Γιατί δεν θα υπάρξει άμεσα νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών

Παρά το γεγονός ότι το ενδεχόμενο μιας νέας γενικευμένης ρύθμισης είναι ψηλά στην επικαιρότητα –ανέβηκε μάλιστα ακόμη ψηλότερα μετά και τις εξαγγελίες του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας- η κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου στη Βουλή φαίνεται να απέχει χρονικά. Οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών έχουν πολλές αντιρρήσεις κάτι που φάνηκε και στην απάντηση που έδωσε στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Παραμένουμε πιστοί στους στόχους που έχουμε εδώ και καιρό: από τη μια να διευκολύνουμε τον κόσμο που έχει χτυπηθεί από τη μεγάλη κρίση και δεν διαθέτει ρευστότητα και από την άλλη να εμποδίσουμε τους στρατηγικούς κακοπληρωτές να εκμεταλλευτούν το σύστημα. Όσο για τους θεσμούς κάποιοι θέλουν να ξεχνούν ότι έχουμε βγει από το πρόγραμμα και οι συζητήσεις μαζί τους είναι σε τελείως διαφορετική βάση».

Η απάντηση αποκαλύπτει τη στάση των ευρωπαίων. Δεν θέλουν μια γενικευμένη ρύθμιση χωρίς κριτήρια, δεν θέλουν ρύθμιση σε πρόσωπα που δεν μπορούν να αποδείξουν την δυνατότητα οικονομικής επιβίωσης και δεν θέλουν να δοθεί η δυνατότητα να «ξεφύγουν» οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Η Ευρώπη θέλει να υπάρχει μόνο ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας από τον πλειστηριασμό με το όριο υπαγωγής να μην ξεπερνά τις 70-80.000 ευρώ σε όρους εμπορικών αξιών.

Η ελληνική πλευρά από την άλλη, βλέποντας ότι ο αριθμός των οφειλετών του δημοσίου έχει φτάσει στα 4,3 εκατομμύρια άτομα και ότι ο αριθμός όσων χρωστούν πάνω από 500 ευρώ έκαστος υπερβαίνει τα 1,7 εκατομμύρια, θέλει μια γενική ρύθμιση στην οποία θα μπορούν να ενταχθούν αφενός οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι και αφετέρου όσοι έχουν διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός δεν φαίνεται να «τσουλάει» καθώς από τα εκατομμύρια των οφειλετών του δημοσίου μόνο 1000 έχουν καταφέρει να βγάλουν άκρη.

Η στατιστική ενισχύει την επιχειρηματολογία της ελληνικής πλευράς περί ανάγκης μιας νέας παρέμβασης. Τα νούμερα, διαμορφώνονται ως εξής:

1. Από το σύνολο των 4,3 εκατομμυρίων πολιτών που εμφανίζονται με χρέη στην εφορία, μόλις οι 650-700 χιλιάδες παραμένουν σε κάποιο καθεστώς ρύθμισης. Περίπου οι 300.000 εξακολουθούν να τηρούν τη ρύθμιση των 100 δόσεων που ενεργοποιήθηκε μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2015 ενώ οι υπόλοιποι 350-400.000 προσπαθούν να τακτοποιήσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές με την πάγια ρύθμιση των 12 (ή 24 σε εξαιρετικές περιπτώσεις) δόσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των οφειλετών σε καθεστώς ρύθμισης θα ήταν ακόμη μικρότερος αν τηρούνταν κατά γράμμα η υφιστάμενη νομοθεσία. Αυτή ορίζει ότι αν κάποιος αφήνει απλήρωτες τις τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις έστω και για μερικές ημέρες, τότε αυτομάτως χάνει την ρύθμιση των 100 δόσεων με αποτέλεσμα να αναβιώνουν και τα πρόστιμα και οι προσαυξήσεις που έχουν περικοπεί. Από την άλλη, η νομοθεσία παρέχει μόνο δύο ευκαιρίες υπαγωγής στο καθεστώς της πάγιας ρύθμισης (σ.σ μία μέσα από την ηλεκτρονική οδό και ακόμη μια με επίσκεψη στην εφορία). Στην πράξη, το εξαιρετικά αυστηρό πλαίσιο, δεν εφαρμόζεται καθώς θα επέφερε την «αποβολή» δεκάδων χιλιάδων πολιτών από τη ρύθμιση.
2. Στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων, η ΑΑΔΕ καταγράφει τεράστια κινητικότητα. Πολίτες εντάσσονται προκειμένου να μπουν σε μια διαδικασία εξασφάλισης φορολογικής ενημερότητας ή ξεμπλοκαρίσματος του τραπεζικού τους λογαριασμού, στην πορεία όμως δεν καταφέρνουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους με αποτέλεσμα να χάνουν τη ρύθμιση και να φορτώνονται ακόμη περισσότερες προσαυξήσεις (σ.σ βάσει της σχετικής νομοθεσίας αν χαθεί έστω και μια από τις 12 δόσεις της πάγιας ρύθμισης, το ύψος αυτής της δόσης προσαυξάνεται κατά 15%).
3. Έχει αυξηθεί αισθητά ο αριθμός των οφειλετών με συσσωρευμένα χρέη άνω των 500 ευρώ. Το συγκεκριμένο όριο, εκτός του ότι συνεπάγεται τον κίνδυνο ενεργοποίησης των αναγκαστικών μέτρων από την εφορία (σ.σ με κυριότερο μέτρο την δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών) αυξάνει και τον βαθμό δυσκολίας όσον αφορά στη δυνατότητα αποπληρωμής και μάλιστα ταυτόχρονα με τις τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις.
4. Έχει εκτοξευτεί ο αριθμός των πολιτών που έχουν ήδη υποστεί τη δέσμευση του τραπεζικού τους λογαριασμού κάτι που καθιστά εξαιρετικά δυσχερή την γενικότερη οικονομική τους λειτουργία. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, 1,15 εκατομμύρια πολίτες έχουν υποστεί τα αναγκαστικά μέτρα.