Δικαστική βόμβα στην τιμή του φυσικού αερίου!!!

Η δικαίωση της γερμανικής RWE στη διαμάχη της με τη Gazprom για τις υπερβολικές χρεώσεις του αερίου που προμηθευόταν, σε συνδυασμό με τις αποκαλύψεις ότι η Ελλάδα προμηθεύεται το ρωσικό αέριο έως και 30% ακριβότερα, αλλά και την «κραυγή» της ελληνικής βιομηχανίας για επιβίωση, ανοίγουν επίσημα θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης με το ρωσικό κολοσσό. Παράλληλα όμως θέτουν και ερωτήματα για το πώς οι τιμές του αερίου έμειναν τόσο ψηλά και ποιοι ωφελήθηκαν εδώ και χρόνια από τα «φουσκωμένα» τιμολόγια.

Το διαιτητικό δικαστήριο στο οποίο προσέφυγε η RWE αποφάσισε ότι οι χρεώσεις ήταν αδικαιολόγητα υψηλές, δικαίωσε την εταιρία που είχε ζητήσει επανατιμολόγηση και απαίτησε την αποζημίωση του γερμανικού κολοσσού, με αναδρομική ισχύ από τον Μάιο του 2010. Αν και δεν έγιναν επίσημες ανακοινώσεις η Goldman Sachs και η Citi υπολογίζουν αποζημίωση από 200 έως 600 εκατ. ευρώ. Συνολικά η Gazprom αναγκάστηκε να επιστρέψει σε ευρωπαίους πελάτες ποσά που αγγίζουν τα 4 δισ. ευρώ!

Γιατί όμως είναι κρίσιμη η συγκεκριμένη απόφαση; Η απάντηση σε αυτό είναι απλή: το δικαστήριο ζητά και την αλλαγή της φόρμουλας με βάση την οποία υπολογίζεται η τιμή του αερίου στα συμβόλαια της Gazprom. Μπορεί στην «πιάτσα» της ενέργειας να είναι γνωστό, αλλά ο υπόλοιπος κόσμος δεν γνωρίζει πως η Gazprom εξακολουθεί να τιμολογεί το αέριό της αποκλειστικά με βάση την τιμή του αργού πετρελαίου (oil index) όπως έκανε και πριν δεκαετίες. Κάτι που της «επιτρέπει» να τιμολογεί ακριβά και με μεγάλα περιθώρια κέρδους. Τώρα ο ρωσικός γίγαντας καλείται να αλλάξει τον τρόπο υπολογισμού ώστε να συμπεριλαμβάνει και τους δείκτες του φυσικού αερίου στην ελεύθερη αγορά, με τη χρήση των οποίων η τιμή πέφτει σημαντικά. Από την περασμένη Πέμπτη αυτά καταγράφονται πλέον ως δεδικασμένο και δεν είναι θέμα απλής διαπραγμάτευσης.

Ακριβώς ένα τέτοιου τύπου μακροπρόθεσμο συμβόλαιο προμήθειας αερίου βασισμένο στις τιμές του πετρελαίου έχει υπογράψει και η Ελλάδα. Είναι αυτό που κάνει την τιμή του αερίου στην Ελλάδα να είναι 30% ακριβότερη από αυτήν της Ευρώπης. Το «καπέλο», το επιβεβαίωσε και επίσημα πριν μερικές εβδομάδες ο «υπαρχηγός» της Gazprom, Μεντβέντεφ, δίνοντας στη δημοσιότητα στοιχεία τιμολογήσεων για διάφορες χώρες.
Η τιμή ΔΕΠΑ για την Ελλάδα είναι 12,9 δολάρια το MMBTU. Μαζί με τον ΕΦΚ (2 δολ.) και τις επιπλέον χρεώσεις για ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, το κόστος εκτινάσσεται σχεδόν στα 17 δολάρια (χωρίς τον ΦΠΑ) για τους τελικούς χρήστες. Σε χώρες που επαναδιαπραγματεύθηκε η Gazprom, οι αρχικές τιμές έπεσαν στο επίπεδο των 9-10 δολαρίων, κάτι που μειώνει αντίστοιχα και τις επιπλέον χρεώσεις, αλλά και την τελική τιμή.

Το επιπλέον κόστος από αυτό το «καπέλο» του 30% είναι κοντά στα 300 εκατ. δολάρια το χρόνο, και στοιχίζει στην ελληνική οικονομία σχεδόν 1 εκατ. δολάρια την ημέρα! Είναι τώρα κατανοητό ότι ένα τέτοιο επιπλέον κόστος ενέργειας πριονίζει αποφασιστικά την ανταγωνιστικότητα και υπονομεύει κάθε απόπειρα ανάκαμψης και ανάπτυξης. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το «καπέλο» της Gazprom έχει ρίξει στο καναβάτσο την ήδη στριμωγμένη από τη φορολογία βαριά βιομηχανία της χώρας που δεν μπορεί να λειτουργήσει ανταγωνιστικά με το καύσιμό της κατά 30% ακριβότερο από τους ξένους ανταγωνιστές της.

Ήρθε λοιπόν η ώρα να ανοίξει και στην Ελλάδα ο φάκελος της τιμής του αερίου. Πως όμως θα γίνει αυτο. Με διαπραγματεύσεις, ή και με διαιτησία όπως η RWE;
H Gazprom είναι ένα... σκληρό καρύδι, που για να επιτύχει την αύξηση της τιμής του αερίου στην Ελλάδα το 2000, είχε πιέσει τη χώρα μας ταυτόχρονα με διαπραγματεύσεις και διεθνή διαιτησία! Ο αρμόδιος υφυπουργός ενέργειας Μάκης Παπαγεωργίου, με μια πολύ προσεκτική διατύπωση πρόταξε την ανάγκη για διαπραγματεύσεις, χωρίς να αποκλείει και την προσφυγή, καθώς η ΔΕΠΑ βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με τη Gazprom για μείωση των τιμών.

Ήδη στην αγορά όμως ενισχύονται οι «φωνές» που θέλουν προσφυγή στη διαιτησία. Και αυτό γιατί θεωρούν ότι έτσι θα επιτευχθούν μεγαλύτερες μειώσεις από αυτές που θα δεχθεί η Gazprom στο πλαίσιο μιας διαπραγμάτευσης (άλλωστε στις επαφές για τη ΔΕΠΑ, είδαμε πως εννοεί η ρωσική εταιρία τη μείωση των τιμολογίων...), αλλά και να πιεστούν οι Ρώσοι να επιστρέψουν και το «καπέλο» τόσων ετών.
Σε κάθε περίπτωση όμως η κυβέρνηση πρέπει να διαπραγματευτεί η ίδια το φθηνότερο αέριο για λογαριασμό των βαριά φορολογουμένων Ελλήνων, ανάγοντας το θέμα σε εθνικό στόχο. Μόνο έτσι θα επιτευχθούν σοβαροί όροι επιτυχίας.

Στο κρίσιμο ερώτημα γιατί έως τώρα η ελληνική πλευρά δεν ήταν το ίδιο σκληρή, και δεν έχει γίνει ουσιώδης αναδιαπραγμάτευση στα ελληνικά συμβόλαια, η απάντηση είναι προφανής: η Gazprom μπορεί ακόμη να πουλά στις τιμές αυτές, επειδή ποτέ δεν πιέστηκε επαρκώς από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Και μόνο για τον λόγο αυτό, το «καπέλο» του 1.000.000 ευρώ την ημέρα στην τιμή του αερίου πρέπει να γίνει «σημαία» της ελληνικής πλευράς σε όποια διαδικασία ακολουθηθεί.