Γιατί εξαφανίστηκαν 15.000 Έλληνες εκατομμυριούχοι;

Σχεδόν 15.000 εκατομμυριούχοι και τουλάχιστον ένας δισεκατομμυριούχος… χάθηκαν στην Ελλάδα της κρίσης. Μπορεί τα στοιχεία του Ινστιτούτου Γερμανικής Οικονομίας της Κολoνίας (IW) να έδειξαν αύξηση της φτώχειας στην Ελλάδα κατά 40% από το 2008 έως σήμερα, αλλά το νέο Wealth Report της Knight Frank αποτυπώνει την καταστροφή του πλούτου που συντελείται στη χώρα από μια διαφορετική σκοπιά. Σύμφωνα με την ανάλυση του διεθνούς κτηματομεσιτικού γραφείου, που δημοσίευσε η "επένδυση", ο πληθυσμός των Ελλήνων εκατομμυριούχων αποδεκατίστηκε τα τελευταία δέκα χρόνια, αφού συρρικνώθηκε από τα 54.800 άτομα που ήταν το 2006 στα 40.000 άτομα το 2016. Μάλιστα, ενώ οι πολυεκατομμυριούχοι του πλανήτη αναμένεται να πληθύνουν κατά 43% τα επόμενα δέκα χρόνια, σύμφωνα με τη Knight Frank, η δημιουργία πλούτου στην Ελλάδα προβλέπεται μηδενική έως το 2026.

Η Knight Frank μετράει 40.000 εκατομμυριούχους στην Ελλάδα, τους οποίους η έρευνα ορίζει ως άτομα που κατέχουν κινητή και ακίνητη περιουσία τουλάχιστον 1 εκατ. δολαρίων, εξαιρουμένης ωστόσο της βασικής κατοικίας τους. Τα στοιχεία του Wealth Report αποτυπώνουν τη μεγάλη «σφαγή» που έχει συντελεστεί και στα υψηλά εισοδήματα, αφού ο πληθυσμός των εκατομμυριούχων όλο και μειώνεται, από τα 54.800 άτομα που ήταν το 2006 και τα 42.600 άτομα το 2015.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ανάμεσά μας ζουν σήμερα 1.500 Ελληνες με περιουσία άνω των 10 εκατ. δολαρίων, 530 άτομα με τουλάχιστον 30 εκατ. δολάρια, καθώς και 62 άτομα με περιουσία 100 εκατ. δολαρίων. Από την έκθεση της Knight Frank προκύπτει ότι η Ελλάδα έχασε τα τελευταία δέκα χρόνια έναν δισεκατομμυριούχο, αφού το ελληνικό «billionaires’ club» μετράει πλέον μόνο τρία μέλη, τα οποία μάλιστα δεν προβλέπεται να αυξηθούν έως και το 2026.

Η έρευνα της Knight Frank δείχνει ωστόσο ότι και όσοι εκατομμυριούχοι της Ελλάδας «επιβίωσαν» από την τεράστια καταστροφή πλούτου που επέφερε η κρίση ετοιμάζουν βαλίτσες για το εξωτερικό. Τον τελευταίο χρόνο αποχώρησαν από την Ελλάδα 3.000 εκατομμυριούχοι, με τα στοιχεία να δείχνουν ότι οι πόλεις τις οποίες προτιμούν οι εύποροι «μετανάστες» είναι κυρίως το Σίδνεϊ και η Μελβούρνη της Αυστραλίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Henley & Partners, τα οποία επικαλούνται οι συντάκτες του «Wealth Report», οι πλούσιοι του πλανήτη ξοδεύουν πάνω από 2,4 δισ. δολάρια κάθε χρόνο για να «αγοράσουν» διαβατήρια άλλων χωρών, ενώ το 16% των πολυεκατομμυριούχων σκέφτονται να μετακομίσουν μόνιμα στο εξωτερικό.

Σε μια εποχή όπου οι πλούσιοι στοχοποιούνται, οι πολυεκατομμυριούχοι ανησυχούν λιγότερο για τα χρήματά τους και περισσότερο για την ασφάλειά τους. «Καθώς οι ανισότητες μεγεθύνονται, χτίζονται τείχη και οι άνθρωποι μεγάλου πλούτου γίνονται στόχοι. Το σκάνδαλο των Panama Papers δεν είχε να κάνει με τη μεσαία τάξη, αλλά με τους πλούσιους. Τώρα η μεγαλύτερη ανησυχία των ατόμων πολύ υψηλής εισοδηματικής στάθμης δεν είναι τα χρήματά τους, αλλά η προσωπική τους ασφάλεια», σημειώνει ο Μπρέμερ. «Καθώς, για παράδειγμα, ο κίνδυνος μιας απαγωγής αυξάνεται, θα χρειαστεί να εξετάσουν το πώς θέλουν να ζουν τη ζωή τους, πώς θα αλληλεπιδρούν με τον κόσμο και πώς νιώθουν για τους εαυτούς τους ως ανθρώπινα όντα. Τι μέλλον θέλουν για τα παιδιά τους; Σε τι είδους κοινωνία θέλουν να ζουν;», προσθέτει.

Γι’ αυτό και η Knight Frank προβλέπει ότι η κινητικότητα των εκατομμυριούχων θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια και θα κατευθυνθεί και σε άλλους προορισμούς, πέραν των σημερινών «hot spots» των πλουσίων. «Ισως δούμε περισσότερη κινητικότητα από εκείνους που ήδη ανήκουν στην υψηλότερη εισοδηματική στάθμη τα επόμενα χρόνια, καθώς θα αναζητούν προορισμούς οι οποίοι προσφέρουν ένα ασφαλές περιβάλλον, σε οικονομικό, πολιτικό και προσωπικό επίπεδο», δηλώνει ο Αντριου Αμόιλς, επικεφαλής Ανάλυσης της New World Wealth. Πραγματικά, τα στοιχεία της Knight Frank δείχνουν πως, παρότι το Μονακό κρατάει τα σκήπτρα της χώρας με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πολυεκατομμυριούχων (μετράει 320 άτομα πολύ υψηλής εισοδηματικής στάθμης ανά 10.000 κατοίκους, την ώρα που η αντίστοιχη αναλογία στις ΗΠΑ είναι μόλις 2 προς 10.000), η Μάλτα είδε τον πληθυσμό των πλουσίων της να αυξάνεται κατά 12% το 2016, λόγω του προγράμματος της «χρυσής βίζας» και της ισχυρής ανάπτυξης στους τοπικούς τομείς της πληροφορικής, των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και του real estate.

Η «τρόικα» των greek billionaires

Οι ερευνητές του «Forbes» έχουν εντοπίσει τρεις δισεκατομμυριούχους με ελληνικό διαβατήριο. Με περιουσία 2,5 δισ. δολαρίων, ο Φίλιππος Νιάρχος είναι ο πλουσιότερος Ελληνας και ο 836ος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ενώ ακολουθεί ο Τέλης Μυστακίδης, με προσωπική περιουσία 2,2 δισ. δολαρίων. Ο 55χρονος, που είναι διευθυντής του Τμήματος Χαλκού του γίγαντα των εμπορευμάτων Glencore και κατέχει το 3% των μετοχών της εταιρείας, έγινε δισεκατομμυριούχος με την είσοδό της στο Χρηματιστήριο, το 2011. Η τριάδα των Ελλήνων κροίσων συμπληρώνεται από τον Σπύρο Λάτση, που διαθέτει περιουσία 1,9 δισ. δολαρίων και είναι ο 1.109ος πλουσιότερος στον κόσμο.

«Ανθησαν» μεγιστάνες το 2016

Σίγουρο είναι ότι το 2016 ήταν μια χρονιά δημιουργίας πλούτου, παρά τις γεωπολιτικές αβεβαιότητες και τα πολιτικά σοκ, με τη Knight Frank να καταγράφει αύξηση του πληθυσμού πολύ υψηλής εισοδηματικής στάθμης (με περιουσία από 30 εκατ. δολάρια και πάνω) κατά 6.340 άτομα, στα 193.490. Την περασμένη χρονιά «γεννήθηκαν» 60 νέοι δισεκατομμυριούχοι, με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο κλαμπ να μετράει πλέον 2.024 μέλη παγκοσμίως, δηλαδή 45% περισσότερα σε σχέση με πριν από δέκα χρόνια.
Και παρά την άνοδο των λαϊκιστικών κινημάτων που ποντάρουν στα συνθήματα κατά της παγκόσμιας ελίτ, όλα δείχνουν ότι η σημερινή εποχή είναι πολύ καλή για να είναι κανείς πλούσιος. «Αν κοιτάξει κανείς τον χαρακτήρα των πρώτων διορισμών στο Υπουργικό Συμβούλιο του Τραμπ, μάλλον μπορεί να στοιχηματίσει ότι θα έχουμε λιγότερη εποπτεία, χαμηλότερη φορολόγηση των επιχειρήσεων και περισσότερη στήριξη για τις υποδομές και τις αποκρατικοποιήσεις. Οταν έχεις έναν δισεκατομμυριούχο να κυβερνά τη χώρα, μάλλον μιλάμε για ένα καλό μέρος για να είναι κανείς πλούσιος», εξηγεί ο Ιαν Μπρέμερ, επικεφαλής της εταιρείας ανάλυσης πολιτικού ρίσκου Eurasia Group.