Χρέη σε Ασφαλιστικά Ταμεία: Ποιοι μπορούν να «σβήσουν» οφειλές και ποια είναι τα «εμπόδια»

«Δώρο» για λίγους, αποδεικνύεται ότι ήταν το «ψαλίδι» στον χρόνο παραγραφής των χρεών προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία από τα 20 στα 10 έτη.

Από την μια το γεγονός ότι η διαγραφή οφειλών πρακτικά οδηγεί και σε διαγραφή ενσήμων και από την άλλη το ότι η παραγραφή αφορά σε χρέη που δεν έχουν βεβαιωθεί μέσα σε αυτό το διάστημα, δεν επιτρέπει στους περισσότερους να ακολουθήσουν την εν λόγω διαδικασία. Όπως και να έχει την παραγραφή μπορούν να την διεκδικήσουν όλες οι κατηγορίες οφειλετών.

Πάντως, εκείνοι που θα αποφασίσουν να προχωρήσουν σε διαγραφή χρόνου ασφάλισης, για να γλιτώσουν από τα δυσβάσταχτα χρέη τους, δεν αποκλείεται να αντιληφθούν στην πορεία ότι δεν συγκεντρώνουν τα απαραίτητα ένσημα για να συνταξιοδοτηθούν.

Τα «εμπόδια» στην διαδικασία παραγραφής

Επίσης, διαπιστώνεται στην πράξη ότι τα διακοπτικά μέσα, που λάμβαναν κατά τα προηγούμενα έτη οι αρμόδιες υπηρεσίες, τώρα στέκονται εμπόδιο στην παραγραφή των οφειλών των μη μισθωτών ασφαλισμένων.

Και αυτό γιατί όσοι χρωστούν θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η παραγραφή αφορά τη διαγραφή χρεών που δεν έχουν αναζητηθεί (βεβαιωθεί) κατά τη διάρκεια της 10ετίας που προηγήθηκε.

Ειδικά για οφειλέτες που κατέχουν επιχείρηση, το πρώην ΙΚΑ ακολουθούσε με ευλάβεια τη συγκεκριμένη διαδικασία έναντι του νομικού προσώπου που είχε δημιουργήσει χρέος λόγω μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών.

Οι αυτοαπασχολούμενοι, πάντως, μπορούν να υποβάλλουν κανονικά τις οφειλές τους για νααναγνωρίσουν τον ασφαλιστικό χρόνο για το χρονικό διάστημα που παραγράφηκε.

Σε κάθε περίπτωση, η παραγραφή αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών (εργοδότες, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες).

Ο χρόνος της παραγραφής των χρεών προς τον ΕΦΚΑ ήταν 20 έτη και μειώθηκε σε 10 έτη το 2022 και αφορά μη μισθωτούς ασφαλισμένους με χρέη, που έχουν ενταχθεί στο μητρώο του ΚΕΑΟ.

Το χρονικό διάστημα της δεκαετούς παραγραφής ξεκινάει να μετράει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους από εκείνο που παρασχέθηκε η ασφαλιστέα υπηρεσία ή εργασία.

Ειδικά για αντίστοιχες απαιτήσεις που έχουν δημιουργηθεί ή θα δημιουργηθούν για ασφαλιστέα υπηρεσία ή εργασία μετά την 1η.1.2026, ο χρόνος παραγραφής των όποιων οφειλών προκύψουν θα είναι πενταετής.

Τι ισχύει για όσους είχαν ρυθμίσει παλαιότερα χρέη

Εάν υπάρχουν οφειλέτες που είχαν χρέη προς το ΚΕΑΟ πέραν της δεκαετίας και τα είχαν ρυθμίσει, τότε μπορούν με αίτησή τους να τακτοποιήσουν τη διαφορά που προκύπτει από την περίοδο της παραγραφής που θα επιλέξουν.

Το όποιο ποσό παραγράφηκε θα αφαιρείται από τη ρύθμιση πουείχαν κάνει οι οφειλέτες αυτής της κατηγορίας. Εάν υπάρξει ποσό που έχει ήδη καταβληθεί, θα χρησιμοποιείται λογιστικά για να καλύψει ένα μέρος από την όποια υπόλοιπη οφειλή υπάρχει.

Με βάσει αυτά τα δεδομένα φαντάζει λογική η περιορισμένη απήχηση που έχει η διαδικασία παραγραφής των χρεών: Μετά από σχεδόν ένα έτος λειτουργίας της διαδικασίας, έχουν υποβληθεί μόλις 9.088 αιτήσεις.

Από αυτές εγκρίθηκαν οι 4.788, άλλες 1.998 απορρίφθηκαν, ενώ υπάρχουν και 2.242 που βρίσκονται σε εκκρεμότητα και πρέπει να ελεγχθούν ως προς την πληρότητά τους.

Ουσιαστικά, για το 75% των αιτήσεων η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί, αλλά, ακόμα και έτσι, η συμμετοχή, μπροστά στο τεράστιο εύρος των οφειλετών, είναι ελάχιστη.

Τι προβλέπει ο νόμος για την παραγραφή χρεών

Η εφαρμογή της δεκαετούς παραγραφής θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 4997/2022, που ισχύει από τις 25 Νοεμβρίου 2022, κατ’ εφαρμογή σχετικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ).

Η δεκαετία για την παραγραφή των αξιώσεων του ΕΦΚΑ αρχίζει να μετρά όχι από την ημερομηνία γένεσης του χρέους, αλλά από την ημερομηνία της τελευταίας ειδοποίησης που έστειλε το ΚΕΑΟ ή το ασφαλιστικό ταμείο.

Σε κάθε περίπτωση που εντοπίζονται οφειλές εντός της 10ετίας(μη παραγεγραμμένες) βεβαιώνονται άμεσα στο ΚΕΑΟ με άμεση κοινοποίηση της Πράξης Βεβαίωσης Οφειλής (ΠΒΟ) στον οφειλέτη, ώστε να διακοπεί η παραγραφή τους σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.