Τα οχτώ «αγκάθια» της β΄ αξιολόγησης

Οι δύο πλευρές θα ανανεώσουν το ραντεβού τους για τις κατ’ ιδίαν διαπραγματεύσεις για μετά τις 10 Νοεμβρίου, με προοπτική να τις ολοκληρώσουν μέχρι τις 20-25 Νοεμβρίου, ώρες ή ημέρες πριν από τη συνεδρίαση του Euro Working Group της 25ης Νοεμβρίου.

Παρά τον σημαντικό αριθμό των θεμάτων που παραμένουν ανοικτά, η ελληνική πλευρά εξακολουθεί να ελπίζει ότι μέχρι το τελευταίο Eurogroup της χρονιάς, που είναι προγραμματισμένο για τις 5 Δεκεμβρίου, θα έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος όχι μόνο στα 40 και πλέον προαπαιτούμενα της β’ αξιολόγησης, αλλά και στο ζήτημα της διευθέτησης του ελληνικού χρέους, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα.

Τα σημεία τριβής

Στον εξαήμερο γύρο επαφών προέκυψαν πολλές διαφωνίες για κρίσιμα ζητήματα. Οι συζητήσεις θα συνεχιστούν σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων προκειμένου να αξιολογηθούν στοιχεία και επιχειρήματα των δύο πλευρών, ώστε στον δεύτερο και τελικό γύρο αυτής της αξιολόγησης να υπάρξουν προϋποθέσεις για κλείσιμο των ανοικτών μετώπων.

Τα κυριότερα μέτωπα στα οποία η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα εισέπραξε το «όχι» των θεσμών είναι:

1. Το θέμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Οι θεσμοί φέρονται να έχουν απορρίψει το αίτημα για επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, παραπέμποντας για το συγκεκριμένο θέμα σε συζήτηση που θα γίνει μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, δηλαδή πρακτικά μετά τον Αύγουστο του 2018. Η ελληνική πλευρά, επικαλούμενη το «ευρωπαϊκό κεκτημένο», επιθυμεί να επαναφέρει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και το θέμα παραμένει ανοικτό.

2. Το θέμα των ομαδικών απολύσεων, αλλά και της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία. Οι θεσμοί επιμένουν στην πλήρη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων και την άρση του περιορισμού του 5% ανά μήνα που ισχύει σήμερα για τις επιχειρήσεις με μεγάλο αριθμό εργαζομένων.

3. Το θέμα των «κόκκινων» δανείων και του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα προσήλθε στη διαπραγμάτευση με αίτημα η δυνατότητα του εξωδικαστικού συμβιβασμού να ισχύσει για όλους ανεξαιρέτως τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις. Οι θεσμοί το αρνούνται και επιμένουν στο να υπάρξει η συγκεκριμένη δυνατότητα μόνο για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Ουσιαστικά, το κουαρτέτο θέλει το δικαίωμα ένταξης στον νέο νόμο να δίδεται μόνο στις επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερα από 250 άτομα προσωπικό και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 50 εκατ. ευρώ. Στο θέμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού υπάρχουν και άλλες διαφωνίες, όπως για παράδειγμα το αν θα εξαιρούνται ή όχι του «κουρέματος» οφειλές προς την εφορία και κυρίως οφειλές που αφορούν σε Φόρο Προστιθέμενης Αξίας αλλά και Φόρο Μισθωτών Υπηρεσιών.

4. Οι θεσμοί λένε «όχι» και στις ελληνικές προτάσεις για τον τρόπο χρηματοδότησης του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, το οποίο, με βάση το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, απαιτεί κονδύλια της τάξεως των 530 εκατ. ευρώ και χωρίς να πρόκειται για καθολική εφαρμογή (το πλήρες ετήσιο κόστος ανέρχεται στα 900 εκατ. ευρώ). Οι θεσμοί φέρονται να ζητούν καταργήσεις άλλων επιδομάτων προκειμένου να εξοικονομηθούν πόροι, ενώ στο τραπέζι έχει πέσει και η μείωση της έκπτωσης φόρου που ισοδυναμεί με αφορολόγητο 8.800 ευρώ για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες.

5. Δεν υπάρχει η έγκριση των θεσμών για την προώθηση του νομοσχεδίου οικειοθελούς αποκάλυψης των κρυφών εισοδημάτων. Το κουαρτέτο φέρεται να επιμένει στη θέσπιση φορολογικού συντελεστή άνω του 80% σε περίπτωση που προχωρήσει το νομοσχέδιο, κάτι που πρακτικά θα μηδενίσει τις πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος. Η ελληνική πλευρά έχει αντιπροτείνει συντελεστές της τάξεως του 50%-60% (ο συντελεστής εξαρτάται από το αν έχει ήδη ξεκινήσει φορολογικός έλεγχος για τον φορολογούμενο ή όχι), αλλά αυτό δεν γίνεται δεκτό από τους θεσμούς.

6. Καμία συμφωνία δεν υπάρχει και για το θέμα του ακατάσχετου λογαριασμού, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να μπλοκάρει και το νομοσχέδιο για τα κίνητρα χρήσης του πλαστικού χρήματος. Η συζήτηση έχει φτάσει στο να είναι ακατάσχετο μόνο ένα μέρος του τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο θα κατατίθεται από τις τράπεζες το αντίτιμο από τις πωλήσεις προϊόντων με πλαστικό χρήμα. Η ελληνική πλευρά είχε προτείνει να εξαιρούνται από την κατάσχεση ποσά που προορίζονται για μισθοδοσία, πληρωμές ΦΠΑ και ασφαλιστικών εισφορών, αλλά ο διαχωρισμός έχει κριθεί δυσχερής από τους δανειστές και η πρόταση δεν φαίνεται να προχωράει.

7. Στο μικροσκόπιο έχουν μπει και οι προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού του 2017, ειδικά μετά την αναθεώρηση προς το χειρότερο του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2015 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Πέρα από τη χρηματοδότηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, που ισοδυναμεί με διαφωνία περίπου 530 εκατ. ευρώ, υπάρχουν και άλλα «θολά» σημεία, όπως η περικοπή των δαπανών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας (συνολικά, το συγκεκριμένο υπουργείο έχει δεσμευτεί για περικοπές περίπου 90 εκατ. ευρώ).

8. Μεγάλο θέμα έχει προκύψει και με τα ειδικά μισθολόγια και τους περίπου 190.000 εργαζόμενους που αμείβονται με αυτά. Οι δανειστές επιμένουν και στην κατάργηση ειδικών μισθολογίων, αλλά και στη γενναία περικοπή της μισθολογικής δαπάνης. Στον προϋπολογισμό έχει εγγραφεί ποσό της τάξεως των 34 εκατ. ευρώ.