"Δεν πληρώνω-δεν πληρώνω" είπε τον Ιούλιο ο ένας στους τέσσερις

Μπορεί τα φορολογικά έσοδα να παραμένουν πάνω από τον στόχο που είχε τεθεί κατά την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού –έχουν συγκεντρωθεί συνολικά 24,183 δις. ευρώ έναντι 23,65 δις. ευρώ – ωστόσο στο οικονομικό επιτελείο έχει σημάνει συναγερμός για την εκτέλεση του προϋπολογισμού. Και αυτό διότι στους πέντε μήνες που υπολείπονται μέχρι το τέλος του έτους, θα πρέπει να συγκεντρωθούν 20,5 δις. ευρώ, δηλαδή 4,1 δις. ευρώ ανά μήνα.

Ο Ιούλιος, ήταν ένας από τους πιο «δύσκολους» -ίσως ο δυσκολότερος μήνας- κατά την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού καθώς έπρεπε να συγκεντρωθούν έσοδα αποκλειστικά από φόρους της τάξεως των 5,098 δις. ευρώ. Τελικώς, εισπράχθηκαν, όπως προκύπτει από τα επίσημα αναλυτικά στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το υπουργείο Οικονομικών, περίπου 4,902 δις. ευρώ με αποτέλεσμα να ανοίξει η «τρύπα» που προαναφέρθηκε ύψους 192 εκατ. ευρώ. Οι φόροι που δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα τον Ιούλιο, ήταν οι εξής:

· ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 272 εκατ. ευρώ. Αυτό είναι και το πιο ανησυχικό στοιχείο για την πορεία των εσόδων το επόμενο διάστημα. Τον Ιούλιο, έπρεπε να εισπραχθεί η πρώτη δόση του φόρου που βεβαιώθηκε με τα εκκαθαριστικά και η οποία από μόνη της φτάνει στα 1,233 δις. ευρώ. Στο ποσό αυτό θα πρέπει να προστεθεί και η παρακράτηση φόρου που γίνεται απευθείας στους μισθούς και στις συντάξεις. Μια παρακράτηση μάλιστα η οποία ήταν αυξημένη σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή λόγω της ενεργοποίησης της νέας φορολογικής κλίμακας. Τελικώς, από τα 1,44 δις. ευρώ που είχαν προϋπολογιστεί, εισπράχθηκαν 1,168 δις. ευρώ.

· Όπως έχει επισημάνει η «Ν» η υπέρβαση του στόχου στο σκέλος των φορολογικών εσόδων κατά 730 εκατ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο, προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την «αποθεματοποίηση» καπνικών προϊόντων στην οποία προχώρησαν οι εταιρείες καπνού, ενόψει της αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης (και κατά συνέπεια του ΦΠΑ που επιβάλλεται επί του ειδικού φόρου) από την 1η Ιανουαρίου. Τον Ιούλιο, όχι μόνο σταμάτησε η αποθεματοποίηση αλλά συρρικνώθηκαν και οι αγορές από την πλευρά των εταιρειών οι οποίες κάλυψαν τη ζήτηση στην αγορά με τα προϊόντα που ήδη υπήρχαν στις αποθήκες τους. Το αποτέλεσμα ήταν να εισπραχθούν 160 εκατ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με αυτά που είχαν προϋπολογιστεί για τον συγκεκριμένο μήνα (σ.σ συγκεντρώθηκαν μόλις 153 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 313 εκατ. ευρώ).

· Κάτω από τον στόχο, έκλεισαν τον Ιούλιο και τα έσοδα από τον ΦΠΑ παρά το μπαράζ των μέτρων. Μπορεί τον Ιούλιο οι εταιρείες –μικρομεσαίες και μεγάλες- να πλήρωσαν για πρώτη φορά ΦΠΑ με βάση τον συντελεστή του 24%, μπορεί το νέο καθεστώς στα νησιά να είχε ήδη ενεργοποιηθεί από τον Ιούλιο, οι εισπράξεις όμως διαμορφώθηκαν 24 εκατ. ευρώ χαμηλότερα από το στόχο. Συγκεντρώθηκαν 1,493 δις. ευρώ έναντι 1,517 δις. ευρώ που ήταν ο στόχος. Δύο ήταν τα στοιχεία που επέδρασαν αρνητικά στις εισπράξεις: η μείωση των εσόδων από τον ΦΠΑ των πετρελαιοειδών και η μείωση του ΦΠΑ από τις πωλήσεις καπνικών προϊόντων λόγω της αποθεματοποίησης που προαναφέρθηκε. Από τον ΦΠΑ των πετρελαιοειδών, συγκεντρώθηκαν 145 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 165 εκατ. ευρώ. Το πρόβλημα με τον ΦΠΑ των πετρελαιοειδών, είναι εμφανές από τις αρχές του χρόνου και οφείλεται τόσο στη μείωση της κατανάλωσης, στην ολοένα και αυξανόμενη χρήση πετρελαίου κίνησης που υποκαθιστά τη βενζίνη αλλά και στη διατήρηση των διεθνών τιμών σε χαμηλά επίπεδα. Η απόκλιση του ΦΠΑ καπνού έναντι του στόχου, έφτασε στα 40 εκατ ευρώ καθώς συγκεντρώθηκαν μόλις 30 εκατ. ευρώ έναντι 70 εκατ. ευρώ που ήταν ο στόχος. Η «τρύπα» στον ΦΠΑ από καύσιμα και καπνό, καλύφθηκε εν μέρει από τα έσοδα του φόρου που επιβάλλεται στις λοιπές συναλλαγές (supermarket, εστιατόρια κλπ) και τα οποία έφτασαν στα 1,318 δις. ευρώ έναντι στόχου 1,28 δις. ευρώ.

· Κάτω από τον στόχο, κινήθηκαν τέλος οι εισπράξεις από:

• Τον φόρο εισοδήματος ειδικών κατηγοριών κατά 55 εκατ. ευρώ
• τους λοιπούς άμεσους φόρους κατά 45 εκατ. ευρώ
• τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 132 εκατ. ευρώ.

Ο Αύγουστος, είναι «άδειος» μήνας από σημαντικές φορολογικές υποχρεώσεις καθώς ακόμη και η 1η δόση του ΕΝΦΙΑ που είχε αρχικά προγραμματιστεί να εισπραχθεί μέχρι την Τρίτη, μετατέθηκε για το τέλος Σεπτέμβρη. Έτσι, είναι εξαιρετικά πιθανό, το ποσό υπέρβασης του στόχου που μετά την «τρύπα» του Ιουλίου περιορίστηκε στα 533 εκατ. ευρώ, να ψαλιδιστεί ακόμη περισσότερο και ουσιαστικά η προσπάθεια εκτέλεσης του προϋπολογισμού να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο από την αρχή.

Τα έσοδα του 7μηνου

Μετά τις εξελίξεις του Ιουλίου, στο σκέλος των εσόδων –και ιδιαίτερα των φορολογικών- τα πάνω και τα κάτω του προϋπολογισμού στο 7μηνο έχουν ως εξής:

Μειωμένα έναντι του στόχου ήταν τα έσοδα στις ακόλουθες βασικές κατηγορίες:

· Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων κατά 126 εκατ. ευρώ ή 2,8%,
· Φόρος εισοδήματος ειδικών κατηγοριών κατά 87 εκατ. ευρώ ή 11,6%,
· ΦΠΑ πετρελαιοειδών κατά 160 εκατ. ευρώ ή 15,5%,
· ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 33 εκατ. ευρώ ή 1,4%,
· Λοιποί φόροι κατανάλωσης κατά 127 εκατ. ευρώ ή 43,4%,
· Λοιποί έμμεσοι φόροι κατά 46 εκατ. ευρώ ή 18,8%,
· Τα έσοδα του προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης κατά 72 εκατ. ευρώ ή 46,5%,
· Τα έσοδα από ANFAs & SMPs κατά 225 εκατ. ευρώ, ή 37,5%.
· Τα έσοδα αποκρατικοποιήσεων κατά 87 εκατ. ευρώ, ή 61,2%

Αυξημένα έναντι του στόχου, ήταν τα έσοδα στις ακόλουθες κατηγορίες:
· Άμεσοι Φόροι ΠΟΕ κατά 127 εκατ. ευρώ ή 12,1%,
· Λοιποί άμεσοι φόροι κατά 66 εκατ. ευρώ ή 4,3%,
· ΦΠΑ καπνού κατά 79 εκατ. ευρώ ή 21,2%,
· ΦΠΑ λοιπών κατά 251 εκατ. ευρώ ή 3,6%,
· Τέλος ταξινόμησης οχημάτων κατά 38 εκατ. ευρώ ή 58,5%,
· Λοιποί ΕΦΚ (καπνού κλπ) κατά 244 εκατ. ευρώ ή 15,2%,
· Έμμεσοι φόροι ΠΟΕ κατά 241 εκατ. ευρώ ή 80,9%,
· Απολήψεις από την Ε.Ε. κατά 148 εκατ. ευρώ ή 164,0%,
· Λοιπά μη φορολογικά έσοδα κατά 306 εκατ. ευρώ ή 13,7%

Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 1,72 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 220 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού 2016 (1,500 δισ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,047 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 1,043 δις. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι δαπάνες

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2016 ανήλθαν στα 28,830 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 3,295 δις.. ευρώ έναντι του στόχου (32,126 δισ. ευρώ). Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 27,125 δις.. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 2,395 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της μείωσης των πρωτογενών δαπανών κατά 2,003 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015 κατά 609 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 390 εκατ. ευρώ για επιχορηγήσεις νοσοκομείων, 122 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, 162 εκατ. ευρώ για επιδοτήσεις γεωργίας και 46 εκατ. ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 1.705 εκατ. ευρώ μειωμένες κατά 900 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικά για τον μήνα Ιούλιο oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,834 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 55 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,431 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 72 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 403 εκατ. ευρώ μειωμένες κατά 17 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίουστόχου.


Το πλεόνασμα

Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2016, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 832 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 840 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2015 και στόχου του Προϋπολογισμού 2016 για έλλειμμα 3,486 δισ. ευρώ. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3,550 δισ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 3.712 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2015 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 874 εκατ. ευρώ.