μορφής στήριξης η οποία ενδέχεται να επιφέρει αύξηση του χρήματος κεντρικής τράπεζας προς φερέγγυο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, ή προς όμιλο φερέγγυων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που αντιμετωπίζει προσωρινά προβλήματα ρευστότητας, χωρίς ωστόσο η ενέργεια αυτή να εντάσσεται στο πλαίσιο άσκησης της ενιαίας νομισματικής πολιτικής.

Η έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα παρέχεται με ευθύνη της ενδιαφερόμενης ΕθνΚΤ (στην προκειμένη περίπτωση με ευθύνη της Τράπεζας της Ελλάδας). «Αυτό σημαίνει ότι η εν λόγω ΕθνΚΤ αναλαμβάνει το κόστος και τους κινδύνους που ενδέχεται να προκύψουν από την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα» αναφέρει κείμενο της ΕΚΤ.

Βάσει του άρθρου 14.4 του Καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Καταστατικό του ΕΣΚΤ) ανατίθεται στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ η αρμοδιότητα περιστολής των πράξεων παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα, εφόσον το Διοικητικό Συμβούλιο αποφανθεί ότι οι εν λόγω πράξεις παρακωλύουν τους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Στην περίπτωση αυτή το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει με πλειοψηφία δύο τρίτων των ψήφων. Προκειμένου να είναι σε θέση να αξιολογήσει ορθώς κατά πόσον τίθεται θέμα παρακώλυσης, το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να ενημερώνεται εγκαίρως για τη διενέργεια τέτοιων πράξεων.

Οι σχετικές διαδικασίες θεσπίστηκαν το 1999 και έκτοτε αναθεωρούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τα βασικά χαρακτηριστικά τους εκτίθενται συνοπτικά παρακάτω:

Κατά κανόνα, οι ΕθνΚΤ παρέχουν στην ΕΚΤ λεπτομερή στοιχεία για κάθε πράξη έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα, το αργότερο εντός δύο εργάσιμων ημερών από την εκτέλεση της εν λόγω πράξης. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα εξής:

1. τον αντισυμβαλλόμενο προς τον οποίο χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα·

2. την ημερομηνία αξίας και την ημερομηνία λήξης της έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα που χορηγήθηκε ή που πρόκειται να χορηγηθεί·

3. το ποσό της έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα που χορηγήθηκε ή που πρόκειται να χορηγηθεί·

4. το νόμισμα στο οποίο χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα·

5. τις εξασφαλίσεις/εγγυήσεις έναντι των οποίων χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, συμπεριλαμβανομένων της αποτίμησης των παρεχόμενων εξασφαλίσεων και τυχόν περικοπών αποτίμησης που εφαρμόζονται σε αυτές, και, όπου κρίνεται σκόπιμο, λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις παρεχόμενες εγγυήσεις και τους όρους τυχόν συμβατικών διασφαλίσεων·

6. το επιτόκιο που θα καταβληθεί από τον αντισυμβαλλόμενο επί του ποσού της έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα που χορηγήθηκε ή που πρόκειται να χορηγηθεί·

7. τους ειδικούς λόγους για τους οποίους χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα (π.χ. κάλυψη διαφορών αποτίμησης, εκροές καταθέσεων κ.λπ.)·

8. τη βραχυμεσοπρόθεσμη αξιολόγηση εκ μέρους του φορέα προληπτικής εποπτείας σχετικά με την κατάσταση ρευστότητας και τον βαθμό φερεγγυότητας του πιστωτικού ιδρύματος που λαμβάνει την έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να εξαχθούν θετικά συμπεράσματα όσον αφορά τη φερεγγυότητά του· και

9. όπου κρίνεται σκόπιμο, μια αξιολόγηση των διασυνοριακών προεκτάσεων ή/και των πιθανών συστημικών επιδράσεων της κατάστασης που επέβαλε/επιβάλλει την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα.

Οι παρεχόμενες πληροφορίες πρέπει να ενημερώνονται σε καθημερινή βάση, σε περίπτωση μεταβολής τους σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα. Επιπλέον, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και εφόσον κρίνεται σκόπιμο, το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες από την αντίστοιχη ΕθνΚΤ ή να διευρύνει τις απαιτήσεις υποβολής πληροφοριών/στοιχείων ή/και να τις καταστήσει πιο αυστηρές.

Τα όρια

Σε περίπτωση που το συνολικό ποσό των σχεδιαζόμενων πράξεων παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή προς συγκεκριμένο όμιλο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υπερβαίνει το όριο των 500 εκατ. ευρώ, η ενδιαφερόμενη ΕθνΚΤ οφείλει να ενημερώσει σχετικώς την ΕΚΤ το νωρίτερο δυνατόν πριν από την παροχή της αιτούμενης ενίσχυσης.

Σε περίπτωση που το συνολικό ποσό των σχεδιαζόμενων πράξεων έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή προς συγκεκριμένο όμιλο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υπερβαίνει το όριο των 2 δισεκ. ευρώ, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα εξετάζει κατά πόσον η διενέργεια των εν λόγω πράξεων θέτει κίνδυνο παρακώλυσης των στόχων και των καθηκόντων του Ευρωσυστήματος.

Κατόπιν σχετικού αιτήματος της ενδιαφερόμενης ΕθνΚΤ, το Διοικητικό Συμβούλιο δύναται να αποφασίσει να θεσπίσει όριο και να μην προβάλει αντιρρήσεις για τις σχεδιαζόμενες πράξεις έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα το ποσό των οποίων δεν υπερβαίνει το εν λόγω όριο και οι οποίες διενεργούνται εντός προκαθορισμένου σύντομου χρονικού διαστήματος. Το εν λόγω όριο δύναται επίσης να αφορά αρκετά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή/και αρκετούς ομίλους χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ταυτόχρονα.

Τουλάχιστον τρεις εργάσιμες ημέρες πριν από τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου κατά την οποία πρόκειται να εξεταστεί το εν λόγω αίτημα, η ΕθνΚΤ θα παρέχει:

 όλες τις εκ των προτέρων διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τα στοιχεία που αναφέρονται στα σημεία 1 έως 9 ανωτέρω, υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Σε περίπτωση που το όριο αφορά αρκετά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή/και αρκετούς ομίλους χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ταυτόχρονα, οι πληροφορίες θα πρέπει να παρέχονται ανά τράπεζα· και μια προβολή που καλύπτει, κατ’ αρχήν, τη χρονική περίοδο έως την επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου και αφορά το χρηματοδοτικό κενό κάθε τράπεζας που πρόκειται να λάβει έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, η οποία καταρτίζεται βάσει δύο σεναρίων, ήτοι το αναμενόμενο σενάριο και το σενάριο προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Σκοπός των διαδικασιών αυτών είναι να διασφαλιστεί επαρκώς η άσκηση των λειτουργιών του Διοικητικού Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 14.4 του Καταστατικού του ΕΣΚΤ όσον αφορά την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς μεμονωμένα πιστωτικά ιδρύματα. Οι διαδικασίες είναι δεσμευτικές για όλες τις ΕθνΚΤ και η αποτελεσματικότητά τους εξετάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.