Πόσα ψάχνει η κυβέρνηση από φόρους και αποκρατικοποιήσεις για να αποφύγει τον κόφτη

Και δεν είναι μόνο οι φόροι: οι καθυστερήσεις στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων έχουν ως αποτέλεσμα τα έσοδα του ΠΔΕ να εμφανίζουν σημαντική υστέρηση ενώ και στο σκέλος των αποκρατικοποιήσεων, το σύνολο του εισπρακτικού στόχου πρέπει να καλυφθεί μέσα στο β’ εξάμηνο. Τι σημαίνουν όλα αυτά στην πράξη;

• Από τον Αύγουστο μέχρι τον Δεκέμβριο (και με ένα μικρό «μαξιλάρι» του Γενάρη καθώς έχει μετατεθεί η 5ηδόση του ΕΝΦΙΑ) θα πρέπει να εισπραχθούν φόροι συνολικού ύψους 21 δις. ευρώ. Αντιστοιχούν καθαρά έσοδα της τάξεως των 4,2 δις. ευρώ ανά μήνα, ποσό που είναι εφικτό να εισπραχθεί όχι όμως εύκολα λόγω και της δεινής οικονομικής κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις.
• Μέχρι το τέλος του έτους, απαιτούνται εισπράξεις 1,8 δις. ευρώ αποκλειστικά από αποκρατικοποιήσεις. Η επίτευξη του στόχου θα κριθεί κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από το αν το τίμημα για την ανάθεση της εκμετάλλευσης των περιφερειακών αεροδρομίων στηFraportθα εισπραχθεί εμπρόθεσμα καθώς μόνο από τη συγκεκριμένη συναλλαγή τα έσοδα ανέρχονται στα 1,234 δις. ευρώ. Η μεταβίβαση του πακέτου του ΟΛΠ δεν έγινε όπως είχε προγραμματιστεί μέσα στον Ιούλιο αλλά πλέον ολοκληρώθηκε και δίνει "αέρα» 280 εκατ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό. Σοβαρές πιθανότητες υπάρχουν να εισπραχθεί μέχρι το τέλος του έτους και τα τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ από τη μεταβίβαση του 5% του ΟΤΕ αρχικά από το δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ και στη συνέχεια από το ΤΑΙΠΕΔ στην γερμανικήDeutscheTelecom.
• Περισσότερα από 2,2 δις. ευρώ θα πρέπει να είναι και τα έσοδα του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων στο διάστημα Ιουλίου-Δεκεμβρίου καθώς στο εξάμηνο, είχε παρατηρηθεί υστέρηση της τάξεως των 642 εκατ. ευρώ. Η υστέρηση στα έσοδα του ΠΔΕ «χτυπάει» τον στόχο των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού.

Στο οικονομικό επιτελείο, περιμένουν τα αναλυτικά στοιχεία από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για να εντοπίσουν τα αίτια της «τρύπας» των 513 εκατ. ευρώ που καταγράφηκε τον Ιούλιο. Είναι γεγονός ότι η υστέρηση υπολογίζεται έναντι του στόχου που είχε προσδιοριστεί τον περασμένο Οκτώβριο για τις ανάγκες κατάρτισης του κρατικού προϋπολογισμού. Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομικών ουδέποτε είχε ανακοινώσει αναθεώρηση στόχων. Άλλωστε, οι μηνιαίοι στόχοι μικρή σημασία έχουν. Το γεγονός ότι απατούνται φορολογικά έσοδα 21 δις. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους για να παρουσιαστεί το πρωτογενές πλεόνασμα του 0,5% του ΑΕΠ δεν αλλάζει. Όσο για τους παράγοντες που προκαλούν ανησυχία στο οικονομικό επιτελείο, είναι οι ακόλουθοι:

• «Μαξιλάρι» της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ είχε δημιουργηθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο εξαιτίας της αποθεματοποίησης τσιγάρων από τις εταιρείες καπνικών. Η αποθεματοποίηση κορυφώθηκε τον Μάιο πριν τη ψήφιση του νόμου με τα μέτρα και αποτυπώθηκε ως τεράστια ενίσχυση των εσόδων τον Ιούνιο. Δεδομένου ότι πέρασε διάταξη στον νόμο (σ.σ οι εταιρείες καπνικών απαγορεύεται να κάνουν προμήθειες που υπερβαίνουν το μέσο όρο του προηγούμενου δωδεκαμήνου ενόψει της αύξησης του φόρου από τις αρχές του χρόνου) λόγοι αποθεματοποίησης δεν υπάρχουν πλέον. Έτσι, το «μαξιλάρι» θα αρχίζει να ξεφουσκώνει μέχρι το τέλος του έτους φαινόμενο που εκτιμάται ότι θα αποτυπωθεί και στα αναλυτικά στοιχεία του Ιουλίου.
• Έχει καταγραφεί από τις αρχές του χρόνου υστέρηση στα έσοδα από τα πετρελαιοειδή η οποία οφείλεται σε δύο λόγους: στη συνεχιζόμενη μείωση της κατανάλωσης και στην στροφή προς την πετρελαιοκίνηση. Η διατήρηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα, λειτουργεί εις βάρος των εσόδων καθώς πλήττονται τα έσοδα από τον ΦΠΑ. Το πρόβλημα αναμένεται να συνεχιστεί μέχρι το τέλος του χρόνου. Ήδη από το εξάμηνο υπήρχε υστέρηση της τάξεως των 170 εκατ. ευρώ λόγω πετρελαιοειδών η οποία εκτιμάται ότι έχει διευρυνθεί τον Ιούλιο
• Με τον φετινό ΕΝΦΙΑ, η κυβέρνηση αναλαμβάνει ένα μεγάλο ρίσκο: λόγω της μείωσης των αντικειμενικών αξιών η αξία των ακινήτων που έχουν στην κατοχή τους τα φυσικά πρόσωπα, μειώθηκε κατά τουλάχιστον 70 δις. ευρώ και αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο «κύριος φόρος» (σ.σ ο φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο) να συρρικνωθεί κατά περίπου 100 εκατ. ευρώ. Αυτό το «κενό» θα πρέπει να καλυφθεί από τους υπόχρεους σε συμπληρωματικό φόρο δηλαδή περίπου 450.000 φυσικά πρόσωπα και περίπου 50.000 επιχειρήσεις. Ουσιαστικά, περισσότερα σε σχέση με πέρυσι καλούνται να πληρώσουν περίπου 270.000 φυσικά πρόσωπα και 25.000 επιχειρήσεις. Επειδή η μέση πρόσθετη επιβάρυνση ανά φορολογούμενο ξεπερνά τα 300 ευρώ, στην πράξη θα φανεί αν αυτή η «συγκέντρωση» υποχρεώσεων στους λίγους, θα επηρεάσει τους συντελεστές εισπραξιμότητας του φόρου. Μετά την απόφαση να ανασταλεί η επιβολή του συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια, ο φόρος που θα βεβαιωθεί στους ιδιοκτήτες ακινήτων, θα είναι ακριβώς ίδιος με πέρυσι –περίπου 3,35 δις. ευρώ- κάτι που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια να μειωθεί η εισπραξιμότητα.

Πάντως, το οικονομικό επιτελείο αισιοδοξεί ότι ο στόχος για την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος (0,5%) είναι απολύτως εφικτός. Κάθε μήνα που θα περνάει από εδώ και πέρα, τα έσοδα θα ενισχύονται λόγω της αύξησης της παρακράτησης φόρου σε μισθούς και σε συντάξεις ενώ περισσότερα έσοδα αναμένονται και λόγω της αύξησης του ΦΠΑ. Δυστυχώς, τα μέτρα για την τόνωση της έκδοσης των αποδείξεων μέσω των ηλεκτρονικών πληρωμών, δεν αναμένεται να ενεργοποιηθούν μέχρι το τέλος του χρόνου καθώς ακόμη και να ψηφιστεί το νομοσχέδιο μέσα στον Σεπτέμβριο, δύσκολα θα είναι οι υπηρεσίες του υπουργείου έτοιμες τεχνικά για να συλλέξουν την πληροφορία μέσα στη χρονιά.