Αποκάλυψη: Οι θεσμοί ζητούν περικοπές και στην εθνική σύνταξη

Αποκάλυψη: Οι θεσμοί ζητούν περικοπές και στην εθνική σύνταξη
Πριν από ακριβώς έναν χρόνο η κυβέρνηση έστελνε τον «νόμο Κατρούγκαλου» στη Βουλή και έδινε διαβεβαιώσεις σε κάθε τόνο ότι η «προσωπική διαφορά» θα διατηρηθεί εις το διηνεκές με αποτέλεσμα να μην υπάρξει καμία νέα περικοπή στις κύριες συντάξεις.

Αυτές τις ημέρες, στο Hilton συντάσσεται και η γραπτή διάψευση η οποία θα λάβει τη μορφή αναθεωρημένου μνημονίου. Για τουλάχιστον ένα εκατομμύριο συνταξιούχους, η «προσωπική διαφορά» θα γίνει καπνός και το εισόδημα θα υποστεί νέα μείωση η οποία θα υπερβαίνει ακόμη και το 20%. Θα’ ναι αυτή η τελευταία μείωση στις συντάξεις; Ακόμη και αν η κυβέρνηση επιχειρήσει να δώσει και πάλι διαβεβαιώσεις, είναι πολύ πιθανό ότι πολύ σύντομα θα διαψευστεί. Ήδη, έχει «στοχοποιηθεί» ο θεσμός της «εθνικής σύνταξης» που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου. Είναι το ποσό που φτάνει έως και τα 384 ευρώ τον μήνα (ανάλογα με τα χρόνια προϋπηρεσίας) και το οποίο χορηγείται στον συνταξιούχο ανεξαρτήτως αποδοχών. Στις τάξεις των δανειστών έχει ήδη αρχίσει η … γκρίνια για το δημοσιονομικό κόστος που προκαλεί η εθνική σύνταξη δεδομένου ότι η χρηματοδότησή της γίνεται αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό χωρίς να υπάρχει καμία ανταποδοτικότητα.

ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ. Σε απλά ελληνικά, αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι και μελλοντικοί συνταξιούχοι δεν… πληρώνουν για την εθνική σύνταξη και την εισπράττουν με μοναδικό κριτήριο τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ετών προϋπηρεσίας. Έτσι:
1. Με 15 χρόνια προϋπηρεσίας, η Εθνική Σύνταξη διαμορφώνεται στα 345,6 ευρώ τον μήνα.
2. Στα 16 χρόνια προϋπηρεσίας, το ποσό ανεβαίνει στα 353,28 ευρώ
3. Στα 17 χρόνια προϋπηρεσίας ο δικαιούχος εισπράττει 360,96 ευρώ ενώ
4. Στα 18 χρόνια υπάρχει περαιτέρω αύξηση στα 368,64 ευρώ
5. Στα 19 χρόνια το ποσό διαμορφώνεται στα 376,32 ευρώ και η κορύφωση γίνεται στην 20ετία με την εθνική σύνταξη να φτάνει στα 384 ευρώ.
Μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα, το υπουργείο Εργασίας θα ολοκληρώσει τη διαδικασία επανυπολογισμού των υφιστάμενων συντάξεων κάτι που σημαίνει ότι η «συνταγή» που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου (και κατ’ επέκταση και η εθνική σύνταξη) θα επηρεάσει στα χαρτιά όχι μόνο τις καινούργιες συντάξεις αλλά και τις υφιστάμενες.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ. Το χρονοδιάγραμμα βάσει του οποίου κινούνται στο υπουργείο Εργασίας ορίζει ότι:
1. Μέχρι τις 30 Ιουνίου (και ενώ θα έχει ήδη ψηφιστεί η διάταξη για την περικοπή ή και πλήρη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς) θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η αναπροσαρμογή για το 70% των σημερινών συντάξεων και να έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός για το σύνολο των σημερινών συντάξεων.
2. Η αναπροσαρμογή του συνόλου των συντάξεων –κάτι που σημαίνει ότι θα έχει προκύψει το ποσό της προσωπικής διαφοράς για όλους τους συνταξιούχους- θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου της φετινής χρονιάς.
3. Έως τις αρχές του 2018 θα πρέπει να έχει αποτυπωθεί στο πληροφοριακό σύστημα της ΗΔΙΚΑ η αναπροσαρμοσμένη σύνταξη για κάθε συνταξιούχο χωριστά ώστε η προσωπική διαφορά του καθενός να αναγράφεται στην ηλεκτρονική του μερίδα.

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπολογισμού της προσωπικής διαφοράς, η εθνική σύνταξη θα υπάρχει ως συστατικό στοιχείο στις αποδοχές κάθε συνταξιούχου δηλαδή σε περισσότερα από 2,7 εκατομμύρια άτομα. Αυτό σημαίνει ότι το δημοσιονομικό κόστος για την καταβολή της εθνικής σύνταξης θα ξεπερνά τα 11 δισ. ευρώ (ενώ σταδιακά θα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο καθώς ο αριθμός των συνταξιούχων θα αυξάνεται λόγω της γήρανσης του πληθυσμού), ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 40% της συνολικής δαπάνης για την καταβολή των συντάξεων.

Τα σενάρια για την μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης

Η εθνική σύνταξη έχει μπει και στο παρελθόν στο στόχαστρο των θεσμών με αποτέλεσμα να είναι γνωστό από τώρα το τι θα ζητηθεί σε περίπτωση που απαιτηθεί και νέα περικοπή της συνταξιοδοτικής δαπάνης τα επόμενα χρόνια. Το ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί δεν είναι ακριβώς σενάριο ειδικά από τη στιγμή που ο Πολ Τόμσεν χαρακτήρισε ως «προκαταβολή» τη μείωση των συντάξεων που θα γίνει από τις αρχές του 2019. Για την μείωση της δαπάνης που σχετίζεται με τη βασική σύνταξη, υπάρχουν δύο σενάρια:
1. Να τροποποιηθούν τα χρόνια ασφάλισης που συνδέονται με την καταβολή της εθνικής σύνταξης. Για παράδειγμα, να μην δίδεται καν εθνική σύνταξη σε όσους έχουν λιγότερα από 20 χρόνια ασφάλισης. Αυτό το σενάριο είχε συζητηθεί και την άνοιξη του 2016 όταν διαμορφωνόταν ο νόμος Κατρούγκαλου αλλά τελικώς απορρίφθηκε καθώς υιοθετήθηκε το ηπιότερο σενάριο της κλιμακωτής μείωσης του ποσού για όσους έχουν λιγότερα από 20 χρόνια ασφάλισης.

2. Να υπάρξει μείωση της εθνικής σύνταξης σε απόλυτο ποσό και αυτό προκειμένου όχι μόνο να μειωθεί η συνταξιοδοτική δαπάνη αλλά και να ενισχυθεί το ανταποδοτικό κομμάτι της σύνταξης.
Με δεδομένη την κατάρρευση των αποδοχών αλλά και την εκτόξευση της ανεργίας, στις περισσότερες από τις καινούργιες συντάξεις που θα εκδοθούν η εθνική σύνταξη θα καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο. Για εργαζόμενο που θα συνταξιοδοτηθεί με 15 χρόνια προϋπηρεσίας έχοντας 1.000 ευρώ μέσο όρο αποδοχών μετά το 2002, η κύρια σύνταξη θα βγει στα 449,58 ευρώ. Από αυτά, τα 345,6 θα αφορούν στην εθνική σύνταξη και μόλις τα 103,98 ευρώ θα αφορούν στην αναλογική-ανταποδοτική σύνταξη. Δηλαδή, η εθνική σύνταξη θα αντιστοιχεί στο 76% του συνολικού ποσού. Ενδεχόμενη μείωση της εθνικής σύνταξης, θα πλήξει περισσότερο τους πολλούς χαμηλοσυνταξιούχους και λιγότερο αυτούς που έχουν πολλά χρόνια προϋπηρεσίες και υψηλές συντάξιμες αποδοχές.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ