Κόκκινος συναγερμός στην Ευρώπη για την κρίση στην Τουρκία

Δηλαδή πολύ πριν η κυβέρνηση Τραμπ επιβάλει δασμούς σε τουρκικά προϊόντα, ως αντίποινα για την άρνηση της Άγκυρας να απελευθερώσει τον Άντριου Μπράνσον, τον Αμερικανό πάστορα που κατηγορεί για τρομοκρατικές δραστηριότητες και Γκιουλενισμό.

Πραγματικά, τα «πυρά» του Τραμπ επέτρεψαν στον Ερντογάν να παρουσιάσει την οικονομική κρίση σαν το αποτέλεσμα μίας άδικης επίθεσης την οποία έχει εξαπολύσει η Δύση κατά της χώρας του. Και στην Τουρκία, αυτές οι πατριωτικές κορώνες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος. Όταν ο Ερντογάν καλεί τους Τούρκους να μετατρέψουν τις οικονομίες τους από δολάρια και ευρώ σε λίρες και να μποϊκοτάρουν την αμερικανική Apple, εκείνοι απαντούν σκίζοντας δολάρια, ρίχνοντας μπουκάλια Coca Cola στις τουαλέτες και πυροβολώντας τα iPhones τους.

Όμως για τους οικονομολόγους, οι αιτίες αυτής της κρίσης θα πρέπει να αναζητηθούν στην κακοδιαχείριση του ίδιου του Ερντογάν. Με ανεύθυνο δανεισμό και τεράστια δημόσια έργα που δεν έχουν καμία ελπίδα να βγάλουν τα λεφτά τους, ο Τούρκος πρόεδρος ανέβασε το μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της δεκαετίας στο 6,8% αλλά και τα ποσοστά της δημοτικότητάς του στα ύψη.

Τώρα, κάποιοι βλέπουν στην Τουρκία τις ενδείξεις μιας κρίσης σαν και αυτή που έπληξε την αμερικανική οικονομία το 2008. Περίπου 800.000 από τις νέες κατοικίες που οικοδομήθηκαν τα τελευταία χρόνια παραμένουν απούλητες, ενώ την ίδια στιγμή, η τουρκική οικονομία βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στα χρέη. Μόνο οι τουρκικές επιχειρήσεις υπολογίζεται ότι έχουν δανειστεί 222,8 δισ. δολάρια από το εξωτερικό, με τα περισσότερα από αυτά τα δάνεια να έχουν εκδοθεί σε δολάρια και σε ευρώ. Όμως το πρόβλημα όλων αυτών των επιχειρήσεων -συμπεριλαμβανομένης και της Turk Telekom- είναι ότι ενώ εισπράττουν λίρες (η αξία των οποίων κατρακυλά μέρα με τη μέρα), πρέπει να αποπληρώσουν τα δάνειά τους σε δολάρια. Η JP Morgan υπολόγιζε πρόσφατα ότι η Τουρκία πρέπει να αποπληρώσει μέσα στον επόμενο χρόνο εξωτερικά χρέη 179 δισ. δολαρίων, με τα περισσότερα εξ αυτών να βαραίνουν τις τράπεζες και τις υπόλοιπες επιχειρήσεις της χώρας. Στις 17 Αυγούστου, οι οίκοι αξιολόγησης Moody’s και S&P έριξαν την Τουρκία ακόμα πιο βαθιά στο junk, με τη Fitch να επισημαίνει ότι «η απουσία μιας ορθόδοξης απάντησης της νομισματικής πολιτικής στην πτώση της λίρας και η ρητορική των τουρκικών αρχών έχουν αυξήσει τη δυσκολία αποκατάστασης της οικονομικής σταθερότητας».

Για τους οικονομολόγους, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι η χρεοκοπία της Turk Telekom (ο έλεγχος της οποίας μόλις πέρασε στα χέρια των πιστωτριών τραπεζών της) θα έχει και συνέχεια. «Ξέρουμε ότι κάποιες επιχειρήσεις είναι αφερέγγυες και κάποιες απλά δεν έχουν ρευστότητα. Απλά δεν ξέρουμε ποιες είναι αυτές, και μέχρι να το μάθουμε, θα έχουν καεί όλες», είπε στο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy οικονομολόγος του Bilkent University της Άγκυρας.

Και ενώ κάποιοι αναλυτές προσπαθούν να καταλάβουν τι κρύβεται πίσω από την προθυμία του Ντόναλντ Τραμπ να ρίξει λάδι στη φωτιά της τουρκικής κρίσης, η Γερμανία παρακολουθεί με προβληματισμό. Για το Βερολίνο, η κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας θα μπορούσε να έχει παρενέργειες στην Ευρώπη, να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και να θέσει σε κίνδυνο τη συμφωνία για τους πρόσφυγες. Όλες αυτές οι ανησυχίες είναι που φαίνεται να πείθουν τη Γερμανία να βάλει το χέρι στην τσέπη, προκειμένου να παράσχει οικονομική βοήθεια στην Τουρκία. Με τη Γαλλία να ακολουθεί, οι διεργασίες έχουν αρχίσει ήδη στην Ευρώπη ώστε πρώτα να προσδιοριστούν οι πιθανές οικονομικές ανάγκες της Τουρκίας και στη συνέχεια να βρεθεί ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να δοθεί η βοήθεια αυτή, με δεδομένο ότι η οποιαδήποτε εμπλοκή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου πιθανότατα θα προσέκρουε στο βέτο των Αμερικανών. Το βέβαιο είναι ότι το ζήτημα της οικονομικής στήριξης θα βρίσκεται στην ατζέντα της συνάντησης με τη Μέρκελ, κατά την επίσκεψη του Ερντογάν στο Βερολίνο, στις 28 Σεπτεμβρίου.

Πηγή: Από την εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ που κυκλοφορεί κάθε Σάββατο στα περίπτερα όλης της χώρας