Γιατί παραμένει ζωντανή η απειλή του ασφαλιστικού

«Υπάρχει ένας μήνας ηρεμίας. Θα βρεθεί λύση», ανέφερε στο «MoneyPro» ευρωπαϊκή πηγή, εκφράζοντας πάντως την απορία πώς θα μπορέσει η ελληνική πλευρά να καλύψει τόσα προαπαιτούμενα έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, οπότε επιστρέφουν οι επικεφαλής στην Αθήνα -αμέσως μετά τη ΔΕΘ- για να εξετάσουν αν έχουν καλυφθεί οι υποχρεώσεις που απελευθερώνουν την υποδόση.

Η αλήθεια είναι ότι οι Ευρωπαίοι στην παρούσα φάση δεν εμφανίζονται ιδιαίτερα πρόθυμοι να ανοίξουν πάλι μέτωπο με την Αθήνα, καθώς ο «πονοκέφαλος» του Brexit και πολύ περισσότερο η σπαζοκεφαλιά της ιταλικής τραπεζικής κρίσης αρκούν και ως εκ τούτου οι… μπηχτές Ντάισελμπλουμ περί πιστής τήρησης των κανόνων κρίθηκαν μάλλον επαρκείς.

Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι, ενώ το EuroWorking Group αποφάνθηκε ότι το ελληνικό πρόγραμμα είναι on track, το ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα των καθυστερήσεων, αποδεικνύοντας ότι, την ώρα που οι Ευρωπαίοι προσπαθούν -τουλάχιστον επί του παρόντος- να χειριστούν το ελληνικό ζήτημα με πολιτικά κριτήρια, το Ταμείο, που «καίγεται» για το ζήτημα του χρέους, «βλέπει» στον ορίζοντα όλους εκείνους τους παράγοντες που οδηγούν σε νέο εκτροχιασμό των χρονοδιαγραμμάτων.

Η περιβόητη συνάντηση του Ελληνα υπουργού Οικονομικών με το κουαρτέτο στο Λαγονήσι, που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο του συνεδρίου του «Economist», μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, έβαλε τον… σπόρο όσων πρόκειται να δούμε τους προσεχείς μήνες. Ευρωπαϊκή πηγή, με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων, επισημαίνει στο «MP» ότι η συνάντηση αυτή «δεν πήγε πολύ καλά», καθώς, παρά τα όσα έγιναν στη διάρκεια της πρώτης αξιολόγησης και τα μπρος-πίσω στα οποία υποχρεώθηκε η ελληνική πλευρά, ο Ευ. Τσακαλώτος εμφανίστηκε πάλι με «κόκκινες γραμμές», στο πλαίσιο της στρατηγικής που δείχνει να αναπτύσσει η κυβέρνηση για επαναδιαπραγμάτευση δεσμεύσεων και στόχων, με αφορμή τη γενικότερη κινητικότητα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

ΥΠΟΔΟΧΗ. Πέρα από τον πρωτοφανή όγκο προαπαιτούμενων που πρέπει να «τρέξει» να καλύψει η Αθήνα, το οικονομικό επιτελείο κατά την… υποδοχή του κουαρτέτου στα μέσα Σεπτεμβρίου θα κρατάει και μια «βόμβα» 4,5 δισ. ευρώ!

Ως γνωστόν, η παρουσία των επικεφαλής δεν σχετίζεται μόνο με την εφαρμογή των προαπαιτούμενων -θα προηγηθεί άλλωστε το σχετικό «χτένισμα» από τα τεχνικά κλιμάκια-, αλλά και με τον πρώτο έλεγχο της απόδοσης των μέτρων που ψηφίστηκαν, καθώς και με τη γενικότερη πορεία των δημοσιονομικών, ενόψει της κατάθεσης του προσχεδίου του Προϋπολογισμού για το 2017. Και κάπου εδώ αρχίζουν τα προβλήματα.

Εκτός από την απόδοση των φορολογικών μέτρων, το οικονομικό επιτελείο έχει και τον μπελά του ασφαλιστικού συστήματος. Πέραν των προφανών τεχνικών δυσκολιών (συγχωνεύσεις Ταμείων, εναρμόνιση εισφορών, καταργήσεις ειδικών καθεστώτων), το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται κατ’ αρχάς αντιμέτωπο με τις υπερεκτιμήσεις για την απόδοση των μέτρων που ψηφίστηκαν το προηγούμενο δίμηνο.

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση, σύμφωνα με πηγές από το πεδίο της κοινωνικής ασφάλισης, είναι ο «κόφτης» στο άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων, που τοποθετήθηκε στα 1.300 ευρώ, με προσδοκώμενη απόδοση περίπου 360 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, αν και ο αριθμός των συνταξιούχων που ξεπερνούν αυτό το όριο και θα δεχθούν το «χάδι» των περικοπών είναι όντως 260.000, η απόδοση του μέτρου είναι ζήτημα αν θα φτάσει στα 170 εκατ. ευρώ.

Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι θα υπάρξει και γενικότερο πρόβλημα παρουσίασης πειστικών στοιχείων για το «καθαρό» (net) δημοσιονομικό αποτέλεσμα από τον συνδυασμό φορολογικών-ασφαλιστικών μέτρων. Οι ξένοι τεχνοκράτες επέμειναν ιδιαίτερα σε αυτό το σημείο κατά τη διάρκεια της πρώτης αξιολόγησης και θεωρείται βέβαιο ότι θα επανέλθουν, καθώς εκτιμούν ότι ο έντονα υφεσιακός χαρακτήρας των πρόσφατων μέτρων θα επηρεάσει συνολικά την «καθαρή» απόδοση του «πακέτου» που συμφωνήθηκε για να κλείσει η αξιολόγηση.

Από πού προέρχεταιτο… φέσι

Αυτό που δεν «παίζεται» με τίποτα είναι το κρυφό έλλειμμα του ασφαλιστικού συστήματος, που προέρχεται από δύο πηγές:

• Από την καθυστέρηση στην απονομή των νέων συντάξεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο χρόνος αναμονής από την υποβολή των δικαιολογητικών συνταξιοδότησης έχει «ξεχειλώσει» κατά 1,5 χρόνο, με αποτέλεσμα ο μέσος χρόνος αναμονής για την πληρωμή νέων συντάξεων από 8 μήνες να έχει φτάσει στα 2 χρόνια! Είναι ενδεικτικό ότι αυτή τη στιγμή εκκρεμούν φάκελοι και στο ΙΚΑ και στον ΟΑΕΕ με ημερομηνία του 2011. Πόσα γλυτώνει λογιστικά το σύστημα από αυτή την καθυστέρηση; Αν απονέμονταν μέσα σε έναν μήνα όλες αυτές οι εκκρεμείς συντάξεις, το κόστος θα έφτανε στα 4,8 δισ. ευρώ! Επειδή, όμως, κάτι τέτοιο είναι και τεχνικά αδύνατο, η επαναφορά στα πρότερα επίπεδα αναμονής και μόνο θα στοίχιζε στο σύστημα περίπου 2,5 δισ. ευρώ.

• Τα Ταμεία δεν πληρώνουν τον ΕΟΠΥΥ, ήτοι δεν αποδίδουν τις εισφορές (6%) υγείας, οι οποίες υπό κανονικές συνθήκες ανέρχονται περίπου στα 850 εκατ. ευρώ ετησίως. Το αποτέλεσμα είναι ότι από μια «τρύπα» περίπου 500 εκατ. ευρώ τα… χρωστούμενα στον ΕΟΠΥΥ έχουν φτάσει στα 2,3 δισ. ευρώ, δηλαδή 1,8 δισ. ευρώ παραπάνω, με προφανείς αρνητικές επιπτώσεις και στην αγορά, καθώς ούτε ο ΕΟΠΥΥ πληρώνει τους ιδιώτες προμηθευτές του. Σημειωτέον ότι, ενώ αυτές οι υποχρεώσεις αποτυπώνονται λογιστικά στους ισολογισμούς των Ταμείων, οι δανειστές επί του παρόντος κάνουν τα… στραβά μάτια. Ουδείς, όμως, μπορεί να βεβαιώσει ότι θα κρατήσουν την ίδια στάση, από τη στιγμή που η σταδιακή αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών στους ιδιώτες αποτελεί «κλειδί» του επικαιροποιημένου Μνημονίου και του χρονοδιαγράμματος εκταμίευσης των επόμενων δόσεων.

ΠΗΓΗ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ