Ποιοι θέλουν τα φιλέτα της Εκκλησίας. Τα μυστικά ραντεβού για την «Ιερή» περιουσία

του ελληνικού έθνους προχωρά με τάχιστα βήματα ο Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Γ. ΛΙΑΡΟΥ
Όπως αποκαλύπτουν πηγές κοντά στην εκκλησία η αρχιεπισκοπή εδώ και δυο χρόνια με αργά και μεθοδικά βήματα έχει προχωρήσει σε σειρά ενεργειών και έχει έτσι διασφαλίσει τόσο το ενδιαφέρον επενδυτικών κεφαλαίων για την αξιοποίηση της περιουσίας της όσο και το πράσινο φως που απαιτείται από την τρόικα. Μιας ακίνητης περιουσίας που κάνει αυτή του ΤΑΙΠΕΔ στις ίδιες περιοχές να μοιάζει με ανέκδοτο. Μόνον στα νότια προάστια περιλαμβάνει 250 κτήρια και οικόπεδα στην Βουλιαγμένη, 1200 στρέμματα στα λιμανάκια της Βουλιαγμένης, περί τα 100 στρέμματα «απέναντι» από τον Αστέρα και σειρά εκτάσεων στο σύνολο του παραλιακού μετώπου πολλά εκ των οποίων λειτουργούν σήμερα ακόμα και ως νυχτερινά κέντρα με χαρακτηριστικό το λεγόμενο Ακρωτήρι στο Ελληνικό. Η παραλιακή αυτή περιουσία επισημαίνεται καθώς είναι και αυτή που έχει συγκεντρώσει στην παρούσα φάση και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Αποτιμάται δε σύμφωνα με πρόχειρους και πολύ συντηρητικούς υπολογισμούς σε ποσά άνω των 10 δισ. ευρώ.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ
Σημειώνεται πως η αρχιεπισκοπή βρίσκεται σε συντονισμό με το πρωθυπουργικό γραφείο και για την από κοινού εκμετάλλευση των ακινήτων της με την Αττικό Παραλιακό Μέτωπο Α.Ε. Μια ακόμη Ελληνική δημοσία εταιρεία που έχει παραμείνει με νύχια και με δόντια εκτός μνημονίου. Η Εκκλησία μάλιστα δεν παραχωρεί την κυριότητα των ακινήτων αλλά τα δικαιώματα επ' αυτών κατά τα πρότυπα του αγγλικού δικαίου προχωρώντας σε πολύ μακροχρόνιες χρηματοδοτικές μισθώσεις ακόμα και 99 ίσως ετών.
Σημαντικά διεθνή κρατικά συμφέροντα και ειδικότερα αραβικά, κινεζικά και ρωσικά έχουν πραγματοποιήσει σειρά επαφών με τους εκκλησιαστικούς αξιωματούχους. Όπως και ελληνοαμερικανοί επιχειρηματίες που έχουν κινητοποιηθεί και από τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο και, κυρίως, το «δεξί του χέρι» «father» Αλεξ Καρλούτσο άνθρωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

ΕΦΟΠΛΙΣΤΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ
Παράλληλα οι Έλληνες εφοπλιστές Γιώργος Προκοπίου, η οικογένεια Μαρτίνου και ο Αχχιλέας Κωσταντακόπολους αναφέρονται μεταξύ των επιχειρηματιών εκείνων που έχουν διατυπώσει ανοιχτά το ενδιαφέρον τους για την αγορά ακινήτων της εκκλησίας στα νότια προάστια. Ο αρχιεπίσκοπος προκειμένου να μπορέσει να άρει τις επιφυλάξεις της τρόικας αλλά και να αποφύγει τις συνήθεις ενστάσεις για την φορολόγηση της εκκλησίας προχώρησε στην σύσταση Εταιρείας Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Ακίνητης Περιουσίας γνωστή πλέον και ως το εκκλησιαστικό ΤΑΙΠΕΔ εκχωρώντας το 50% όλων των εσόδων στο δημόσιο. Ποσό πολύ μεγαλύτερο από ότι οιοσδήποτε φόρος εν ισχύ σήμερα για τους ιδιώτες θα μπορούσε να φέρει. Ουσιαστικά χαρίζει τα μισά έσοδα στο δημόσιο με τον ρητό δε περιορισμό πως τα ποσά αυτά θα κατευθύνονται «στη διεύρυνση των κοινωνικών υποδομών του και στην αρωγή των πλέον ευπαθών και αδύναμων συμπολιτών μας». Και όχι δηλαδή στην μαύρη τρύπα των κρατικών δαπανών και των μνημονιακών υποχρεώσεων. Την ίδια ώρα η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών θα χρησιμοποιεί τα έσοδα που θα προκύπτουν «στην περαιτέρω στήριξη και επέκταση του κοινωνικού και φιλανθρωπικού της έργου». Έργο που αν προστεθεί σε αυτό και αυτό των ανά την Ελλάδα μητροπόλεων ανέρχεται στα 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Χρήματα που μέχρι τώρα έρχονταν κυρίως από την αμερικανική ορογένεια αλλά και εγχώριες δωρεές. Πηγές που αμφότερες δε που, αυτονόητα, δεν είναι ανεξάντλητες. Είναι όμως ανεξάντλητες δυστυχώς οι ανάγκες για σίτιση, ένδυση, στέγαση, σταριών Ελλήνων απόρων και αναξιοπαθούντων που μεγαλώνουν και τις οποίες καλύπτει ακόμα και σήμερα η εκκλησία μαζί με τις χρηματοδοτήσεις ορφανοτροφείων, γηροκομείων και φιλανθρωπικών οργανώσεων εν γένει.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Η Εταιρεία Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Ακίνητης Περιουσίας Α.Ε., είναι η απάντηση του ελληνικού δημοσίου και της Εκκλησία της Ελλάδος στην τρόικα που ζητούσε νωρίτερα φέτος αφενός το πέρασμα της μισθοδοσίας των κληρικών από το ελληνικό Δημόσιο στην Εκκλησία και αφετέρου την ένταξη της εκκλησιαστικής περιουσίας στο ΤΑΙΠΕΔ. Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης πίεσαν τρόικα αλλά και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε όταν επισκέφθηκε την Αθήνα για αυτή τη λύση εξηγώντας τους ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί και δεν θέλει να βρεθεί σε σύγκρουση με την Εκκλησία της Ελλάδος. Η λύση να ενταχθεί πρώτη η αρχιεπισκοπή Αθηνών επιλέχθηκε και για λόγους που σχετίζονται με την απουσία ομοφωνίας μεταξύ των 80 περίπου μητροπόλεων της Ελλάδος. Εάν όμως λειτουργήσει όπως αναμένεται τότε θα ακολουθήσουν και άλλοι. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες η επόμενη κίνηση αναμένεται απο την Εκκλησία της Κρήτης για την οποία όπως και για την Ελληνική έχει ληφθεί σχετική πρόβλεψη.

Άραβες, Ρώσοι, Κινέζοι, Γερμανοί αλλά και ομογενείς στο... κατώφλι

Ο αρχιεπίσκοπος και οι συνεργάτες του έχουν παράλληλα επιδοθεί, με την προσπάθεια τους να διαμορφώσουν το νομοθετικό πλαίσιο που θα επιτρέψει στην εκκλησία την αξιοποίηση της περιουσίας της, σε μια άτυπη οικονομική διπλωματία στην οποία έχουν εμπλακεί και κορυφαίοι οικονομικοί παράγοντες. Μέσω αυτής της διαδικασίας βρέθηκαν στη Ρωσία προ ενός περίπου έτους οπότε και συναντήθηκαν με ιδιώτες επενδυτές και οι συζητήσεις έχουν προχωρήσει. Από το Κατάρ έρχονται συχνά εκπρόσωποι της βασιλικής οικογενείας και βλέπουν συγκεκριμένα ακίνητα κυρίως στην περιοχή της Βουλιαγμένης. Έχει δε συνταχθεί και μνημόνιο συνεργασίας. Όλα ξεκίνησαν το Φθινόπωρο του 2011 όταν ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος πραγματοποιείσαι ανεπίσημη επίσκεψη στο Κατάρ και είχε συναντήσεις με την ηγεσία της χώρας αλλά και γνωστούς επιχειρηματίες. Στο ταξίδι παρών ήταν και ο πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής της Συνόδου και ο αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου. Την πόρτα της αρχιεπισκοπής όμως έχουν χτυπήσει και κινεζικών συμφερόντων αποστολές αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές. Όπως βέβαια και πολλοί Έλληνες. Υπάρχουν δε και Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό και ενδιαφέρονται πέραν των ομογενών από τις ΗΠΑ όπως υπάρχει και επικοινωνία με Γερμανούς επενδυτές αναφέρει κορυφαία εκκλησιαστική πηγή. Την ίδια ώρα η Εκκλησία της Ελλάδος βιώνει πραγματική καθίζηση των εισοδημάτων της τόσο εξαιτίας της μείωσης των ενοικίων και της αύξησης των φόρων όσο και επειδή πολλά εξ αυτών είναι πλέον κενά.

ΤΑ ΦΙΛΕΤΑ
Αν και η προσοχή είναι στραμμένη, λόγω της πώλησης του Αστέρα, στα 83 στρέμματα της αρχιεπισκοπής που φιλοξενούν το παλιό ορφανοτροφείο το πραγματικό φιλέτο είναι η περιοχή της Φασκομηλιάς που αποτελείται από όλη την έκταση από τη Λίμνη Βουλιαγμένης μέχρι τη Βάρκιζα. Πρόκειται για 1200 στρέμματα μοναδικής ομορφιάς δίπλα στην θάλασσα. Αν και οι περισσότεροι τα ξέρουν ως λιμανάκια της Βουλιαγμένης ουσιαστικά αποτελούν κορυφαίο αναξιοποίητο ακίνητο η ανάπτυξη του οποίου μπορεί να προχωρήσει με προεδρικό διάταγμα με βάση τους νόμους που πέρασε η συγκυβέρνηση. Σημειώνεται ότι με την υπόθεση του νομοθετικού πλαισίου που καθιστά πλέον δυνατή την αξιοποίηση έχει ασχοληθεί και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ακόμα υπάρχουν πολλά οικόπεδα στο Σχιστό (Όλη η περιοχή αριστερά και δεξιά της λεωφόρου Σχιστού) και 25 χιλιάδες στρέμματα στην Πεντέλη. Πολλά είναι και τα επιμέρους ακίνητα στην παραλία αλλά και ανά την Αττική ενώ από τα πλέον γνωστά ενδεικτικά αναφέρονται το κτίριο που στεγαζόταν το Υπουργείο Παιδείας στη Μητροπόλεως. Επίσης ενδιαφέρον υπάρχει για οικόπεδο στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, δίπλα από το παλιό γήπεδο του Παναθηναϊκού που φιλοξενεί γνωστό νυχτερινό κέντρο αλλά και για δυο οικόπεδα στη Θεσσαλονίκη, ένα στην Τσιμισκή και ένα στη Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Ο νόμος που άλλαξε τα δεδομένα

Το Ελληνικό Δημόσιο έχει επανειλημμένως βάλει στο μάτι την περιουσία της Εκκλησίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο νόμος 1700 του 1987 με τον οποίο το δημόσιο επιχείρησε να αφαιρέσει την ακίνητη περιουσία των Ιερών Μονών και να μεταφέρει τη διαχείρισή της σε κρατικό οργανισμό. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (απόφαση της 9.12.1994) καταδίκασε την Ελληνική Δημοκρατία και ομολόγησε ότι τα νομικά πρόσωπα της Εκκλησίας έχουν ανακηρυχθεί «νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου», για να απολαύουν της προστασίας, που έχουν τα κρατικά Ν.Π.Δ.Δ. χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η περιουσία τους ανήκει στο κράτος, αντίθετα τα εκκλησιαστικά Ν.Π.Δ.Δ δεν εντάσσονται στη δημόσια Διοίκηση, και είναι «μη κυβερνητικοί οργανισμοί». Τα ίδια ως προς την σχέση Κρατών και Εκκλησιών νομολόγησε το Δικαστήριο και για Εκκλησίες, οι οποίες επίσης είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου σε άλλα κράτη.
Παράλληλα εκατοντάδες αστικά ακίνητα της Εκκλησίας, από δεκαετίες είναι δεσμευμένα με ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις και βάρη, χωρίς να αποζημιώνονται ή τουλάχιστον να αποδεσμεύονται. Έχουν σχετικώς εκδοθεί αμετάκλητες αποφάσεις διοικητικών δικαστηρίων υπέρ της Εκκλησίας, τις οποίες η Δημόσια Διοίκηση αρνείται να εκτελέσει. Αυτές και άλλες απίστευτες παλινωδίες της ελληνικής μεταπολιτευτικής πραγματικότητας, οδήγησαν πολλά ακίνητα σε κατάσταση τέτοια ώστε «να μην μπορεί να καλλιεργηθεί ούτε χαμομήλι» όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν κύκλοι σε επαφή με την Ιερά Σύνοδο. Τον περασμένο Απρίλιο όμως πήρε τελικά ΦΕΚ ο νόμος 4146 κατόπιν των σχετικών συμφωνιών κυβέρνησης- εκκλησίας και τρόικας. Σε αυτόν ορίζεται πως με την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3894 του 2010, όπως ισχύει, ακίνητα που ανήκουν στα νομικά πρόσωπα της παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 590/1977 (Α' 146), καθώς και σε λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου της Εκκλησίας της Ελλάδος ή της Εκκλησίας της Κρήτης, νοούνται ως ιδιωτικά ακίνητα. Φορέας πραγματοποίησης της επένδυσης, κατά την έννοια του νόμου, δύναται να είναι και η Εκκλησία της Ελλάδος, ενεργούσα διά της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών (ΕΚΥΟ) ή η Εκκλησία της Κρήτης στα όρια της αρμοδιότητάς τους. Το νέο αυτό νομοθετικό πλαίσιο άρει εμπόδια που είχαν δημιουργήσει σειρά προεδρικών διαταγμάτων από τα τέλη της δεκαετίας του '70 εως και το 2002 τα οποία ουσιαστικά είχαν μπλοκάρει κάθε χρήση γης για την ακίνητη περιουσία της εκκλησίας.

Από τις υποθήκες του 1842 στην πρόταση του 2009

Από την ίδρυση του μέχρι σήμερα το ελληνικό κράτος έχει πάρει το 96% της εκκλησιαστικής περιουσίας και με αυτό κάλυψε διάφορες ανάγκες του. Το νεοσυσταθέν ελληνικό κράτος το 1842 πήρε το πρώτο του δάνειο υποθηκεύοντας τη μισή εκκλησιαστική περιουσία εκείνης της εποχής. Στην συνέχεια με την εκκλησιαστική περιουσία καλύφθηκαν τα προβλήματα της μικρασιατικής καταστροφής, του Β΄ παγκοσμίου πολέμου και του εμφυλίου. Εκτός αυτού σχεδόν όλα τα νοσοκομεία των Αθηνών, τα Πνευματικά Ιδρύματα και πολλές πλατείες και άλση ευρίσκονται επί εκκλησιαστικών εκτάσεων. Είναι αυτή η συμφωνία του 1952 με την οποία το Κράτος πήρε τεράστια αξιόλογα κομμάτια εκκλησιαστικής περιουσίας που προβλέπει ως αντάλλαγμα την καταβολή της μισθοδοσίας του κλήρου ως υποχρέωση της Πολιτείας. Κατηγορίες κατά καιρούς ακούγονται κατά της εκκλησίας για απουσία περιβαλλοντικής συνείδησης και τώρα με την προσπάθεια αξιοποίησης κατηγορείται από ενθυλακωμένα τοπικά συμφέροντα ότι θα αποχαρακτηριστούν μεγάλες δασικές εκτάσεις. Η αλήθεια όμως είναι πως δεν πρέπει να κάνει κανείς μαθήματα οικολογικής συνείδησης στην Εκκλησία με επιπολαιότητα. Και αυτό διότι όλοι οι πνεύμονες πρασίνου στην Αθήνα παραχωρήθηκαν από την Εκκλησία όπως και επειδή το ότι έχουν παραμείνει ανέπαφα πολλά δάση, οφείλεται στο ότι ανήκουν στην Εκκλησία. Η περιουσία της Εκκλησίας προέρχεται κυρίως από την περιουσία των μοναχών που κληρονομούν από τους γονείς τους και από δωρεές πιστών που θέλουν να διαχειριστεί η Εκκλησία τα περιουσιακά στοιχεία που δίνουν και όχι άλλος. Αν έγιναν δωρεές στην Τουρκοκρατία για φορολογικούς λόγους έχουν οπωσδήποτε επιστραφεί μετά την αφαίμαξη του 96% της εκκλησιαστικής περιουσίας. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είχε παρουσιάσει την προσπάθεια για την αξιοποίηση σε ομιλία του ενώπιον της Ιεραρχίας τον Οκτώβριο του 2009. Την απέστειλε δε και επίσημα στον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, ζητώντας την υλοποίησή της και παραχωρώντας το 50% των εσόδων στο δημόσιο.

Από την εφημερίδα "ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ"