Επτά αλήθειες και ψέματα για τους πλειστηριασμούς ακινήτων

Φοβούμενη τις αντιδράσεις, επιχειρεί να περάσει διάταξη που θα παγώσει προσωρινά τους πλειστηριασμούς ακινήτων από το δημόσιο παρά τη δεδομένη άρνηση των θεσμών σε κάθε είδους ρύθμιση. Δεδομένου ότι η προστασία θα ισχύσει μέχρι το τέλος του 2017, το μόνο που μπορεί να κερδίσει η κυβέρνηση είναι χρόνος καθώς θεωρείται δεδομένο ότι από το 2018 θα υπάρξει έκρηξη πλειστηριασμών. Ο λόγος; Μέχρι τότε οι τράπεζες θα έχουν ξεκαθαρίσει τους συνεργαζόμενους από τους μη συνεργαζόμενους δανειολήπτες, θα έχει τελειώσει η περίοδος προστασίας και μέσω του νόμου Κατσέλη και η αγορά των πλειστηριασμών θα ανοίξει βίαια.

Το θέμα των πλειστηριασμών έχει έντονα επικοινωνιακά χαρακτηριστικά αυτή τη στιγμή. Είτε λόγω της αποχής των δικηγόρων και των συμβολαιογράφων, είτε εξαιτίας της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά είτε λόγω της απροθυμίας των τραπεζών να βγάλουν μαζικά ακίνητα στο σφυρί –πόσο μάλλον μικρής αξίας για τα οποία δεν υπάρχει κανένα οικονομικό ενδιαφέρον λόγω των εξόδων που συνεπάγεται ο πλειστηριασμό- οι πλειστηριασμοί που ολοκληρώνονται είναι πολύ λίγοι. Γύρω από το θέμα, αναπτύχθηκαν μύθοι με τα πραγματικά δεδομένα να έχουν ως εξής:

1. Όλοι οι φορείς του δημοσίου, εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία και δήμοι, προχωρούν στα αναγκαστικά μέτρα βάσει των όσων αναφέρει ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Σε αυτόν, δεν υπάρχει σήμερα καμία μέριμνα για την κύρια κατοικία κάτι που σημαίνει ότι δήμοι, εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία μπορούν να κατασχέσουν οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο.

2. Είναι μύθος ότι η εφορία μπορεί να κατασχέσει το σπίτι οφειλέτη για χρέη ολίγων ευρώ. Σύμφωνα με τον κώδικα είσπραξης δημοσίων εσόδων «δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων καθώς και κινητών κατά των οφειλετών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές συνολικού ποσού 500 ευρώ (πλην του μέτρου της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων). Μάλιστα στο ποσό των 500 ευρώ δεν περιλαμβάνονται τόκοι και προσαυξήσεις.

3. Το σενάριο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση προβλέπει ότι θα θεσπιστεί προσωρινή –μέχρι το τέλος του 2017- προστασία κατάσχεσης της κύριας κατοικίας και για οφειλές προς το δημόσιο. Η προστασία, δεν θα ισχύει για όλους αλλά μόνο για όσους πληρούν συγκεκριμένα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια.

Εξετάζεται να ισχύσουν τα ίδια κριτήρια που υπάρχουν και στον νόμο Κατσέλη. Έτσι, οι ενδιαφερόμενοι θα προστατεύονται εφόσον η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για τον άγαμο και τον έγγαμο (σ.σ το όριο προσαυξάνεται κατά 20.000 ευρώ για κάθε παιδί). Επίσης, υπάρχει εισοδηματικό κριτήριο στα 13.900 ευρώ για άγαμους και στα 23.600 ευρώ για άγαμους με προσαύξηση 5.700 ευρώ για όσους έχουν ως τρία παιδιά.

4. Ακόμη και αν περάσει αυτή η διάταξη, η πρώτη κατοικία δεν θα βρίσκεται στο απυρόβλητο. Για χρέη σε ιδιώτες (εταιρείες και φυσικά πρόσωπα), ο πλειστηριασμός θα προχωράει κανονικά, ενώ εφόσον δεν πληρούνται τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, και πάλι το σπίτι θα βγαίνει στο σφυρί είτε ο επισπεύδων είναι τράπεζα, είτε είναι δημόσιος φορέας. Εννοείται δε, ότι από το 2018 παύει να υπάρχει πλαίσιο προστασίας.

5. Δεν είναι αλήθεια ότι οι οφειλέτες του δημοσίου είναι σήμερα παντελώς απροστάτευτοι απέναντι στον κίνδυνο να βγει η κύρια κατοικία τους στο σφυρί. Μετά την τροποποίηση του νόμου 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) με τον νόμο του 2015 (4336/2015) οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο μπορεί –εφόσον φυσικά πληροί τις προϋποθέσεις ένταξης στον νόμο Κατσέλη- να συμπεριλάβει στην αίτησή του προς το αρμόδιο Ειρηνοδικείο όχι μόνο τα χρέη σε τράπεζες και ιδιώτες αλλά και τις οφειλές σε φορείς του δημοσίου (εφορίες ασφαλιστικά ταμεία κλπ). Σε μια περίπτωση δεν μπορεί ο οφειλέτης να προστατέψει το σπίτι του μέσω του νόμου Κατσέλη: όταν οι οφειλές προς το δημόσιο αποτελούν το σύνολο των χρεών του αιτούντος. Πρέπει οπωσδήποτε στο «καλάθι» των οφειλών να υπάρχει και υποχρέωση προς τράπεζα ή ιδιώτη.

6. Για να φτάσει φορέας του δημοσίου να βγάλει ένα σπίτι στο σφυρί θα πρέπει να έχουν προηγηθεί πολλά βήματα και πολύς χρόνος. Σε πρώτη φάση, οι φορολογικές αρχές προχωρούν σε δεσμεύσεις κινητών αξιών (τραπεζικών λογαριασμών, μισθών, συντάξεων, απαιτήσεων του οφειλέτη εις χείρας τρίτων κλπ) για άμεση απόδοση. Το επόμενο βήμα είναι η κατάσχεση του ακινήτου. Αυτό έχει ως συνέπεια ότι από την ημέρα επίδοσης στον οφειλέτη αντιγράφου της έκθεσης κατάσχεσης, αυτός στερείται του δικαιώματος ελεύθερης διάθεσης του ακινήτου. Δεν σημαίνει όμως αυτόματα ότι θα βγει το σπίτι σε πλειστηριασμό. Πρόγραμμα πλειστηριασμού, υποχρεούται να εκδώσει ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ εφόσον ο οφειλέτης δεν έχει εντάξεις τις οφειλές του σε πρόγραμμα ρύθμισης μέσα σε 40 ημέρες από την κατάσχεση. Αφού παρέλθει το 40ήμερο, ο έφορος θα πρέπει να βγάλει ημερομηνία πλειστηριασμού μέσα σε χρονικό διάστημα 40 ημερών. Ο πλειστηριασμός με τη σειρά του θα πρέπει να διενεργηθεί μέσα σε πέντε μήνες από την έκδοση του προγράμματος πλειστηριασμού. Αν για κάποιο λόγο δεν διενεργηθεί ο πλειστηριασμός, τότε θα πρέπει να οριστεί καινούργια ημερομηνία μέσα σε διάστημα ενός έτους από την ημέρα του ακυρωθέντος πλειστηριασμού. Σε όλο αυτό το διάστημα, ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να παγώσει τη διαδικασία ρυθμίζοντας τις οφειλές του.

7. Ακόμη και αν φορέας του δημοσίου προχωρήσει –βάσει του υφιστάμενου καθεστώτος- τη διαδικασία του πλειστηριασμού (προηγείται η κατάσχεση και μετά η έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού) μπορεί να υπάρξει αναστολή. Αυτή γίνεται με την ένταξη του οφειλέτη σε πρόγραμμα ρύθμισης των οφειλών ή με την έκδοση δικαστικής απόφασης περί αναστολής του.

8. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι πλειστηριασμοί με τον επισπεύδοντα φορέα να είναι το δημόσιο, είναι ελάχιστοι. Το δελτίο πλειστηριασμών –περιλαμβάνει περίπου 670 πλειστηριασμούς μέχρι το 2017- κατακλύζεται από τράπεζες και από ιδιώτες. Στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, έχουν αναρτηθεί μόλις 29 πλειστηριασμοί εκ των οποίων οι 20 αφορούν σε αγροτεμάχια ή επαγγελματικά ακίνητα τα οποία ούτως ή άλλως δεν προστατεύονται.

ΠΗΓΗ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ