Τι φταίει για τη ...βουτιά του ΑΕΠ (ανάλυση)

Με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε όρους όγκου παρουσίασε μείωση κατά 1,1% σε σχέση με το 4^ο τρίμηνο του 2015 έναντι της αύξησης κατά 0,3% που είχε ανακοινωθεί με την πρώτη εκτίμησης. Αντίστοιχα, στο 4^ο τρίμηνο παρουσιάστηκε μείωση κατά 1,2% σε σχέση με το 3^ο τρίμηνο του 2016, έναντι της μείωση του 0,4% που είχε γίνει γνωστή στις 14 Φεβρουαρίου. Σε απόλυτους αριθμούς, το ΑΕΠ του 4^ου τριμήνου, διαμορφώθηκε στα 45,823 δις. ευρώ κατά το διάστημα Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου έναντι 46,341 δις. ευρώ στο 4^ο τρίμηνο του 2015. Έτσι, η απώλεια φτάνει στα 518 εκατ. ευρώ κατά τη σύγκριση των δύο τριμήνων ενώ στο 4^ο τρίμηνο του 2016 υπήρξε απώλεια πλούτου της τάξεως των 564 εκατ. ευρώ σε σχέση με την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2016.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, «οι διαφορές αυτές είναι αποτέλεσμα της ενσωμάτωσης στοιχείων που δεν ήταν διαθέσιμα κατά την πρώτη εκτίμηση. Τα στοιχεία αυτά είναι είτε μηνιαία όπως στοιχεία ισοζυγίου πληρωμών μηνός Δεκεμβρίου, είτε τριμηνιαία (όπως ο δείκτης κύκλου εργασιών των κλάδων των υπηρεσιών και στοιχεία της έρευνας εργατικού δυναμικού).

Από τα αναλυτικά στοιχεία προκύπτει ότι η «ζημιά» στο ΑΕΠ του 4^ου τριμήνου έγινε από τις επενδύσεις και όχι από την κατανάλωση των νοικοκυριών όπως συνέβαινε συνήθως τα τελευταία χρόνια. Έτσι:

1. Ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου υποχώρησε κατά 30,7% κατά το 4^ο τρίμηνο του 2016 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015. Ο συγκεκριμένος δείκτης, περιλαμβάνει και τα αποθέματα. Αν απομονωθούν οι επενδύσεις (ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου) τότε η πτώση περιορίζεται. Πρόκειται πάντως για πολύ μεγάλη «στροφή» προς το χειρότερο καθώς ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου κινούνταν με θετικό πρόσημο 17,8% κατά το 2^ο τρίμηνο του 2016 και με θετικό ρυθμό 12,6% κατά το 3^ο τρίμηνο του 2016. Οι καθυστερήσεις τόσο στη διαπραγμάτευση όσο και στην προώθηση των μεγάλων επενδύσεων (π.χ αεροδρόμια, Ελληνικό κλπ) έχουν αποτυπωθεί πλέον και στο ΑΕΠ.
2. Το ισοζύγιο, βοήθησε το ΑΕΠ καθώς οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών του 4^ου τριμήνου αυξήθηκαν κατά 5,7% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015 ενώ οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν με μικρότερο ποσοστό μόλις 3%.
3. Η καταναλωτική δαπάνη των φορέων της γενικής κυβέρνησης, επίσης επηρέασε αρνητικά το ΑΕΠ του 4^ου τριμήνου καθώς η πτώση σε σχέση με την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου, έφτασε στο 2%. Παρά την πτώση των κρατικών φορέων, η τελική καταναλωτική δαπάνη κινήθηκε αυξητικά (σε ποσοστό 0,6%) καθώς καταγράφηκε αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών σε ποσοστό 1,1%. Η ποσοστιαία αύξηση ήταν αρκετά μικρότερη σε σχέση με την αντίστοιχη του 3^ου τριμήνου αυτό όμως ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο καθώς το +6,1% του 3^ου τριμήνου, προήλθε από τη σύγκριση με το 1^ο τρίμηνο εφαρμογής των περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2015).

Για ολόκληρο το 2016, το ΑΕΠ σε όρους όγκου υπολογίζεται πλέον στα 184,317 δις. ευρώ έναντι 184,416 δις. ευρώ το 2015. Επομένως, η χρονιά είναι αρνητικά έστω και κατά το μικρό ποσοστό του 0,05% το οποίο μεταφράζεται σε 99 εκατ. ευρώ.

Με την άνοδο της κατανάλωσης και τη μείωση των επενδύσεων κατά το 4^ο τρίμηνο του 2016, η εξάρτηση του ΑΕΠ από την κατανάλωση των νοικοκυριών έφτασε και πάλι στο 70% κάτι που σημαίνει ότι η ρητορική για αλλαγή του «μείγματος» με στροφή στις επενδύσεις και την εξωστρέφεια, δεν έχει αποδώσει ακόμη. Έτσι, ενώ το ΑΕΠ του 4^ου τριμήνου ανήλθε στα 45,823 δις. ευρώ σε απόλυτους αριθμούς, η κατανάλωση των νοικοκυριών κάλυψε τα 32,371 δις. ευρώ με αποτέλεσμα τα νοικοκυριά να καλύπτουν το 70% του ΑΕΠ. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ανήλθαν στα 14,532 δις. ευρώ αυξημένες και αυτές σε σχέση με τα 13,752 δις. ευρώ του 4^ου τριμήνου του 2015. Το ισοζύγιο ήταν αρνητικό κατά περίπου ένα δις. ευρώ στο τέταρτο τρίμηνο του 2016 καθώς οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών διαμορφώθηκαν στα 15,507 δις. ευρώ. Πρόκειται για πολύ χειρότερη επίδοση σε σχέση με αυτή του τρίτου τριμήνου όπου το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών ήταν οριακά αρνητικό καθώς οι εξαγωγές έφτασαν στα 14,739 δις. ευρώ και οι εισαγωγές ανήλθαν στα 14,834 δις. ευρώ.