Ποια μέτρα φέρνουν οι θεσμοί για να περιοριστεί η “ζημιά” στον φετινό προϋπολογισμό

Κανείς φυσικά δεν μιλάει για πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα για να συμμαζευτεί η κατάσταση στους λίγους μήνες που απομένουν, αφού η χρονιά χαρακτηρίζεται ως χαμένη. Ο πονοκέφαλος δεν παύει να είναι ισχυρός και διπλός, αφού όσο επιδεινώνονται οι μακροοικονομικοί και οι δημοσιονομικοί δείκτες, τόσο μεγαλώνουν οι χρηματοδοτικές ανάγκες άρα και το ύψος του νέου δανείου που τελικά θα συμφωνηθεί με τους εταίρους και δανειστές.

Στην πραγματικότητα, η εκτίμηση για τα 86 δισ ευρώ θεωρείται παρελθόν και ήδη ο... λογαριασμός έχει ξεπεράσει τα 90 δισ ευρώ, λόγω του φετινού δημοσιονομικού εκτροχιασμού. Ποια είναι η πρώτη κίνηση των αποκαλούμενων θεσμών; Να περιορίσουν τη ζημιά το 2016 ήτοι να εξασφαλίσουν πρωτογενές πλεόνασμα και να βάλουν τον Προϋπολογισμό σε... ράγες, με στόχο να φτάσει στο 3,5% το 2018.

ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ. Η εξίσωση δεν είναι εύκολη, αφού στην πραγματικότητα οι τεχνοκράτες πρέπει να... τετραγωνίσουν τον κύκλο. Βασική παράμετρος είναι το ΑΕΠ, που φέτος μπορεί να βυθιστεί ως και 4%, χωρίς να προβλέπεται θετικό πρόσημο ούτε το 2016. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι πέρα από την αρνητική επίπτωση στα φετινά φορολογικά έσοδα, θα υπάρχει αρνητική (carry over) επίπτωση και στα έσοδα του 2016. Πληροφορίες αναφέρουν, μάλιστα, ότι ήδη εκφράζονται επιφυλάξεις για το κατά πόσο είναι ρεαλιστικές οι προβλέψεις εσόδων από την αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ.

Η πρώτη κίνηση των θεσμών θα γίνει στο δημοσιονομικό πεδίο, με στόχο την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος και το 2016 μπορεί να χαρακτηριστεί από σήμερα κιόλας ως έτος έντονης δημοσιονομικής προσαρμογής, με καταιγισμό μέτρων, όπως η αυξημένη παρακράτηση/ προκαταβολή φόρου εισοδήματος από επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες αλλά και μισθωτούς- συνταξιούχους.

Με το ίδιο σκεπτικό θα γίνει η προσέγγιση και στο συνταξιοδοτικό, αφού πέρα από τη βελτίωση των προοπτικών σε βάθος 40ετίας, οι θεσμοί ήδη πιέζουν για αλλαγές που θα φέρουν άμεσα αποτέλεσμα, όπως η επανεξέταση των συντελεστών αναπλήρωσης ήτοι του ύψους των συντάξεων. Σε αυτή τη λογική εντάσσεται και η κατάργηση του ΕΚΑΣ για πάνω από 350.000 συνταξιούχους.

Επειδή, όμως και οι θεσμοί έχουν μάθει το... μάθημα τους, αναγνωρίζοντας έστω με καθυστέρηση ότι τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα επιδεινώνουν την ύφεση, η δεύτερη παρέμβαση θα γίνει στο πεδίο των διαρθρωτικών αλλαγών, με έμφαση στα εργασιακά. Και το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι το πλαίσιο επιδέχεται μεγαλύτερης... ευελιξίας κι ως εκ τούτου η κυβέρνηση θα βρεθεί λίαν συντόμως αντιμέτωπη με την απαίτηση για κατάργηση όλων των διοικητικών εμποδίων για τις ομαδικές απολύσεις, ενώ οι νέου τύπου συλλογικές συμβάσεις μπορεί να κρύβουν δυσάρεστες εκπλήξεις για τους κατώτατους μισθούς, αφού ήδη έχουν στοχοποιηθεί ως... υψηλοί, σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και τα νέα δεδομένα της οικονομίας.

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ. «Χρειάζονται περισσότερες μεταρρυθμίσεις πριν από την πρώτη εκταμίευση» δήλωσε τουλάχιστον δύο φορές μέσα στα τελευταία 24ωρα η εκπρόσωπος της Κομισιόν, ωστόσο όσοι γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα αντιλαμβάνονται ότι δεν ήταν τα χείλη της Μίνα Αντρέεβα που έστελναν το μήνυμα στην Αθήνα, αλλά του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Η κυβέρνηση επί του παρόντος επιμένει ότι θέμα νέων προαπαιτούμενων, δηλαδή νέων νομοσχεδίων, πριν από τις 20 Αυγούστου, απλώς δεν υπάρχει και δεν προβλέπεται πουθενά. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση, αφού στο κείμενο της 12ης Ιουλίου τα δύο πολυνομοσχέδια συνδέονταν μόνο με την έναρξη των διαπραγματεύσεων και όχι με την πρώτη εκταμίευση. Από την άλλη, στο ίδιο κείμενο δεν προκύπτει σαφώς ότι για να εκταμιευθεί η πρώτη δόση από το τρίτο πακέτο απαιτούνται νέα μέτρα. Ποιο είναι, όμως, το θέμα; Ότι στο υπό διαμόρφωση Μνημόνιο μπορεί να τεθούν συγκεκριμένα προαπαιτούμενα, όπως ακριβώς γινόταν στο πρόσφατο παρελθόν. Επιπλέον, το αίτημα της κυβέρνησης για προκαταβολή τουλάχιστον 10 δισ ευρώ προκειμένου να κλείσει ο πρώτος γύρος ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, είναι μάλλον απίθανο να ικανοποιηθεί με συγκεκριμένες δεσμεύσεις.

Ποια μπορεί να είναι τα προαπαιτούμενα; Το “πακέτο” των διατάξεων για τις πρόωρες συντάξεις βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, αφού στην πραγματικότητα αποσύρθηκε την τελευταία στιγμή από το πρώτο πολυνομοσχέδιο, έτσι ώστε να γίνουν... βελτιώσεις. Το επίμαχο είναι η μεταβατική περίοδος, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι ασκούνται πιέσεις για μικρότερο διάστημα προσαρμογής ήτοι πριν από το 2022. “Γκρίνιες” υπάρχουν, επίσης, από τους δανειστές για την “ομπρέλα” προστασίας στα θεμελιωμένα δικαιώματα, αφού δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται τι σημαίνει “θεμελιωμένο” δικαίωμα από τη στιγμή που δεν έχει υποβληθεί αίτηση συνταξιοδότησης. Στο “πακέτο” αυτό θα συμπεριληφθεί, επίσης, η ποινή της μείωσης κατά 16% για όσους αποχωρούν πρόωρα.

Το «άνοιγμα» επαγγελμάτων, προϊόντων

Ως προαπαιτούμενο μπορούν να τεθούν, επίσης, διατάξεις για την απελευθέρωση επαγγελμάτων και προϊόντων, θέματα για τα οποία υπάρχει πολύ ζωηρή συζήτηση από την πρώτη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στην Αθήνα τα τεχνικά κλιμάκια. Το άνοιγμα της αγοράς είναι, άλλωστε, από τα λίγα που αναφέρονται με τόση λεπτομέρεια στο κείμενο της 12ης Ιουλίου. Αν και εκ πρώτης όψεως το θέμα φαίνεται πολιτικά ανώδυνο, κρύβει... παγίδες, αφού συμπεριλαμβάνει τις αλλαγές στον τρόπο παραγωγής και διακίνησης του νωπού γάλακτος, το ιδιοκτησιακό καθεστώς των φαρμακείων αλλά και τις προϋποθέσεις λειτουργίας των φούρνων κάτι που ανοίγει “παράθυρο” για τη διάθεση προϊόντων και εκτός φούρνων.

Το “πακέτο” για τους αγρότες, ως υψηλού κινδύνου, είναι πολύ πιθανόν ότι θα ενσωματωθεί στο φορολογικό νομοσχέδιο που θα έρθει το Σεπτέμβριο, με όλες τις αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος. Αντιθέτως, η ελληνική πλευρά δύσκολα θα αποφύγει τις άμεσες αλλαγές στη ρύθμιση των 100 δόσεων, ειδικά από τη στιγμή που επιχειρεί να βελτιώσει τους όρους της πάγιας ρύθμισης οφειλών. Οι αλλαγές που έρχονται στις 100 δόσεις δεν είναι ανώδυνες, καθώς κατ' αρχάς θα αυξηθεί το επιτόκιο, επιβαρύνοντας υπέρμετρα τους μικρούς οφειλέτες, που σήμερα έχουν μηδενικό επιτόκιο. Επιπλέον, όσοι δεν αφήνουν απλήρωτες τις φορολογικές τους υποχρεώσεις δεν τίθενται εκτός ρύθμισης, ενώ με κριτήρια που μένει να καθοριστούν, όσοι κριθούν πως έχουν τη δυνατότητα πληρωμής, θα δουν τις δόσεις τους να πετσοκόβονται.

Πηγή: Από την εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ που κυκλοφορεί στα περίπτερα όλης της χώρας