«Μαύρες τρύπες» προ των πυλών – Το κυβερνητικό σχέδιο για να αποφευχθεί ο κόφτης

Στο οικονομικό επιτελείο, παρά την... ευφορία της εκταμίευσης της δόσης, βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού, καθώς αντιλαμβάνονται ότι όσο κι αν «παγώνουν» οι πληρωμές, αν οι φόροι δεν «τραβήξουν», ο «κόφτης» έρχεται πιο κοντά. Με αυτό το σκεπτικό, άλλωστε, ήδη εκπονείται Σχέδιο Β, έτσι ώστε αν το Σεπτέμβριο-Οκτώβριο διαπιστωθεί ότι υπάρχει τάση δημοσιονομικών αποκλίσεων, να ενεργοποιηθεί αυτό το Σχέδιο, προκειμένου να μην χρειαστεί να εφαρμοστούν οι περικοπές του «κόφτη».

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που καλείται να λύσει άμεσα το υπουργείο Οικονομικών είναι η υποαπόδοση των έμμεσων φόρων και ειδικά του ΦΠΑ, καθώς το 75% της επίσημης «τρύπας» οφείλεται στην υστέρηση των εσόδων από το πεδίο της κατανάλωσης. Φταίει άραγε η μείωση της ζήτησης; Όπως επισημαίνει έμπειρο στέλεχος της Φορολογικής Διοίκησης στα «Π», «αυτό είναι μόνο η παρωνυχίδα». Τα στοιχεία που καταφτάνουν από όλες τις περιοχές της Ελλάδας είναι απίστευτα, καθώς δείχνουν ότι με εξαίρεση τα μεγάλα αστικά κέντρα, υπάρχει υστέρηση στις εισπράξεις ΦΠΑ που κυμαίνεται από 20% ως 60%! Πού παρατηρείται η μεγαλύτερη υστέρηση; Εκεί απ' όπου πέρσι το υπουργείο Οικονομικών είχε ανέλπιστα μεγάλη ροή εσόδων ΦΠΑ: στις τουριστικές περιοχές, ειδικά στη νησιωτική Ελλάδα και συγκεκριμένα στα αποκαλούμενα πλούσια νησιά των Κυκλάδων.

ΟΙ ΚΑΡΤΕΣ. Τι είχε συμβεί το περσινό καλοκαίρι; Η υποχρεωτική χρήση πλαστικού χρήματος ελέω capital controls, που «έδεσε» τα χέρια όσων καταστηματαρχών επιδίδονται στο γνωστό σπορ της φοροδιαφυγής. Φέτος, όμως, όχι μόνο δεν υπάρχει αυτό το μέτρο πίεσης -ούτε καν ως κίνητρο συλλογής αποδείξεων- αλλά συν τοις άλλοις δεν υπάρχει πειστικός σχεδιασμός προληπτικών ελέγχων. Όπως σημειώνει, δε, το ίδιο στέλεχος, ακόμα κι αν έβγαιναν όλοι οι εφοριακοί στους δρόμους, το αποτέλεσμα θα ήταν μάλλον απογοητευτικό, αφού το υπουργείο Οικονομικών φρόντισε να... πυροβολήσει τα πόδια του καταργώντας τα αυτοτελή πρόστιμα για τη μη έκδοση αποδείξεων, που λειτουργούσαν ως φόβητρο. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Ακόμα και στους υποτυπώδεις και αποσπασματικούς ελέγχους που διενεργούνται, τα πρόστιμα είναι επιεικώς γελοία αφού δεν ξεπερνάνε τα 20- 30 ευρώ, με δεδομένο ότι υπολογίζονται, πλέον, στο 50% του ΦΠΑ που αντιστοιχεί στις αποδείξεις, οι οποίες δεν εκδίδονται. «Η αγορά έχει αποθρασυνθεί» σημειώνει το ίδιο στέλεχος, αναδεικνύοντας και το οξύ πρόβλημα της πρακτικής αδυναμίας όχι μόνο προληπτικού αλλά και τακτικού ελέγχου στους ελεύθερους επαγγελματίες, ειδικά σε εκείνους που δεν υπάγονται καν σε καθεστώς ΦΠΑ.

«Αν δεν γίνει κάτι εγκαίρως μπορεί να φτάσουμε ακόμα και σε “τρύπα” 2 δισ. ευρώ στο τέλος του έτος», σημειώνει ο ίδιος, με φόντο την πρόβλεψη για αύξηση κατά περίπου 250 εκατ. ευρώ των εσόδων ΦΠΑ λόγω αύξησης του βασικού συντελεστή στο 24%. Πριν θεωρήσει κανείς υπερβολική ή απαισιόδοξη αυτή την εκτίμηση, θα πρέπει να συνυπολογίσει το ότι εκτός της εκτεταμένης μικρομεσαίας φοροδιαφυγής, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα από την αρνητική εικόνα στο πεδίο της κατανάλωσης. Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους: στους πρώτους τρεις μήνες του έτους ο όγκος των λιανικών πωλήσεων ήταν μειωμένος κατά 3,4% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό χρονικό διάστημα και μπορεί να πει κανείς με ασφάλεια ότι πρόκειται για το χειρότερο ξεκίνημα από το 2013 και μετά, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την τάση που διαμορφώνεται και τις εισπράξεις ΦΠΑ.

ΝΩΡΙΤΕΡΑ. Μιλώντας κανείς με στελέχη του οικονομικού επιτελείου αντιλαμβάνεται ότι μόνο αν πέσει ο... ουρανός θα τεθεί σε εφαρμογή ο περιβόητος «κόφτης». Κι αυτό όχι γιατί βάζουν το χέρι στη φωτιά ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι θα καλυφθούν, αλλά γιατί ως τον Απρίλιο του 2017 που θα κριθεί αν πρέπει ή δεν πρέπει να ενεργοποιηθεί ο «κόφτης», μεσολαβεί η ψήφιση του Προϋπολογισμού. Τι σημαίνει αυτό; Ότι αν μπαίνοντας στο φθινόπωρο διαπιστωθούν αποκλίσεις μη αναστρέψιμες στο πεδίο των εσόδων, οι διορθώσεις που θα γίνουν για να καλυφθεί το αρνητικό carry over στον Προϋπολογισμό του 2017, θα «πιάσουν» και τους τελευταίους μήνες του 2016.

Τα... υποψήφια προς επίσπευση μέτρα είναι οι αυξήσεις των φόρων που έχουν ήδη ψηφιστεί ήτοι οι αυξήσεις στα καύσιμα, στα τσιγάρα και στη σταθερή τηλεφωνία, όπως επίσης η έναρξη της φορολόγησης των ηλεκτρονικών τσιγάρων και του καφέ. Ειδικά όσον αφορά στα καύσιμα, με σφόδρα πιθανό το ενδεχόμενο οι ως τώρα υπολογισμοί να είναι φιλόδοξοι, είναι πολύ πιθανόν οι αυξήσεις να γίνουν πιο... γενναίες. Υπενθυμίζεται ότι στο τραπέζι βρίσκεται ο συνδυασμός τελών κυκλοφορίας και καυσίμων, ως συγκοινωνούντα δοχεία, ήτοι η μείωση των τελών και η περαιτέρω αύξηση της φορολογίας των καυσίμων, προκειμένου να επιβαρύνεται η χρήση των Ι.Χ.

Η ιδιαιτερότητα με τα καύσιμα

Ειδική περίπτωση χαρακτηρίζεται το πεδίο των καυσίμων, καθώς μπορεί η αναπροσαρμογή των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στην αμόλυβδη και στο πετρέλαιο κίνησης να ξεκινάει από την 1η Ιανουαρίου, ωστόσο τα πρώτα μηνύματα από την αγορά των πετρελαιοειδών είναι ανησυχητικά και δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι το πρώτο τεστ για το υπουργείο Οικονομικών θα είναι οι εισπράξεις από το πετρέλαιο θέρμανσης, που ξεκινά να διατίθεται στα μέσα Οκτωβρίου, με «φουσκωμένο» φόρο κατά 6 λεπτά το λίτρο. Ποια ήταν η λογική των αυξήσεων στη φορολογία βενζίνης- πετρελαίου; Οτι οι χαμηλές διεθνείς τιμές επιτρέπουν μια επιβάρυνση στις εγχώριες λιανικές τιμές. Ωστόσο τα ως τώρα στοιχεία ανατρέπουν αυτό το σκεπτικό:

Οι πωλήσεις στον κλάδο των καυσίμων σημείωσαν πτώση 6,8% στο πρώτο τρίμηνο του έτους, κάτι που δεν παρατηρήθηκε ούτε στις περιόδους των υψηλότερων διεθνών τιμών κι αυτό σημαίνει ότι η δαπάνη μετακίνησης έχει καταστεί, πλέον, ελαστική για μεγάλη μερίδα των πολιτών.
Τα έσοδα από τους φόρους καυσίμων είναι μειωμένα κατά 183 εκατ. ευρώ σε σχέση με τους στόχους και κατά 189 εκατ. ευρώ σε σχέση με πέρσι.

Πηγή: Από την εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ που κυκλοφορεί κάθε Σάββατο στα περίπτερα με πολλές προσφορές και πλούσιο παρασκήνιο.