Πάνω από 200 δισ. ευρώ το όφελος από τα κοιτάσματα της Κρήτης

σε είκοσι θαλάσσιες περιοχές στη Δυτική Ελλάδα και ειδικότερα στο Ιόνιο αλλά και νοτίως της Κρήτης στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκινά κατ΄ ουσία μια από τις πλέον φιλόδοξες προσπάθειες της Ελλάδας να ανορθώσει την οικονομία της και να δημιουργήσει ένα νέο πυλώνα ανάπτυξης μετά τον τουρισμό, την ναυτιλία και τις υπηρεσίες.
Πρόκριμα φέρονται να έχουν πάρει εταιρείες ισραηλινών, αμερικανικών αλλά και ευρωπαϊκών ομίλων ενώ αυξημένο είναι και το κινεζικό ενδιαφέρον.
Η διαδικασία θα κρατήσει έξι μήνες οπότε και οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές και θα ακολουθήσει η ανάδειξη των προτιμητέων επενδυτών. Χρονικά αυτό τοποθετείται στα μέσα του δευτέρου τριμήνου εάν το επιτρέψουν και οι πολιτικές εξελίξεις.

ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ. Σύμφωνα με την Deutsche Bank που προ διετίας έβαλε το θέμα στο τραπέζι, η Ελλάδα προσδοκά από την όλη διαδικασία καθαρά έσοδα της τάξης των τουλάχιστον 200-300 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου αλλά και σημαντική γεωοικονομική αναβάθμιση με δεδομένη την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές. Παράλληλα η Αθήνα ξεκίνησε την de facto ανακήρυξη της ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης, αφού μαζί με τους χάρτες δόθηκαν στη δημοσιότητα και οι πλήρεις γεωγραφικές συντεταγμένες των εν λόγω οικοπέδων.
Η περιοχή της Κρήτης κρύβει κατά τους ειδικούς τις μεγαλύτερες πιθανότητες για θετικές εκπλήξεις και σύμφωνα με την Deutsche Bank, εφόσον διαθέσιμες γεωλογικές μελέτες αποδειχθούν ακριβείς, τα υποθαλάσσια κοιτάσματα φυσικού αέριου νοτίως της Κρήτης αποτιμώνται κοντά στα 400 δισ. ευρώ. Τούτο μεταφράζεται κατά τη γερμανική τράπεζα, την μόνη που έχει ασχοληθεί ενδελεχώς με το ζήτημα, σε καθαρό όφελος για το δημόσιο της τάξης των 214 δισ. ευρώ, υψηλότερο δηλαδή του σημερινού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος και κοντά στο 70% του συνολικού εξωτερικού χρέους της Ελλάδας.
Με το φυσικό αέριο, και τους υδρογονάνθρακες εν γένει, να διαπραγματεύονται στις διεθνείς αγορές σε δολάρια και τις εταιρείες ερευνών πετρελαίου και αερίου «συνηθισμένες να λειτουργούν σε καθεστώτα που χαρακτηρίζονται από αυξημένη πολιτική αβεβαιότητα» η Deutsche Bank χαρακτηρίζει περιορισμένο το επενδυτικό ρίσκο.

ΟΦΕΛΗ. Σημειώνεται πως ως γενικός κανόνας το 25% των συνολικών εσόδων εξ αυτών προορίζεται για το κόστος εξόρυξης και διάθεσης και άλλο 25% είναι το περιθώριο κέρδους των εταιριών που θα αναλάβουν τις δραστηριότητες, Έτσι προκύπτει και το ότι το 50% ήτοι περί τα 214 δισ. αποτελούν το καθαρό όφελος για τα δημόσια ταμεία. Διευκρινίζεται ότι οι υπολογισμοί της γερμανικής τράπεζας αφορούν μόνον τα υποθαλάσσια κοιτάσματα των υποθαλάσσιων εκτάσεων νοτίως της Κρήτης και όχι και αυτών του Ιονίου ή και του Αιγαίου. Επίσης υπογραμμίζεται πως τυπικά χρειάζονται κατά μέσο όρο 8 με 10 έτη για να αρχίσει η εμπορική εκμετάλλευση να παράγει χρηματορροές.

Το ζήτημα της αξιοποίησης των εθνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων συζητήθηκε εκτενώς στη συνάντηση που είχε προ ημερών ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα, Ντέιβιντ Πιρς με τον υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννη Μανιάτη. Το θέμα έχει προσελκύσει βέβαια και το ενδιαφέρον άλλων δυνάμενων. Μεταξύ αυτών η Αυστραλία που έχει αναπτύξει την υπεράκτια βιομηχανία της επιθετικά τα τελευταία έτη και, βέβαια το Ισραήλ, που κρατά την αιχμή του δόρατος της ανάπτυξης των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου. Εταιρείες του όπως η Delek ή και η Ratio Oil είναι ήδη ενεργοποιημένες προς την ελληνική υπόθεση. Όμως στο «πάρτι» των ελληνικών υδρογονανθράκων θέλει να μπει και το Πεκίνο που έχει μάλιστα επανειλημμένα διαμηνύσει επισήμως σε Μαξίμου αλλά και υπουργείο ότι θέλει να συμμετάσχει στις έρευνες στην ελληνική ΑΟΖ.
Παράλληλα σε επιχειρηματικό επίπεδο, προ ολίγων εβδομάδων στο Λονδίνο, όπου και παρουσιάστηκαν τα δεδομένα των προσφάτων ερευνών της νορβηγικής PGS, εμφανίστηκαν επισήμως και «oil majors» όπως η βρετανική BP, η αμερικανική ExxonMobil, βρετανο-ολλανδική Shell, η γαλλική Total, η αμερικανική Chevron, η νορβηγική Statoil, η αμερικανική Anadarko, η ισπανική Repsol και άλλες. Η ελληνική Energean Oil & Gas και τα ΕΛΠΕ που έχουν ήδη πάρει παραχωρήσεις στην Δυτική Ελλάδα αναμένεται επίσης να συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς.

Οι όροι του διαγωνισμού και οι εισπράξεις

Το στάδιο εκμετάλλευσης αρχίζει με τη δήλωση περί εντοπισμού εμπορικά εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος και διαρκεί 25 έτη. Το δημόσιο θα εισπράττει ειδικό φόρο εισοδήματος 20% και επιπλέον περιφερειακό φόρο 5%. Ακόμα θα εισπράττει μίσθωμα (royalties) που θα συνδέεται με τα καθαρά κέρδη και έσοδα και θα είναι κατ' ελάχιστον 4%, ενώ θα κλιμακώνεται ανάλογα με την παραγωγή και τα κέρδη. Το τελικό μίσθωμα θα αποτελέσει μέρος της προσφοράς, επί της οποίας και θα αξιολογηθεί κάθε ενδιαφερόμενος μαζί με άλλα τεχνικά και οικονομικά κριτήρια. Επίσης, μέρος της προσφοράς του επενδυτή θα είναι και το προτεινόμενο αντάλλαγμα υπογραφής της σύμβασης (signature bonus). Λεφτά δηλαδή μπροστά. Ειδικότερα το μίσθωμα συνδέεται με το λόγο R/C (revenue/cost) όπου R είναι τα σωρευτικά ακαθάριστα έσοδα και C τα σωρευτικά έξοδα. Το μίσθωμα θα συνδέεται με το λόγο R/C (Συντελεστή R) βάσει μιας μεταβλητής κλίμακας συγκεκριμένων διαβαθμίσεων της αναλογίας εσόδων και εξόδων και θα κυμαίνεται από ένα κατώτερο όριο 4% επί της παραχθείσας ποσότητας, σε χρήμα ή σε είδος, αν ο Συντελεστής R είναι μικρότερος ή ίσος του 0,5. Το μίσθωμα εκπίπτει για τους σκοπούς υπολογισμού του φόρου εισοδήματος. Ο μισθωτής υπόκειται σε ειδικό φόρο εισοδήματος με συντελεστή 20%, καθώς και σε περιφερειακό φόρο με συντελεστή 5%, χωρίς καμία πρόσθετη τακτική ή έκτακτη εισφορά, τέλος ή άλλη επιβάρυνση. Για τους σκοπούς προσδιορισμού του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος, οι κεφαλαιακές δαπάνες (για έρευνα και ανάπτυξη) αποσβένονται σε ποσοστό 40% ως 70% επί της αξίας της ακαθάριστης ετήσιας παραγωγής.